در اقتصاد دانشبنیان فعلی، کسبوکاری موفق خواهد بود که نوآوری مستمر را در صدر اولویتهای خود قرار داده و محافظت از این نوآوریها، خود امری حیاتی است. از همین رو، شرکتهای فناور کوچک و بزرگ، دانشگاهها و مؤسسات تحقیقاتی، سازمانهای دولتی و مخترعین فردی، سعی در ثبت اختراعات و نوآوریهای خود در سیستم پتنت نموده و از این طریق، از آنها محافظت میکنند. این حجم انبوه از اسناد پتنت، گنجینهای ارزشمند از دانش فنی است که هم نوآوران و فناوران، هم متقاضیان ثبت اختراع و هم ارزیابان دفاتر مالکیت فکری را در دستیابی به مقاصد خود یاری میکند. با این حال، این اقیانوس بزرگ اطلاعات، نیازمند پلتفرمهای جستجوی کارآمدی است که بتواند در کوتاهترین زمان ممکن، خواستههای کاربران را پاسخ داده و اسناد مرتبط با موضوع مدنظر وی را جستجو کند. گوگل پتنت (Google Patents)، یکی از این پایگاههای داده ثبت اختراع رایگان و بسیار کارآمد است که علاوه بر ۱۲۰ میلیون پتنت از سرتاسر جهان، مجموعه مقالات و کتابهای مرتبط را نیز در خود جای داده است. این اسناد و مدارک غیر پتنت، راهکاری نوآورانه برای آسانتر نمودن جستجوی دانش پیشین و بررسی دقیق وضعیت یک درخواست ثبت اختراع جدید محسوب شده و همین رویکرد، تا حدی گوگل پتنت را با سایر پلتفرمهای جستجوی پتنت متفاوت میسازد.
این موتور جستجوی جهانی، به کاربران اجازه میدهد تا به مجموعه اسناد ثبت اختراع متعلق به بیش از ۱۰۰ دفتر ثبت اختراع در سرتاسر جهان، شامل دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا، دفتر ثبت اختراع اروپا، درخواستهای «PCT» و ...، در قالب خلاصهای از ادعاهای پتنت، اطلاعات کتابخانهای پتنت (بهویژه تاریخهای کلیدی) و دانلود متن کامل اسناد ثبت اختراع، دسترسی داشته و در میان آنها جستجو نمایند.
برای استفاده از گوگل پتنت، به این لینک مراجعه نمایید.
جستجو در گوگل پتنت، شباهت فراوانی به جستجوی معمول موتور جستجوی گوگل دارد؛ سادهترین راه برای دسترسی به یک پتنت مشخص، جستجوی شماره پتنت، اعم از شماره درخواست انتشار یافته یا شماره گواهی صادر شده است. برای این کار، شماره تقاضانامه یا شماره ثبت اختراع خود را در گوگل پتنت وارد نموده و بر روی دکمه جستجو کلیک کنید. لازم به تأکید است که برای جستجوی اسناد پتنت بر مبنای شماره آنها، نیازی به وارد کردن شماره کامل همراه با کد کشور و یا نوع پتنت نبوده و حتی میتوان شماره پتنت را بدون هرگونه فاصله، ممیز، ویرگول و ... وارد نمود. برای مثال، به منظور جستجوی «US 14/166,502» یا «US 9,014,905 B1»، میتوان از شمارههای «14166502» و «9014905» استفاده کرد.
جستجو در گوگل پتنت، شباهت فراوانی به جستجوی معمول موتور جستجوی گوگل دارد؛ شما میتوانید عبارت مدنظرتان را در فرم و شکل کاملاً دلخواه (مثلاً خودروهای خودران) وارد نموده و نتایج جستجو شده را مشاهده کنید. از آنجا که دانش پیشین میتواند شامل مجموعه اسناد غیر پتنت نیز باشد، گوگل پتنت این امکان را برای کاربران فراهم آورده تا این بخش از دانش پیشین را همزمان با اسناد ثبت اختراع جستجو نمایند. برای این منظور، گزینه «Include Non-Patent Literature» را انتخاب نمایید تا نتایج شامل محتوای «Google Scholar» هم باشد.
