مقدمه
در سیستم پتنت آمریکا «USPTO»، انواع مختلفی از پتنتها، شامل پتنتهای کاربردی یا «Utility Patent»، پتنتهای طراحی یا «Design Patent» و پتنتهای گیاهی یا «Plant Patent»، وجود دارد. در کنار دستهبندی فوق برای پتنتها، درخواستهای ثبت اختراع در این سیستم پتنت، به دو گروه اصلی درخواستهای دائم «Non-Provisional Patent» و درخواستهای موقت «Provisional Patent» تقسیم میشوند. در این نوشتار، درخواستهای موقت و کاربردهای آنها، مورد بررسی و تجزیهوتحلیل قرار میگیرد.
دفتر ثبت پتنت و علائم تجاری آمریکا، از تاریخ ۸ ژوئن سال ۱۹۹۵ میلادی، امکان جدیدی را برای مخترعین و متقاضیان ثبت اختراع در آمریکا فراهم نموده است که بر اساس آن، میتوان یک درخواست موقت برای ثبت اختراع، به ثبت رسانید. ثبت این درخواست، با هزینه بسیار کمتر، بدون نیاز به ارائه ادعاهای پتنتهای معمول و یا هرگونه سوگند یا اعلان، انجام میگیرد. همچنین، با توجه به اینکه درخواستهای موقت، مورد ارزیابی قرار نمیگیرند، نیاز به افشای کامل اطلاعات مرتبط با دانش پیشین نخواهند داشت. در واقع، میتوان درخواست موقت را ابزاری برای ایجاد یک تاریخ ثبت اولیه مرتبط با درخواست دائم پتنت، دانست.
این امکان، برای مخترعینی که به دلایل مختلف، مجبور به فاش نمودن اختراعات خود قبل از ثبت درخواست اصلی در سیستم پتنت و تکمیل مدارک مرتبط با آن هستند، فراهم شده است، تا نوعی ثبت موقت را انجام داده و سپس در یک بازه زمانی ۱۲ ماهه (از زمان تاریخ ثبت)، نسبت به تکمیل درخواست خود، اقدام نمایند. گفتنی است، زمان فوق در شرایط خاص، میتواند تا ۱۴ ماه افزایش یابد. بنا به قوانین موجود، متقاضی میتواند با هدف بهرهمندی از مزایای درخواست موقت ثبتشده، در یک بازه زمانی ۲ ماهه اضافی، اقدام به ثبت درخواستی تحت عنوان «Grantable Petition» نماید که این امر، در شرایط بسیار خاص (مانند اعلام تأخیر در ثبت درخواست دائم به دلایل غیرعمد و تقبل هزینه مرتبط با آن) قابل قبول خواهد بود.
یک نکته مهم در فرآیند درخواست موقت ثبت پتنت در «USPTO» که میبایست به آن دقت شود، مسیرهای بهرهمندی از آن، برای ثبت و انتشار پتنت نهایی است. برای این کار، از دو راهکار متفاوت میتوان استفاده نمود. نخست آنکه نسبت به ثبت یک درخواست دائم اقدام نموده و به درخواست موقت به ثبت رسیده قبلی، ارجاع دهیم. دومین راهکار، تبدیل درخواست موقت، به یک درخواست دائم ثبت اختراع، از طریق درخواست «Grantable Petition» است که در مقایسه با حالت نخست، تأثیری منفی بر مدتزمان اعتبار پتنت خواهد داشت. لازم به ذکر است که در این حالت، تاریخ ثبت درخواست موقت، بهعنوان تاریخ اولیه مدنظر قرار گرفته که نسبت به ثبت درخواست دائم مجزا، در انتهای مهلت زمانی ۱۲ ماهه، به میزان یک سال از اعتبار پتنت کاسته میشود.
مزایا و ویژگیهای منحصربهفرد درخواستهای موقت
یک پرسش کلیدی که ممکن است به ذهن خطور نماید، چرایی استفاده از درخواستهای موقت ثبت پتنت و منافع حاصل از آن است. در پاسخ به این پرسش، میتوان به سهولت ثبت درخواست و نیز، هزینه بسیار کمتر آن، اشاره نمود. در واقع، با یک سرمایهگذاری اولیه پایینتر و طی فرآیندی با پیچیدگی کمتر در مقایسه با ثبت درخواست دائم، میتوان یک فرصت ۱۲ ماهه برای ارزیابی پتانسیلهای تجاری اختراع به دست آورد و سپس نسبت به تعهد هزینههای بیشتر و پیگیری فرآیند ثبت اختراع، اقدام نمود. علاوه بر این، ثبت درخواست موقت، موجب میشود تا اختراع خود را از تاریخ ثبت درخواست، تحت پوشش یک چتر حفاظتی اولیه قرار داده و از اولویت ثبت آن تا زمان ثبت دائم، اطمینان خاطر داشته باشیم.
امکان ثبت درخواست موقت در سیستم پتنت آمریکا، موجب شده است تا فرآیند تجاریسازی اختراعات، با ایمنی و مصونیت بیشتری انجام گرفته و نگرانی از جعل و یا کپیبرداری از آن، تا حد زیادی مرتفع شود. لازم به تأکید است که با توجه به هزینه کم، استارتآپها و شرکتهای فناور نوپا که از منابع مالی محدودی بهرهمند هستند، به سادگی میتوانند در ابتدای مسیر توسعه و تجاریسازی فناوری، از سیستم پتنت برای حفاظت از داراییهای فکری خود، استفاده نمایند.
الزامات و فرآیند ثبت درخواست موقت
درخواست موقت، میبایست با ذکر نام تمامی مخترعین همراه باشد و بنا بر مهلت ارفاقی پیشبینی شده در قوانین، یک درخواست موقت، میتواند تا ۱۲ ماه پس از افشای عمومی اختراع، از سوی مخترع به ثبت برسد (منظور از افشای عمومی، مواردی نظیر انتشار، استفاده عمومی و یا پیشنهاد برای فروش است).
تاریخ ثبت درخواست موقت، بر مبنای زمانی است که توضیحات مرتبط با توصیف اختراع ارائه میشود. با وجودی که در هنگام ثبت درخواست موقت، ارائه نقشه و تصویر از اختراع الزامی نیست، با این حال، توصیه میگردد که به منظور درک بهتر اختراع، نقشههای ضروری ضمیمه گردد. لازم به ذکر است که پس از ثبت درخواست موقت، الصاق نقشههای مرتبط با درک بهتر اختراع به پرونده، امکانپذیر نخواهد بود.
تکمیل یک درخواست ثبت موقت، نیازمند پرداخت هزینههای مرتبط و نیز ارائه یک صفحه پوششی «Cover Sheet» حاوی اطلاعات زیر است:
- معرفی پرونده بهعنوان یک درخواست موقت ثبت اختراع؛
- نام مخترعین؛
- آدرس محل اقامت مخترعین؛
- عنوان اختراع؛