داروی «Aloxi» که بیشتر برای جلوگیری از حالت تهوع در بیماران مبتلا به سرطان و دریافتکننده داروهای شیمیدرمانی استفاده میشود، پیش از اعلان فروش محصول از سوی شرکت توا «Teva»، بازاری چند صد میلیون دلاری برای هلسین «Helsinn Healthcare» به حساب میآمد که عملاً عمده درآمد این شرکت را نیز تشکیل میداد. در ادامه، شرکت هلسین که اخیراً مورد حمایت دونالد ترامپ نیز قرار گرفته است، از توا به اتهام عرضه داروی «Aloxi» و نقض پتنت این شرکت، شکایت نمود که دادگاه بدوی در سال ۲۰۱۷، به پشتوانه قرارداد تجاری هلسین پیش از ثبت درخواست پتنت این شرکت، با این استدلال که یک پیشنهاد یا قرارداد تجاری برای فروش یک محصول، میتواند به منزله افشای عمومی و دسترسی به آن فناوری یا محصول محسوب شود، پتنت را نامعتبر دانسته و رأی خود را به سود توا صادر نمود.
در ابتدای سال جاری میلادی، دادگاه عالی آمریکا، رأی اولیه دادگاه مبنی بر رد اعتبار پتنت متعلق به شرکت سوئیسی هلسین را تأیید نمود. این رأی، به معنای پیروزی صنایع دارویی توا است که در اوایل سال گذشته میلادی، اقدام به عرضه یک داروی جدید ضدتهوع به بازار نموده بود. گفتنی است، ۹ قاضی دادگاه عالی، به اتفاق آرا رأی به رد اعتبار پتنت شرکت هلسین و در نتیجه رد درخواست این شرکت مبنی بر نقض پتنت از سوی شرکت توا دادند.
دعوی حقوقی فوق، مبتنی بر یک توافقنامه صدور مجوز فناوری و تحقیق و توسعه مشترک است که شرکت هلسین در سال ۲۰۰۱ میلادی، با یک شرکت دارویی دیگر منعقد نمود. توا معتقد است که پتنت ادعایی هلسین نامعتبر است، چراکه این مبادله، ۲ سال پیش از ثبت درخواست از سوی هلسین، منعقد شده است. این رأی و تأیید آن از سوی دادگاه عالی، نگرانیهایی را برای شرکتهای کوچک فناور، بهویژه فعالان حوزه دارویی پدید آورده است. این دسته از شرکتها، عموماً توانایی توسعه فناوری به صورت انفرادی را نداشته و تجاریسازی محصول، منوط به مشارکت با دیگر شرکتهای فناور است. بدیهی است که آرای اینچنینی، احتیاط بیشتری برای آغاز پروژههای مشترک توسعه و تجاریسازی فناوری در شرکتهای کوچک دارویی را به همراه خواهد داشت.
لازم به تأکید است، بازار چند میلیارد دلاری داروهای جدید، موجب شده است تا دعویهای حقوقی گستردهای بین شرکتهای بزرگ دارویی در گیرد که شرکت توا نیز یکی از این شرکتها محسوب میشود. این شرکت، در سالهای اخیر، دو جدال بزرگ حقوقی با شرکتهای «آلرگان» و «نئوس» داشته است که تنها با اعلام خبر توافق با نئوس، ارزش سهام این شرکت در حدود ۵ درصد افزایش یافت. تمامی این موارد، نشانهای از لزوم رویکرد گسترده شرکتهای دارویی، در استفاده از سیستم پتنت برای محافظت از محصولات نوآورانه خود و بهبود سهم بازار، محسوب میشود.