برای جستجوی پیشرفته در گوگل پتنت، میتوان از گزینه «Advanced search» در پایین صفحه استفاده نمود. البته پس از جستجوی یک عبارت کلیدی یا شماره پتنت، صفحه نتایج جستجوی به نمایش در میآید که در سمت چپ آن، گزینههای مرتبط با جستجوی پیشرفته به چشم میخورد. نخستین بخش از این جستجوی پیشرفته، «Search Terms» است که امکان جستجوی گزینههای نزدیک به عبارت مدنظر و گسترش دامنه جستجو را از طریق دو عملگر منطقی «AND» و «OR» پدید میآورد. استفاده از واژگان و اصطلاحات هممعنی در یک باکس مشابه، به معنای استفاده از عملگر «OR» و گستردهتر کردن دامنه جستجو و استفاده از سایر واژگان و اصطلاحات در باکس مجزا، به معنای استفاده از عملگر «AND» و محدود کردن دامنه جستجو است.
لازم به تأکید است، عبارات درج شده در این بخش، «عنوان، چکیده، ادعانامه و توصیفنامه پتنت» را مورد جستجو قرار داده و نتایج را برای کاربر به نمایش میگذارد. با استفاده از عملگرهای منطقی «AND» و «OR»، جستجو جامع گردیده و در عین این که اسناد مرتبط بیشتری یافت میشود، اسناد نامرتبط کمتری در سبد نتایج جای خواهد گرفت.
جستجوی دقیق و همهجانبه اسناد پتنت، مستلزم استفاده از عبارات هممعنی و مشابه در کلیدواژه های جستجوی شده میباشد. در این میان، برخی اصطلاحات اختصاری و شناختهشده مانند «Short Message Service-SMS» و «Intelligence Quotient-IQ» و «Digital Versatile (Video) Disk-DVD» وجود دارند که برای اطمینان بیشتر، بهتر است عبارت کامل آنها نیز در جستجو لحاظ گردد. برای مثال، در جستجو و استخراج اختراعات و اسناد فنی مرتبط با سامانههای موقعیتیاب خودروهای خودران از طریق پایگاه داده گوگل پتنت، بهتر است عبارت اختصاری «GPS» بهعنوان یک کلیدواژه جدید، در یک باکس مجزا از سایر کلیدواژهها جستجو شود. در باکس مذکور، علاوه بر عبارت «GPS»، از عبارت کامل «Global Positioning System» هم استفاده نموده تا جستجویی دقیق و کامل از اختراعات این حوزه انجام گیرد.
دامنه گسترده دانش فنی و مشارکت نوآوران و فناوران از اقصی نقاط جهان در توسعه، ثبت و حفاظت از نوآوریها، موجب گردیده تا میلیونها پتنت با زبانی غیر از زبان انگلیسی پدید آید. بدیهی است که چشمپوشی از این حجم عظیم دانش فنی، یک جستجوی جامع و همهجانبه پتنت را پوشش نمیدهد. در واکنش به این چالش، پایگاه داده گوگل پتنت، امکان جستجوی اسناد به ۱۶ زبان، از جمله انگلیسی، آلمانی، چینی، ژاپنی، عربی و روسی را فراهم نموده است. علاوه بر این، استفاده از ترجمه ماشینی متن اختراعات، به کاربران کمک میکند تا از طریق واژهها و عبارات انگلیسی، سایر اسناد به زبانهای دیگر را هم جستجو نمایند. برای این کار، لازم است به تفاوتهای املایی و واژگان در رسمالخطهای بریتانیایی و آمریکایی توجه شود. برای مثال، فرض کنید که میخواهید عبارت مانور یا هدایت ماهرانه را در خودروهای خودران جستجو کنید. مانور در انگلیسی به دو صورت «Maneuver» و «Manoeuver» نوشته میشود و لازم است هر دوی این گزینهها با استفاده از عملگر منطقی «OR» (درج عبارات در یک باکس جستجو) استفاده شوند.