در حدود 2.9 میلیون درخواست برای ثبت پتنت در سال 2015 توسط متقاضیان در سراسر جهان تکمیل و ارائه گردیده است که این به معنای رشد بیش از 7.8 درصدی نسبت به سال 2014 میباشد (شکل 1- الف).
برای اولین بار-درخواست ثبت بیش از 1 میلیون پتنت در سال توسط یک کشور
دفتر مالکیت فکری چین (SIPO) با تعداد درخواست دریافتی 1,101,864 به عنوان رکورددار در تعداد درخواست برای ثبت در سال به شمار میآید. کشورهای رکورددار بعدی شامل ایالت متحده آمریکا (589,410)، ژاپن (318,721) و کره (213,694) میباشند، که تقریباً مجموع تعداد درخواستهای آنها با تعداد درخواستهای چین برابری مینماید.
رشد تعداد درخواستهای چین نسبت به سال 2014 برابر با 18.7% است و این روند رو به رشد در طی سالهای گذشته برای این کشور ممتد بوده، بصورتی که تعداد کل پتنتهای دریافتی این کشور در سال 2005 تنها 173,327 عدد بوده و دراین ده سال به بیش از یک میلیون درخواست رسیده است.
دفتر مالکیت فکری اروپا (EPO) پنجمین رکورددار تعداد درخواست دریافتی برای ثبت به شمار میآید (160,028). مجموع پنج دفتر اول در حدود 82.5% از تعداد کل درخواستهای ثبت را دارا میباشند که این میزان رو به افزایش کلی بوده درحالیکه در سال 2000 میزان سهم آنها از تعداد کل درخواستها 70.4% بوده است.
در شکل 1-ب 20 دفتر اول در تعداد درخواستهای دریافتی نشان داده شده است. شایان ذکر است که 15 دفتر از 20 دفتر نسبت به سال 2014 دارای روند مثبت و افزایشی در تعداد درخواست دریافتی بودهاند.
شکل 1- الف: تعداد درخواستهای ثبت پتنت در طی سالهای 2000 تا 2015 و ب: 20 دفتر با بیشترین تعداد درخواستهای ثبت پتنت
ایران در میان 20 دفتر برتر از لحاظ تعداد درخواستهای دریافتی
مطابق با شکل 1-ب ایران با دریافت 14,279 عدد درخواست در سال 2015 نیز همانند سال 2014 به عنوان پانزدهمین دفتری است، که دارای تعداد درخواستهای بالا برای ثبت بودهاند. البته رشد 3.5 درصدی تعداد درخواستهای دریافتی (13,802) نسبت به سال 2014 در آمار قابل مشاهده میباشد.
میزان درخواستهای ثبت پتنت بر اساس سطح اقتصادی کشورها
بر اساس طبقهبندی صورت گرفته از میان 20 دفتر اول در تعداد درخواستهای دریافتی 12 دفتر مربوط به کشورهای با اقتصادهای پردرآمد، 6 دفتر مربوط به کشورهای با اقتصاد بالاتر از متوسط و 2 دفتر در سطح پایینتر از اقتصاد متوسط قرار گرفتهاند. شکل 2 سطح اقتصادی کشورها و تعداد درخواستهای دریافتی را برای سالهای 2005 و 2015 به نمایش گذاشته است. افزایش در میزان تمایل کشورهای با اقتصاد بالاتر از متوسط به ثبت درخواستهای بیشتر در این گراف مشهود میباشد.
شکل 2- میزان درخواستهای ثبت پتنت بر اساس سطح اقتصادی کشورها
شرکتها و مؤسسات پیشرو
شرکت ژاپنی پاناسونیک در طی سالهای 2010 تا 2013 به عنوان شرکت پیشرو متقاضی برای ثبت به شمار میرود. پس از آن شرکتهای ژاپنی کنون، تویوتا جیدوشا و سامسونگ الکتریک قرار دارند.
شرکت IBM به عنوان پیشرو در شرکتهای آمریکایی در این طبقهبندی در جایگاه هشتم قرار گرفته است.
در میان 100 شرکت با بیشترین تقاضاهای ثبت، 46 مورد مربوط به ژاپن، 20 مورد مربوط به چین، 16 مورد مربوط به کره، 8 مورد مربوط به ایالت متحده آمریکا، 4 مورد مربوط به آلمان، 3 مورد مربوط به تایوان و هر یک از کشورهای فرانسه، روسیه و سوئد دارای یک مورد میباشند. شکل 3 میزان سهم این کشورها را نشان میدهد.
شرکت IBM به عنوان پیشرو در شرکتهای آمریکایی در این طبقهبندی در جایگاه هشتم قرار گرفته است.
در میان 100 شرکت با بیشترین تقاضاهای ثبت، 46 مورد مربوط به ژاپن، 20 مورد مربوط به چین، 16 مورد مربوط به کره، 8 مورد مربوط به ایالت متحده آمریکا، 4 مورد مربوط به آلمان، 3 مورد مربوط به تایوان و هر یک از کشورهای فرانسه، روسیه و سوئد دارای یک مورد میباشند. شکل 3 میزان سهم این کشورها را نشان میدهد.
شکل 3- سهم کشورهای مختلف از 100 شرکت و مؤسسه پیشرو در ارائه درخواست برای ثبت پتنت
فعالترین حوزه در جذب درخواستهای ثبت- فناوری کامپیوتر
از آنجا که اطلاعات برای درخواستهای پتنت برای موارد مرتبط به تکنولوژی بر اساس درخواستهای انتشار یافته میباشد، و از طرف دیگر حداقل زمان لازم حدفاصل تاریخ درخواست ثبت و زمان انتشار 18 ماه است؛ لذا آخرین اطلاعاتی که برای این موضوع میتوان ارائه نمود مربوط به سال 2014 خواهد بود. بر اساس اطلاعات استحصال شده از این سال تکنولوژی کامپیوتر بیشترین متقاضی را در میان درخواستهای انتشار یافته، دارا میباشد.
