طی سال‌های اخیر، نوآوری به عنوان یکی از پیشران‌های اصلی رشد اقتصادی و توسعه در چین بوده است. آخرین برنامه پنج ساله چین که تا سال ۲۰۲۰ میلادی ادامه می‌یابد، نوآوری را در کنار هماهنگی، توسعه سبز، باز کردن فضای اقتصادی و به اشتراک‌گذاری، به عنوان یکی از پنج هدف کلیدی این کشور، در نظر گرفته است. در همین راستا، برای سال ۲۰۲۰ میلادی، افزایش نسبت هزینه‌های تحقیق و توسعه در تولید ناخالص داخلی، به ۲.۵ درصد، مدنظر سیاست‌گذاران این کشور قرار گرفته است. بدیهی است که یکی از زیرساخت‌های بسیار مهم برای دستیابی به این هدف، حفاظت از دارایی‌های فکری و به‌ویژه سیستم پتنت است که رشد انفجاری تعداد پتنت‌های چین طی سال‌های اخیر، همین امر را نشان می‌دهد. در طی پنج سال گذشته، میانگین رشد پرونده‌های ثبت اختراع در چین، برابر با ۲۵.۲ درصد بوده است که در کنار رشد ۸.۲ درصدی یوتیلیتی مدل‌ها و ۲۲.۹ درصدی پتنت‌های گرنت شده، افزایش خیره‌کننده پتنت‌ها را در چین به همراه داشته است.
شکل ۱- تعداد پرونده‌های ثبت اختراع، یوتیلیتی مدل‌ها و پتنت‌های گرنت شده چین در بازه زمانی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ میلادی
یک نکته بسیار جالب پیرامون وضعیت ثبت اختراع در چین، نقش پررنگ و رو به افزایش مخترعین و شرکت‌های چینی، در فعالیتهای ثبت و انتشار پتنت است. بنا بر آمار، سهم شرکت‌های چینی، از ۸۰.۵ درصد در سال ۲۰۱۳ میلادی، به بیش از ۸۹ درصد در سال ۲۰۱۷، افزایش یافته است. این روند، در ارتباط با یوتیلیتی مدل‌ها بیشتر به چشم می‌خورد، به‌طوری که در بازه پنج ساله مشابه، سهم چینی‌ها از یوتیلیتی مدل‌های به ثبت رسیده، بین ۹۸.۹ تا ۹۹.۴ درصد در نوسان بوده است.
لازم به ذکر است که در زمینه پتنت‌های گرنت شده، تا حدی وضعیت متفاوت است. با توجه به توانمندی‌های مالی و فناورانه شرکت‌های خارجی فعال در بازار چین، عملکرد آن‌ها موفق‌تر از موارد مشابه چینی است که موجب شده است تا سهم شرکت‌های چینی از پتنت‌های گرنت شده در سال ۲۰۱۷ میلادی، تا ۷۶.۸ درصد کاهش یابد. آمریکا، ژاپن و آلمان، با ۷، ۶.۶ و ۲.۱ درصد، در رده‌های نخست کشورهای دارای بیشترین پتنت‌های گرنت شده در چین محسوب می‌شوند.
گفتنی است، شرکت‌های بزرگ چینی، علاوه بر فعالیتهای ثبت اختراع در این کشور، حفاظت از دارایی‌های فکری در سرتاسر جهان را دستور کار خود قرار داده‌اند. از صد شرکت بزرگ و نوآور چینی، ۳۹ شرکت، اقدام به ثبت و محافظت از حداقل ۱۰ درصد از دارایی‌های فکری خود در سطح بین‌المللی نموده‌اند. این در حالی است که این رقم در سال ۲۰۱۶ میلادی، برابر با ۲۰ شرکت بوده است. به نظر می‌رسد که فناوران چینی، در حال تغییر رویکرد و نگاه به بازارهای بین‌المللی، برای گسترش کسب‌وکارهای خود هستند.
