نواوری های ایران در سال جدید

در دو هفته ای که گذشت دستاوردهای مختلف علمی و فناوری در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی ایران به ثبت رسید. در این گزارش بخشی از این دستاوردها ارائه شده است.

یکشنبه ۱ فروردین

 

• سبک‌ترین عینک دنیا ساخته شد

سبک‌ترین تمام فریم یکپارچه نامرئی دست‌ساز با وزنی حدود 3 تا 5 گرم برای اولین بار در قزوین تولید شد. حسن حیدری مخترع گفت: حدود 4 تا 5 سال پیش کودکی که عینک سنگینی به چشم داشت کنجکاوی مرا برانگیخت که آیا می‌شود فریم عینک را حذف کرد؟ وی ادامه داد: از حدود 3 سال پیش بعد از تحقیقات زیاد، شروع به ساخت فریم از فلزات مختلف کردم اما با چالش فنی بسیار زیادی روبرو بودم چون قرینه کردن 2 شیشه‌ی عینک به سختی امکان‌پذیر است اما بالاخره توانستم از سیم‌های فلزی مناسب‌ترین فریم را بسازم.حیدری افزود: پس از شناسایی جنس فریم تقریبا حدود 200 عدد فریم از سیم‌های فلزی ساختم تا شکل اصلی آن را پیدا کردم البته لازم به ذکر است که از یک دستگاه دست‌ساز برای پیچیدن سیم‌ها استفاده کردم اما تنظیمات دستگاه کاملا دستی انجام می‌شود. (باشگاه خبرنگاران جوان )

پنجشنبه ۵ فروردین

 

• راهکار محققان ایرانی برای کاهش هزینه تولید رادیوداروها

محققان دانشگاه صنعتی شریف با همکاری پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای سازمان انرژی اتمی ایران، موفق به تولید جاذب برای جداسازی ایزوتوپ‌های رادیواکتیو ید، شدند و به گفته آنها نتایج این تحیقات می‌تواند به عنوان راهکاری برای کاهش هزینه تولید رادیو دارها باشد. مواد رادیواکتیو، از جمله رادیوایزوتوپ‌های «ید»، یکی از مواد پرکاربرد در این صنعت محسوب می‌شوند که غلظت‌های پایین این ماده‌ رادیواکتیو در تشخیص محل تومورهای مغزی و نخاعی، تعیین فعالیت غده‌ تروئید و کبد کاربرد دارد. با توجه به اهمیت این ماده، محققان دانشگاه صنعتی شریف با همکاری پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای سازمان انرژی اتمی ایران، در یک طرح مشترک تحقیقاتی- آزمایشگاهی، موفق به سنتز جاذب به منظور جداسازی ایزوتوپ‌های رادیواکتیو «ید»، شدند. این جاذب نانوساختار از بازدهی بالاتر و قیمت پایین‌تری در مقایسه با نمونه‌های مشابه برخوردار است. مهندس رمضان روحانی مجری طرح با اشاره به عملکرد ضعیف کربن فعال به‌ عنوان جاذب مواد رادیواکتیو خروجی از رآکتور هسته‌ای گفت: جذب ید گازی رادیواکتیو به ‌طور معمول به‌ وسیله‌ کربن فعال انجام می‌شود. این جاذب نه‌تنها میزان جذب پایینی (در بهترین حالت 24 درصد) دارد، بلکه به دلیل استحکام کم در برابر تشعشعات رادیواکتیو، تعداد دفعات تعویض جاذب در سیستم را افزایش داده و استفاده از آن مقرون‌به‌ صرفه نیست. (ایسنا)

 

• کاهش 98 درصدی گوگرد بنزین با نانوکاتالیست محققان دانشگاه زنجان

پژوهشگران دانشگاه زنجان نانو کاتالیستی برای تسریع فرایند گوگردزدایی نفت خام تولید کردند که قادر به کاهش 98 درصدی میزان گوگرد و کاهش 95 درصدی میزان مرکاپتان‌های موجود در بنزین است. رشد سریع صنعت به‌ ویژه صنایعی که در آنها سوخت‌های فسیلی به‌ عنوان منبع تولید انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد، باعث افزایش شدید آلودگی‌های زیست محیطی و ضرر و زیان حاصل از خوردگی می‌شود. گازهای خروجی کوره‌های صنعتی که از این سوخت‌ها استفاده می‌کنند حاوی مقادیر فراوانی ترکیبات گوگرد دار اعم از دی‌اکسید گوگرد، هستند، که باعث آلودگی هوا، ایجاد بوی نامطبوع ، تولید باران‌های اسیدی و برخی دیگر از اختلالات زیست محیطی می‌شوند. در این راستا پژوهشگران دانشگاه زنجان به منظور تسریع فرایند گوگردزدایی نفت خام، نانوکامپوزیتی را تولید کردند که قادر است سرعت و بازدهی این فرایند را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. دکتر محمدعلی رضوانی، مجری طرح با اشاره به مشکلات ناشی از سوختن ترکیبات گوگرددار گفت: سوختن ترکیبات گوگرددار علاوه بر آلودگی زیست محیطی، تولید گاز زیان‌بار اکسید گوگرد و ایجاد باران اسیدی، موجب بروز بیماری‌های تنفسی می‌شود؛ از این ‌رو، در این پژوهش سعی بر آن بوده که با سنتز یک نانوکاتالیست کارآمد، سرعت و بازدهی فرایند حذف ترکیبات گوگردی از نفت خام را بهبود ببخشیم. (ایسنا)