پس از حوزه تکنولوژی کامپیوتر، ماشینآلات الکتریکی، ارتباطات دیجیتالی، اندازهگیری و تکنولوژی پزشکی قرار دارند که هر یک از این حوزهها بیش از 100,000 پتنت در سال 2014 منتشر شده است.
در میان 20 حوزه تکنولوژی، ارتباطات دیجیتالی و مواد و متالورژی دارای بیشترین رشد سالیانه در حدفاصل سالهای 2005 و 2014 میباشند به نحوی که تعداد پتنتهای مرتبط با ارتباطات از 53,991 عدد در سال 2005 به 117,097 در سال 2014 افزایش یافته است. در حوزه مواد متالورژی نیز در همین بازه افزایش از 29,329 به 58,033 رخ داده است.
پس از حوزه تکنولوژی کامپیوتر، ماشینآلات الکتریکی، ارتباطات دیجیتالی، اندازهگیری و تکنولوژی پزشکی قرار دارند که هر یک از این حوزهها بیش از 100,000 پتنت در سال 2014 منتشر شده است.
در میان 20 حوزه تکنولوژی، ارتباطات دیجیتالی و مواد و متالورژی دارای بیشترین رشد سالیانه در حدفاصل سالهای 2005 و 2014 میباشند به نحوی که تعداد پتنتهای مرتبط با ارتباطات از 53,991 عدد در سال 2005 به 117,097 در سال 2014 افزایش یافته است. در حوزه مواد متالورژی نیز در همین بازه افزایش از 29,329 به 58,033 رخ داده است.
درخواستهای گرنت شده
دفاتر دارای یک فرایند ارزیابی برای قابلیت انتشار یک پتنت میباشند. این فرایند برای حمایت از یک پتنت در میان دفاتر مختلف متفاوت میباشد. در نتیجه تعداد پتنتهای حمایت شده در دفاتر وابسته به فاکتورهایی از جمله ظرفیت ارزیابی و تأخیرات موجود در روند کاری میباشد. به همین دلیل تعداد درخواستهای صورت گرفته در یک سال قابل مقایسه با تعداد گرنت شده در همان سال نمیباشد.
روند تعداد پتنتهای گرنت شده نیز مانند تعداد درخواستهای دریافتی از سال 2001 روند رو به رشدی بوده است. در سال 2015 با توجه به اینکه SIPO تعداد 126,088 عدد بیشتر نسبت به سال 2014 گرنت نموده است نسبت به رشد از سال 2013 به 2014 بیشتر و قابل توجهتر بوده است (شکل 4-الف).
در سال 2015 تعداد 359,316 عدد پتنت توسط SIPO گرنت شده و در این زمینه از ایالت متحده با تعداد 298,407 عدد پیشی گرفته است. پس از آنها ژاپن (JPO)، کره (KIPO) و دفتر اروپا (EPO) قرار گرفتهاند. لیست 20 دفتر پیشرو در این زمینه در شکل 4-ب قابل مشاهده میباشد.
در این میان ایران با تعداد 2,936 عدد پتنت گرنت شده در جایگاه 22 قرار گرفته است.
دفاتر دارای یک فرایند ارزیابی برای قابلیت انتشار یک پتنت میباشند. این فرایند برای حمایت از یک پتنت در میان دفاتر مختلف متفاوت میباشد. در نتیجه تعداد پتنتهای حمایت شده در دفاتر وابسته به فاکتورهایی از جمله ظرفیت ارزیابی و تأخیرات موجود در روند کاری میباشد. به همین دلیل تعداد درخواستهای صورت گرفته در یک سال قابل مقایسه با تعداد گرنت شده در همان سال نمیباشد.
روند تعداد پتنتهای گرنت شده نیز مانند تعداد درخواستهای دریافتی از سال 2001 روند رو به رشدی بوده است. در سال 2015 با توجه به اینکه SIPO تعداد 126,088 عدد بیشتر نسبت به سال 2014 گرنت نموده است نسبت به رشد از سال 2013 به 2014 بیشتر و قابل توجهتر بوده است (شکل 4-الف).
در سال 2015 تعداد 359,316 عدد پتنت توسط SIPO گرنت شده و در این زمینه از ایالت متحده با تعداد 298,407 عدد پیشی گرفته است. پس از آنها ژاپن (JPO)، کره (KIPO) و دفتر اروپا (EPO) قرار گرفتهاند. لیست 20 دفتر پیشرو در این زمینه در شکل 4-ب قابل مشاهده میباشد.
در این میان ایران با تعداد 2,936 عدد پتنت گرنت شده در جایگاه 22 قرار گرفته است.
شکل 4- الف: تعداد پتنتهای گرنت شده در طی سالهای 2000 تا 2015 و ب: 20 دفتر با بیشترین تعداد پتنت گرنت شده
درخواستهای PCT
تعداد 217,231 عدد درخواست در سال 2015 به این منظور تکمیل گردیده است که نشان از افزایش 1.4 درصدی نسبت به سال قبل میباشد. بیشترین درخواستها برای PCT از ایالت متحده آمریکا با 57,121 عدد بوده و پس از آن ژاپن با 44,053 و چین با 29,837 درخواست قرار دارند. در شکل 5، کشورهای برتر از نظر تعداد درخواست بیشتر در سیستم PCT را نشان میدهد.
شکل 5- 20 منطقه با بیشترین تعداد درخواست در سیستم PCT