ثبت اختراع در حوزههای مختلف، میتواند حفاظت از دستاوردهای حاصله را که نتیجه سالها تحقیق و توسعه است، به ارمغان آورد. ورود به دعویهای قضایی، در صورت نقض یک پتنت توسط رقیب یا شرکت دیگری که در حوزه مشابه در حال فعالیت است، یکی از آخرین راهکارهایی است که شرکتهای فناور اتخاذ مینمایند؛ راهکاری که میتواند مانعی بزرگ در مقابل رقیبان گذاشته و در عین حال، خسارات تحمیل شده به مجموعه را جبران نماید.
در سال ۲۰۱۵ میلادی، شرکت مونسانتو که تولیدکننده بذرهای اصلاح شده ژنتیکی است، علیه رقیب خود، به نام «نوویزیدو» و همچنین شرکتهای تابعه آن، اقامه دعوی نمود و در دادخواست خود، مدعی شد که این شرکت، با وجود اینکه توافقنامه مجوز آن منحل شده است، همچنان به فروش بذر پنبه «Bt» که با استفاده از فناوری مونسانتو تولید شده است، ادامه میدهد. دادگاه بدوی، با رد ادعای شرکت هندی مونسانتو که توسط یک شرکت آلمانی، به نام «Bayer AG» خریداری شده است، اعلام نمود که اقلام خاصی، نظیر بذرها، گیاهان و حیوانات، تحت قوانین هند، قابلیت ثبت پتنت ندارند. با این وجود، در دادگاه عالی هند که اخیراً برگزار شده است، ادعای مونسانتو پذیرفته شده و این مسئله، موجب خوشحالی دانشمندان زیادی گردیده که نگران ثبت پتنتهای خود در این حوزه بودند.
دکتر «مایی»، مدیر سابق موسسه مرکزی تحقیقاتی پنبه و رئیس هیئتمدیره مرکز بیوتکنولوژی آسیای جنوبی، با اظهار خوشحالی برای این حکم، اظهار داشت: «برای توسعه تحقیقات کشور، به پتنت نیاز داریم. اگر اجازه چنین ثبت اختراعاتی را نداشته باشیم، دیگر هیچ تحقیقی انجام نخواهد شد». از آنجا که هند بزرگترین تولیدکننده پنبه در جهان است، این حکم، پیامدهای مهمی خواهد داشت. این در حالی است که بنا به اعلام دکتر مایی، در چند سال اخیر، به دلیل عدم وضوح در ثبت اختراعات این حوزه در هند، کار بر روی چندین محصول اصلاحشده ژنتیکی متوقف مانده است. او در این خصوص، افزود: «دولت، مسئولیت این مسئله را به عهده نمیگیرد و بسیار ضعیف تصمیمگیری کرده است؛ به طوریکه برخی افراد قصد دارند، ثبت پتنت را متوقف نمایند. اما اگر بهرهوری بیشتر محصولات و درآمد دو برابر کشاورزان را میخواهیم، به فناوریهای جدید اینچنینی، نیاز داریم».
گفتنی است که این حکم، طرفداران و مخالفان خود را دارد. از طرفی، برخی محققین و همچنین کشاورزان، از حکم جدید، اعلام رضایت نموده و در میان آنها، این امید به وجود آمده که بعد از این، بذرهای جدید وارد بازار شده و برنامههایی که مدتی عقب افتاده بود را مجدد به جریان میاندازد. در این خصوص، یکی از تولیدکنندگان پنبه، گفته بود: «ما مسائل قانونی را درک نمیکنیم، اما نیاز به فناوریهای جدید داریم و اگر تصمیم دادگاه، به آوردن فناوری جدید کمک نماید، برای ما نیز مفید خواهد بود».
با این حال، مخالفان این حکم، مدعی هستند که بر اساس قوانین ثبت اختراع هند، گیاهان و جانوران، به غیر از میکروارگانیسمها، قابلیت ثبت پتنت را ندارند. آنها مدعیاند که مونسانتو، به صورت غیرقانونی، اقدام به جمعآوری حق امتیاز از کشاورزان نموده و این باعث افزایش قیمت بذر پنبه و دلیل اصلی بدهی و خودکشی کشاورزان هندی بوده است. آنها، همچنین مدعی هستند که بذرهای مونسانتو، نه تنها نتوانسته آفات را کنترل نماید، بلکه موجب ایجاد آفات دیگری هم شده است. با توجه به مخالفتهای موجود، این پرونده مجدد به دادگاه عالی دهلی نو فرستاده شده است و با توجه به اینکه پیش از این هم، دادگاه عالی دهلی نو، درخواست ثبت اختراع فناوریهای اصلاح ژنتیکی «Bollgard1» و «Bollgard 2» که متعلق به شرکت «مایکو» بود را رد اعتبار نمود، ممکن است که پرونده مونسانتو هم، به همین سرنوشت دچار گردد.