شنبه ۷ فروردین

 

• خودکفایی ایران در تولید کاتالیست های پتروشیمی

پژوهشگر ایرانی با دستیابی به دانش فنی تولید کاتالیزورهای واحد تولید پلی اتیلن ترفتالات (PET)، صنایع پتروشیمی کشور را از وابستگی به این محصول استراتژیک رهانید. دکتر 'محمدرضا سویزی' استاد شیمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر درباره طرح تحقیقاتی خود گفت: طرح ما در حوزه کاتالیست های مورد مصرف در صنایع پتروشیمی است که تحقیقات اولیه آن از سال 1378 شروع شده و خوشبختانه اکنون به نتیجه رسید.  وی افزود: در نتیجه اجرای این طرح تحقیقاتی، توانستیم کاتالیست های مورد استفاده در صنعت پتروشیمی که وارداتی بودند را در کشور تولید کرده و بومی سازی کنیم. سویزی با بیان اینکه پروژه اکنون به مرحله تجاری سازی رسیده و قراردادهای خوبی نیز منعقد شده است، صرفه جویی ارزی حاصل از دستیابی به دانش فنی این محصول را حدود 22 میلیون دلار ذکر کرد و گفت: تاکنون نزدیک به شش، هفت میلیون دلار قرارداد منعقد کرده ایم ببندیم و این مواد در مجتمع پتروشیمی شهید تندگویان، پتروشیمی قائد بصیر، پلی اکریل اصفهان و دی ام تی اصفهان درحال استفاده است. (ایرنا)

 

• محققان ایرانی موفق به تولید آزمایشگاهی پوشش های زیست سازگار شدند

محققان پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی و دانشگاه صنعتی شریف با همکاری پژوهشگران دانشگاه کیس وسترن آمریکا، موفق به تولید آزمایشگاهی پوششهای زیست سازگار بر پایه ی سلولز شده اند. مقاومت مکانیکی این پوشش های کامپوزیتی در دمای بالا با استفاده از نانوذرات بهبود یافته است. این نانوکامپوزیت ها به عنوان پوشش های زیست سازگار ومقاوم در صنایع هوافضا و خودروسازی کاربرد دارد. هزینه ی تولید این پوشش ها نسبت به نمونه های مشابه کمتر است. اما یکی از بزرگ ترین موانع در تجاری سازی این پلیمر طبیعی، خواص مکانیکی ضعیف آن هاست که کاربرد این مواد را خصوصاً در دماهای بالا تحت تأثیر قرار می دهد.این محدودیت در کاربردهایی همچون تهیه چسب و پوشش از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به گفته زهرا سادات امامی محقق این طرح، هدف این طرح، تلاش برای بهبود خواص مکانیکی و رئولوژیکی اپوکسی/ سلولز با بهره گیری از ساختار نانوکریستال های سلولز به منظور استفاده به عنوان پوشش های مقاوم در دمای بالا بوده است. وی در خصوص اهمیت بهبود کیفیت این پوشش ها افزود: خواص ضعیف پلیمرهای طبیعی، کاربرد آنها را در دماهای کاربری بالا محدود کرده است. در این طرح، پوشش های تولید شده با بهره گیری از نانوکریستال های سلولز، علاوه بر دستیابی به خواص مکانیکی بهینه، قابلیت کارکرد در دماهای بالا را یافته اند. (ایرنا)

پنجشنبه ۱۲ فروردین

 

