تعداد پتنتهای انتشاریافته ایران، در دفتر ثبت پتنت اروپا «EPO» و دفتر ثبت پتنت و علائم تجاری آمریکا «USPTO»، در سال جاری میلادی (منتهی به ۱۸ سپتامبر)، به ۱۴۰ پتنت رسیده است که اگر با همین روند تا پایان سال ادامه یابد، افزایشی ۶۷ درصدی در مقایسه با سال گذشته خواهد داشت. تعداد «US» پتنتهای انتشاریافته ایران نیز در این بازه زمانی برابر با ۱۳۳ عدد بوده است که در مقایسه با ۱۱۴ پتنت در سال ۲۰۱۷ و ۸۸ پتنت در سال ۲۰۱۶ میلادی، بیانگر رشد چشمگیر فعالیتهای ثبت اختراع ایران در سیستم پتنت آمریکا است.
آمار و ارقام نشان میدهد که در طی سالهای اخیر، فعالیتهای ثبت اختراع ایران در سیستمهای پتنت معتبری همچون «USPTO» و «EPO»، بهشدت افزایش یافته است. برای مثال، تعداد پتنتهای انتشاریافته در دو سیستم پتنت یادشده در سال ۲۰۰۸ میلادی، تنها برابر با ۲۴ عدد بوده است که در مقایسه با ۱۴۰ پتنت کنونی، بسیار نازل نشان میدهد. مرور دقیقتر تعداد پتنتهای انتشاریافته در یک دهه اخیر، نشان میدهد که روند صعودی فعالیتهای ثبت اختراع ایران در بازه زمانی سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ میلادی، صعودی بوده و پس از آن با یک افت نسبی مواجه شده است، به طوری که تعداد پتنتهای انتشاریافته از ۵۷ عدد در سال ۲۰۱۲ میلادی، به ۳۵ پتنت در سال ۲۰۱۳، کاهش یافته است. با این وجود، روند صعودی تعداد پتنتها از سال ۲۰۱۴ میلادی، مجدداً آغاز گردیده و با رشد قابلتوجه در سه سال اخیر، جایگاه ایران در بین دیگر کشورها را بهبود بخشیده است. گفتنی است، بیشترین رشد در این یک دهه، متعلق به سال ۲۰۱۶ میلادی است که افزایشی تقریباً دو برابری را در تعداد پتنتهای انتشاریافته در «EPO» و «USPTO» شاهد هستیم. در شکل ۱، میتوان روند تغییرات ذکر شده را به خوبی مشاهده نمود.
شکل ۱-تعداد پتنت های انتشار یافته ایران در EPO و USPTO در یک دهه گذشته
اگر جایگاه ایران را صرفاً از منظر تعداد «US» پتنتهای انتشاریافته بررسی نماییم، میتوان چنین نتیجه گرفت که تا ۱۸ سپتامبر، ایران در جایگاه «۳۴»ام جهان و پس از کشورهایی مانند روسیه، لیختناشتاین و مکزیک، قرار گرفته است. این در حالی است که در سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ میلادی، ایران به ترتیب در ردههای ۴۱ و ۳۸ فهرست جهانی دارندگان بیشترین «US» پتنتهای انتشاریافته قرار گرفته بود. نکته جالبتوجه این است که در سال جاری میلادی، ایران با شدت بخشیدن بر فعالیتهای ثبت اختراع خود در آمریکا، توانسته است، کشورهای امارات و مالزی را پشت سر بگذارد. ترکیه، از دیگر رقبای منطقهای ایران محسوب میشوند که با توجه به فاصله نزدیک ایران با آن (این کشور با ۱۷۶ عدد «US» پتنت انتشاریافته، در جایگاه «۳۱»ام قرار دارد)، پیشی گرفتن از این کشور در سالهای آینده دور از ذهن نیست. در جدول ۱، وضعیت کشورهای عربستان، ترکیه، ایران، مالزی، امارات و تایلند در زمینه انتشار پتنت در «USPTO» طی سالهای ۲۰۱۶ میلادی به اینسو، قابل مشاهده است.
جدول ۱- تعداد پتنتهای انتشاریافته ایران و برخی کشورهای منطقهای در «USPTO»