پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران با ثبت ۳۳۱ اختراع داخلی و ۱۰ اختراع خارجی یکی از پژوهشگاه‌های پیشرو در توسعه دارایی‌های فکری است. در این مصاحبه، زینب فرهادی‌نژاد کار‌شناس دفتر مالکیت فکری در مورد فعالیت‌های این واحد در پژوهشگاه توضیحاتی ارائه نموده است که در ادامه بیان می‌شود
- فعالیت دفتر شما در پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران به چه صورت می‌باشد؟
در پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران، تمامی امور مربوط به ثبت اختراعات داخلی و خارجی توسط کار‌شناس واحد مالکیت فکری انجام می‌شود. لذا مخترعین پس از تهیه و نگارش مندرجات اختراع شامل توصیف اختراع، ادعانامه و خلاصه اختراع، آن‌ها را همراه با مشخصات خود به عنوان مخترعین آن طرح، به واحد مالکیت فکری تحویل می‌دهند و این واحد تمامی امور را از ثبت اظهارنامه گرفته تا تحویل گواهی، انجام می‌دهد.
- تا کنون چند طرح و با چه موضوعاتی برای ثبت پتنت به شما ارجاع شده است؟
پژوهشگاه پلیمر به طور کلی دارای ۳۳۱ گواهی ثبت اختراع داخلی از سال ۱۳۸۰ تا کنون می‌باشد. همچنین دارای ۱۰ ثبت اختراع خارجی از سال ۲۰۰۲ تا کنون می‌باشد
موضوعات تمامی این پتنت‌ها در حوزه پلیمر می‌باشد. لازم به ذکر است که حوزه پلیمر بسیار گسترده است لذا پژوهشگاه در حوزه‌های گوناگونی چون پزشکی و دارورسانی، کاتالیستهای حوزه پتروشیمی، عایقهای الکتریکی، مواد رسانا و نیمه رسانا و سلولهای خورشیدی، غشا‌ها و غیره دارای ثبت اختراع می‌باشد.
- حمایت کانون پتنت از شما به چه صورت می‌باشد؟
کانون پتنت ایران با برگزاری دوره آموزشی برای کار‌شناسان واحد مالکیت فکری مراکز آموزشی و پژوهشی کشور، یک اقدام بسیار مفید در جهت رشد و تمایل دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها به سمت تولید پتنتهای ارزشمند، انجام داده است.
در خصوص پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران، برگزاری این دوره آموزشی برای کار‌شناس واحد مالکیت فکری، باعث شد در خصوص تهیه پتنت، اطلاعاتی دقیق و تخصصی به اعضای هیئت علمی و دانشجویان ارائه گردد و بسیاری از سوالات ایشان را در خصوص دلیل ارائه پتنت قبل از افشای اطلاعات، و جایگاه و ارزش پتنت، به خصوص پتنتهای خارجی پاسخ داده شود. همین امر موجب دریافت درخواستهای متعدد برای ثبت پتنت خارجی از سوی هیئت علمی گردید. درحالیکه در سالهای قبل چنین اشتیاقی برای ارائه پتنت وجود نداشت.
همچنین کانون پتنت ایران جهت حمایت تشویقی از ثبت پتنتهای خارجی، ۹۰% از هزینه‌های ثبت این اختراعات را نیز بر عهده گرفته است. این اقدام ارزشمند باعث شده است، بسیاری از مشکلاتی که قبلا برای محققین، برای ثبت اختراع در خارج از کشور، وجود داشت برطرف گردد و افراد یا مراکزی که قبلا، صرفا به دلیل مشکلات مالی قادر به ثبت دانش فنی کسب شده خود در خارج از کشور نبودند، اکنون بتوانند اختراعات ارزشمندی را ثبت نمایند.
یکی دیگر از حمایت‌های کانون پتنت، پرداخت مبالغی به مراکز آموزشی و پژوهشی که دارای اختراع خارجی گرنت شده (ثبت شده) هستند، می‌باشد که به عنوان تشویق این مراکز جهت حمایت اعضای هیئت علمی و دانشجویان برای ارائه پتنتهای ارزشمند خارجی است.
تمامی این حمایت‌ها برای پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران بسیار تآثیر گذار بوده به طوریکه اعضای هیئت علمی درخواستهای متعددی را برای ثبت اختراع خارجی، به واحد مالکیت فکری این مجموعه ارسال می‌نمایند.
- در این مسیر با چه مشکلاتی مواجه هستید؟
به طور کلی، واحد مالکیت فکری می‌تواند نقش به سزایی در تولید فناوری و عرضه آن در جامعه داشته باشد. لکن به حمایت مدیران و مسئولان مراکز نیازمند است. متأسفانه در برخی مواقع، عدم حمایت مدیران ارشد باعث می‌شود اقدامات واحد مالکیت فکری، گاهی به صورت ناقص و ابتر انجام شود.
همچنین عدم آگاهی از حقوق مالکیت فکری در مراکز باعث می‌شود که گاهی قراردادهایی بین مراکز پژوهشی و صنعتی امضا گردد که موجب خسران اعضای هیئت علمی می‌شود. به عنوان مثال، آن‌ها یک دانش فنی را تدوین و به کارفرما ارائه می‌دهند درحالیکه به موجب قرارداد امضا شده، دیگر صاحب آن دانش فنی نخواهند بود و حتی حق تحقیق هم در مورد آن را نخواهند داشت. متأسفانه مشاوران حقوقی مراکز، اطلاع دقیقی از حقوق مالکیت فکری ندارند و اکثر قرارداهای منعقد شده را از لحاظ مالی و روشهای حل اختلاف بررسی می‌نمایند.
لذا به طور کلی پیشنهاد می‌کنم که کانون پتنت ایران در راستای اقدامات ارزشمند خود، جلساتی با حضور روسای مراکز آموزشی و پژوهشی برگزار نماید و اهمیت موضوع پتنت را برای آن‌ها تشریح نماید.