• دست‌یابی به اینترنت اشیا با استفاده از ترانزیستورهای تک الکترونی

دانشمندان برای ساخت ترانزیستورهای تک الکترونی قابل استفاده در دمای اتاق پروژه‌ای را طراحی کردند که شرایط دست‌یابی به اینترنت اشیا را نیز فراهم می‌کند.  امروزه اینترنت اشیا شاهد رشد سریعی است. میکروکامپیوترهای متصل به اشیایی همچون گوشی‌های همراه، یک بطری شیر درون یخچال و ماشین لباسشویی می‌توانند اطلاعات را پردازش ارسال و دریافت کنند. همه‌ی موارد ذکر شده در بالا نیازمند انرژی الکتریکی و ترانزیستورهایی هستند که با استفاده از یک تک الکترون قادر به تبدیل اطلاعات هستند و در مقایسه با ترانزیستورهای اثر میدان که به طور معمول درکامپیوترها استفاده می‌شوند، انرژی کمتری مصرف کنند. این تبدیل های الکترونیکی در دمای اتاق کار نمی‌کنند و همچنین سازگار با فرآیندهای تولید رایج در زمینه میکروالکترونیک نیستند. محققان به منظور بر طرف کردن این مشکل بر روی پروژه‌ای کار می‌کنند که با همکاری پنج عضو اتحادیه اروپا است. بورانی هماهنگ کننده‌ی پروژه می‌گوید: میلیاردها کامپیوتر کوچک در آینده با استفاده از اینترنت با همدیگر در ارتباط خواهند بود. اما هنوز مصرف انرژی یک مانع برای دستیابی به این مهم است. (باشگاه خبرنگاران جوان )

جمعه ۱۳ فروردین

 

• ساخت ماهواره‌های سنجشی و مخابراتی در سال 95

سرپرست پژوهشگاه فضایی ایران از برنامه‌ریزی جهت ساخت مدل فضایی و پرتاب ماهواره مخابراتی ناهید 1 و عملیاتی کردن سامانه مخابراتی بالنی در سال 95 خبر داد. دکتر حسن حدادپور با اعلام این خبر اظهار کرد: این پژوهشگاه در راستای انجام وظایف خود در خصوص طراحی و ساخت ماهواره‌های سنجشی و مخابراتی، در سال 95 نیز برنامه‌هایی را در دست اجرا دارد که از آن جمله ساخت و پرتاب مدل فضایی ماهواره ناهید 1 است. حدادپور همچنین به دستاوردهای پژوهشگاه فضایی ایران در سال 94 اشاره کرد و گفت: راه‌اندازی فاز نخست مرکز آزمون و یکپارچه‌سازی سامانه‌های فضایی با هدف پشتیبانی از توسعه محصولات فضایی همزمان با روز فناوری فضایی در 14 بهمن سال 94 از آن جمله است. سرپرست پژوهشگاه فضایی ایران از دیگر دستاوردهای این پژوهشگاه در سال 94 را طراحی محموله مخابراتی باند KU، طراحی و ساخت چرخ عکس‌العملی و سازه ساندویچی لانه زنبوری مورد استفاده در ماهواره‌ها دانست و تصریح کرد: همچنین ساخت مدل آزمایشگاهی بلوک انتقال مداری، توسعه و بومی‌سازی 8 فناوری گلوگاهی سامانه‌های فضایی و تکمیل ساختمان پایگاه فضایی قشم از دیگر فعالیت‌های این پژوهشگاه در سال 94 است. (ایسنا)

 

• تلاش محققان کشور برای ارائه متد جدید تشخیص فوری بیماری‌ها با پزشکی هسته‌ای

تیم تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی بوشهر در تلاش هستند تا با استفاده از تصویربرداری مولکولی و پزشکی هسته‌ای متد تشخیص جدیدی برای برخی از بیماری‌ها همچون قلبی و عروقی ارائه دهند. دکتر مجید اسدی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر و مجری طرح در این باره گفت: زمینه تحقیقاتی ما پزشکی هسته‌ای و تصویربرداری مولکولی است که با همکاری تیم تحقیقاتی این دانشگاه تاکنون موفق به اجرای 100 طرح تحقیقاتی و انتشار حدود 200 مقاله شده‌ایم. سوی با اشاره جزئیات تحقیقات انجام شده، اظهار کرد: در این مطالعات در تلاش هستیم که قبل از آن که ضایعات ایجاد شده در بدن از طریق تست‌هایی چون CT اسکن و MRI و سایر روش‌ها شناسایی شوند، از طریق تصویربرداری مولکولی و با استفاده از پزشکی هسته‌ای تشخیص داده شوند. اسدی، مزیت این روش را شناسایی ضایعات در مراحل اولیه دانست و خاطرنشان کرد: در این راستا پروژه‌هایی بر روی بیماری‌های مغزی چون MS، قلبی و عروقی و سرطان‌های تیروئید در دستور کار داریم. (ایسنا)