یکی از چالشهای بسیار بزرگ فروشندگان در وبسایت آمازون، مواجهه با اتهام نقض پتنت است. آمازون در صورت دریافت ادعایی مبنی بر نقض پتنت در یکی از محصولات در حال ارائه توسط پلتفرم این شرکت، ایمیلی به فروشنده ارسال نموده که باید محصول خود را از فهرست فروش این شرکت، حذف نماید. در صورتی که فروشنده ادعای نقض پتنت را نادرست بداند، خودش میبایست مستقیماً با صاحبامتیاز پتنت تماس گرفته و مسئله را حل و فصل نماید و آمازون در این مسیر خود را درگیر نمیکند.
فروشنده در مواجهه با این وضعیت دشوار، دو تصمیم پیش روی خود میبیند: ۱) قبول شرایط و انصراف از فروش محصول و یا ۲) ارائه درخواست به دادگاه و پیگیری حقوقی ماجرا. بدیهی است که در چنین شرایطی و با توجه به هزینههای سرسامآور دادرسی، فروشنده تمایلی به وارد شدن به این فرایند نخواهد داشت. علاوه بر این، ثبت درخواست حقوقی میتواند عزم مالک پتنت برای پافشاری بر ادعای خود و دریافت خسارت را بیش از پیش نموده و مشکلاتی جدید، برای فروشنده محصول پدید آورد. این چالش، هنگامی سختتر میشود که بدانیم، بسیاری از صاحبین پتنت، با اطلاع از رویکرد محتاطانه فروشندگان محصول، از این حربه برای جلوگیری از فروش محصولات رقیب، استفاده میکنند.
با توجه به تمامی این مشکلات، آمازون درصدد برآمده تا کمی وضعیت را بهبود بخشد. برنامه آزمایشی معرفی شده از سوی این غول فناوری، میتواند مزایای دوجانبهای برای صاحبان پتنت و فروشندگان محصول در بر داشته باشد. این برنامه که «Neutral Patent Evaluation Program» نام دارد، اجازه میدهد تا اختلافات بین صاحبان پتنت و فروشندگان، توسط یک ارزیاب بیطرف که از سوی آمازون انتخاب شده است، مورد بررسی قرار گیرد. روند طراحی شده از سوی آمازون، بسیار ساده و ارزان بوده و احتمالاً مورد استقبال بسیاری از شرکتهای فناور، قرار خواهد گرفت.
گفتنی است که برنامه معرفی شده، در حال حاضر محدود به یوتیلیتی پتنتها بوده و با ثبتنام صاحب پتنت در برنامه، آغاز میگردد. در ادامه، شماره شناسایی استاندارد آمازون یا «ASIN»، تعیین شده و با شناسایی چندین فروشنده از محصول، امکان پیشبرد کارآمدتر فرایند ارزیابی بیطرفانه، انجام میگیرد. آمازون، مطابق با توافقنامه ارزیابی، فروشندگان مرتبط با محصول ادعا شده را مطلع نموده و دو گزینه پیش روی آنها قرار میدهد: ۱) اجرای ارزیابی ظرف مدت سه هفته با توجه به اطلاعات درخواست شده و ۲) حذف محصول از فهرست فروش در صورت عدم موافقت با آن و یا عدم ارائه کامل اطلاعات. (فرصت زمانی صاحب پتنت برای ارائه استنادات و ادله اولیه خود، برابر با ۲۱ روز خواهد بود، و فروشنده نیز برای پاسخگویی به آنها، ۱۴ روز فرصت خواهد داشت. در نهایت، ارزیاب طی یک بازه ۱۴ روزه، تصمیم خود را به دو طرف اعلام میکند.)
یک نکته بسیار جالب در ارتباط با برنامه ابداعی آمازون، لزوم پرداخت هزینه برای اجرای آن است. هر یک از طرفین اختلاف، ملزم به پرداخت ۴۰۰۰ دلار به ارزیاب هستند که همین عامل، از رشد بیجهت ادعاهای فاقد استنادات کافی، جلوگیری میکند. عدم پرداخت هزینه از سوی صاحبامتیاز پتنت، موجب میشود تا ارزیابی ادامه نیافته و عملاً جلوی فروش محصول ناقض پتنت گرفته نشود. فروشنده نیز اگر در مهلت مقرر نسبت به پرداخت هزینه اقدام نکند، آمازون به صورت یکطرفه، محصول ادعا شده را از فهرست فروش وبسایت، حذف میکند.
لازم به ذکر است که امروزه با گسترش اینترنت و سایر فناوریهای ارتباطی تلفن همراه، خرید آنلاین به یک رویه مرسوم و فراگیر بدل شده و بخش عظیمی از نیازهای روزمره جامعه، بدون نیاز به حضور در فروشگاهها و صرفاً از طریق درخواستهای آنلاین، تأمین میگردد. این روند، موجب شده است تا کسبوکارهایی مانند آمازون و والمارت، به سودهایی میلیارد دلاری دست یافته و همواره در پی نوآوریهای جدید و بهبود فضای کسبوکار خود باشند. در این میان، آمازون از شرکتهای پیشرو محسوب شده که با تمرکز بر نوآوریهای متعدد، مانند استفاده از پهپادها در تحویل سفارشات، به دنبال پیشی گرفتن از رقبا است.