ارائه درخواست اولیه ثبت اختراع، فرایند ارزیابی، انتشار و همچنین نگهداری از پتنتها در دفاتر ثبت اختراع کشورهای مختلف، با هزینههای متفاوتی همراه بوده و عدم پرداخت بخشی از هزینهها، منجر به متوقف شدن فرایند ثبت، انتشار، ارزیابی، گرنت و یا نگهداری از اختراع میگردد. در خصوص سیستم پتنت آمریکا، در صورتیکه هزینههای مرتبط با نگهداری پتنت از سوی صاحبان امتیاز آنها پرداخت نگردد، پتنتهای گرنت شده قابلیت استفاده عمومی خواهند یافت. این پدیده، پایه و اساس یک ایده بسیار جالب برای راهاندازی پایگاه داده پتنتهای غیرفعال گردیده است که میتواند امید به پیشرفت و نوآوریهای بیشتر را بهبود دهد.
گفتنی است، در آمریکا پتنتها با هدف بهبود نوآوری و اشاعه آن در جامعه، مورد توجه قرار گرفته است. آنها مخترعین را قادر میسازند تا بر ایدههای نوآورانه سرمایهگذاری نموده و از نتایج حاصل از آن، به مدت ۲۰ سال به صورت انحصاری استفاده نمایند. در مقابل، اطلاعات پتنت به صورت کامل برای عموم افشاء شده و پس از پایان ۲۰ سال، دسترسی به حقوق انحصاری یاد شده، برای همگان امکانپذیر میگردد. از سوی دیگر، میلیونها «US» پتنت ثبت شده، به دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا «USPTO» اجازه داده است تا یک پایگاه اطلاعاتی عظیم از نوآوری ایجاد نماید.
در میان انبوهی از اسناد پتنت، مجموعهای از پتنتهای منقضی شده وجود دارد که البته با توجه به گذشت بیش از ۲۰ سال از ثبت آنها و تغییرات سریع فناوری در طی سالهای اخیر، شاید آنچنان مفید نباشند. اما دستهای دیگر از پتنتها هم هستند که به دلیل عدم پرداخت هزینههای نگهداری (پرداخت در ۳.۵، ۷.۵ و ۱۱.۵ سال، به ترتیب با هزینههای ۱۶۰۰، ۳۶۰۰ و ۷۴۰۰ دلار)، استفاده آنها از سوی عموم بلامانع خواهد بود. جالب است که تقریباً ۵۰ درصد از پتنتها با مشکل پرداخت هزینههای نگهداری مواجه میشوند. اینجاست که پایگاه داده ابداعی از سوی دانشگاه فناوری میشیگان، به نام «Free Inactive Patent Search»، به کمک مخترعین و نوآوران میآید. در این پایگاه، مجموعهای عظیم از پتنتهای فوق گردآوری شده و میتوان بدون نگرانی از نقض پتنت و عواقب ناشی از آن، از پتنتها استفاده نمود.
لازم به ذکر است که سیستم پتنت با ارتقاء نرخ نوآوری، میتواند اثراتی جدی بر اقتصاد و شاخصهای رشد و توسعه در جوامع مختلف داشته باشد. همین عامل، موجب میشود تا هزینههای ثبت پتنت، به عنوان عاملی اثرگذار بر شاخصهای اقتصادی ظاهر شود. هزینههای ثبت پتنت، رابطهای مستقیم با میزان سرمایهگذاری در تحقیقات کاربردی و بنیادین دارد که این امر، در دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی دولتی محسوستر است. هزینههای پایین سیستم پتنت، به کاهش هزینههای نوآوری انجامیده و بازده سرمایهگذاریهای نوآورانه را افزایش میدهد؛ با این حال، هزینههای کمتر، به افزایش تعداد درخواستهای ثبت اختراع منجر میشود که در صورت عدم افزایش ارزیابان و یا بهرهوری پایین فرآیند ارزیابی درخواستهای ارسالی، ممکن است به انباشته شدن درخواستها و یا کاهش دقت و جامعیت در فرآیند ارزیابی، منجر شود.