امروزه یک مخترع میتواند برای ثبت اختراع خود در اروپا، از طریق سیستمهای ملی کشورهای مختلف و یا سیستم پتنت EPO استفاده نماید. سیستم ثبت پتنت EPO، کمک نموده که ارزیابی درخواستها به صورت متمرکز انجام گرفته و صرفهجویی در هزینه ارسال درخواستهای موازی را به همراه خواهد داشت و در نهایت یک پتنت گرنت شده با کیفیت، حاصل خواهد شد. با این وجود، این پتنتهای گرنت شده بایستی در کشورهای مختلف تأیید اعتبار شده و به صورت مستقل نگهداری شوند. این فرایند، به نسبت پیچیده بوده و با هزینه بالا همراه خواهد بود چراکه نیازمندیهای اعتبارسنجی در کشورهای مختلف متفاوت بوده و میتواند منجر به تحمیل هزینههای مستقیم و غیرمستقیم به نسبت بالا، از جمله هزینه ترجمه، هزینه اعتبارسنجی و ... گردد. این هزینههای به نسبت قابل توجه، بستگی به تعداد کشورهای هدف برای حفاظت دارد.
برای رفع این چالش، برنامهای تحت عنوان پتنت واحد (Unitary Patent) پیشبینی شده است که تنها با ارسال یک درخواست پتنت، میتوان حفاظت کشورهای عضو اتحادیه اروپا را فراهم آورد. در این برنامه، تغییراتی در پذیرش درخواستها برای تأیید گرنت وجود نداشته و مشابه با سیستم حال حاضر EPO خواهد بود و تنها پس از گرنت پتنت، متقاضی میتواند درخواست برای دریافت یک پتنت واحد ارائه نموده و در کشورهای عضو حفاظت را دریافت نماید.
پتنت واحد، قرار است با هدف تسهیل حفاظت از اختراعات در اروپا و با تصویب در تمامی کشورهای عضو، از ابتدای سال ۲۰۱۹ میلادی به اجرا در آید. متقاضیانی که میخواهند از سیستم پتنت واحد، برای ثبت اختراعات خود استفاده نمایند، کافی است آن را به یکی از زبانهای رسمی فرانسوی، انگلیسی و یا آلمانی ارائه داده و نیازی به ترجمه به زبانهای دیگر نخواهد بود. این امکان، برای تمامی درخواستهای پس از اول مارس سال ۲۰۰۷ میلادی قابل استفاده خواهد بود.
شایان ذکر است که سیستم پتنت واحد اروپایی، به معنای عدم امکان ثبت اختراع در یک کشور خاص اروپایی نیست و کماکان متقاضیان میتوانند درخواست ثبت اختراع خود را به تعداد محدودی از کشورها نیز ارائه نمایند که البته هزینه و پیچیدگی ناشی از طی چندین فرآیند ثبت و ارزیابی درخواست و نیز ترجمه به زبانهای مختلف، گریبانگیر آنها خواهد شد. گفتنی است، سیستم پتنت واحد اروپایی علاوه بر تسهیل فرآیند ثبت اختراع برای صاحبان کسبوکار و نیز کاهش هزینههای ثبت و انتشار پتنت، میتواند یکپارچگی و هماهنگی بیشتری با سیستمهای پتنت آمریکا و ژاپن نیز داشته باشد. از بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا، کشورهای اسپانیا، لهستان و کرواسی، هنوز موافقتنامه سیستم پتنت واحد را به امضاء نرسانیدهاند و برای این کار، میبایست تغییراتی جزئی در قوانین این کشورها اعمال شود.