رقابتهای فزاینده در صنعت سینما، موجب ورود دو غول ارائهدهنده سرویسهای اشتراک فیلم، به یک جدال حقوقی گسترده شده است. در فوریه سال گذشته میلادی، موویپس «MoviePass» اقدام به ثبت شکایتی مبنی بر نقض پتنت، علیه یکی از رقبای خود به نام سینمیا «Sinemia» نمود. در شکایت ارائه شده، موویپس مدعی است که اختراع مربوط به روش تأیید هویت خریداران بلیط با استفاده از اطلاعات مکانی تلفن همراه، به صورت انحصاری در اختیار این شرکت قرار داشته و شرکت رقیب، چند ویژگی از این برنامه موبایل را به سرقت برده است. بر اساس ادعای مذکور، این اقدام سینمیا مصداقی از نقض پتنت بوده و بر همین اساس، موویپس خواستار توقف این موضوع و دریافت خسارت از رقیب خود شده است.
به دنبال این شکایت، سینمیا اعلام داشت که آنچه شرکت رقیب به ثبت رسانیده است، تأیید معامله و محل خریدار بلیط با استفاده از مفاهیم کاملاً انتزاعی است و به همین دلیل، خواستار رد این شکایت شد. با ان وجود، پس از گذشت بیش از یک سال از آغاز این دعوی حقوقی، قاضی «جیمز اوترو» پس از بررسیهای اولیه و با وجود تردیدهای موجود، رأی به مجاز بودن این شکایت و ادامه آن داده و در رأی خود آورده است که: «ادعاهای موجود در پتنت، فرایند تکنولوژیکی موجود را بهبود نداده و همچنین، فرایندهای فعلی را نیز به شیوهای متفاوت به کار نمیبرند. روش جدید، با استفاده از اطلاعات مکانی تلفن همراه، تنها اقدام به جایگزینی روشهای سنتی تأیید هویت کاربر نموده است.»
نکته جالب اینجاست که موویپس نیز مسئله انتزاعی بودن ایده خود را رد نکرده، اما اعتقاد دارد که با وجود انتزاعی بودن، این ایده قابلیت ثبت در سیستم پتنت را داشته است؛ چراکه از مفاهیم انتزاعی، برای رفع مشکلی جدید استفاده شده است. یک تئاتر را در نظر بگیرید که مجموعهای از علاقهمندان نسبت به خرید بلیطهای آن اقدام نمودهاند؛ تا قبل از سرویس اشتراک موویپس، احراز هویت کاربران کاملاً منوط به کنترل کارکنان در هنگام ورود افراد بود. اما با استفاده از این سیستم جدید، مکان تلفن همراه، میتواند یک پروکسی بسیار خوب برای جلوگیری از ورود افراد متفرقه به مکان تئاتر محسوب شود. این را باید در نظر گرفت که به ندرت امکان دارد تا یک فرد، گوشی تلفن همراه خود را در اختیار فردی دیگر قرار داده و یا بدون آن به جایی برود و از آنجا که تلفن همراه یک وسیله ضروری است که تقریباً همیشه همراه کاربر است، از آن میتوان برای تأیید هویت وی استفاده نمود.
با وجود تمامی این استدلالهای موافق و مخالف، قاضی اوترو نسبت به انتزاعی بودن کامل اختراع موویپس قانع نشده و تمایلی به رد کامل درخواست این شرکت ندارد. وی معتقد است که «مفهوم نوآورانه» موجود در ادعاهای پتنت، نیاز به بررسیهای بیشتر در آینده دارد. همین عامل، موجب شده است تا با رد درخواست سینمیا برای مخالفت با شکایت مذکور، تصمیم به ادامه یافتن این دعوی حقوقی گرفته شود.
گفتنی است که در سالهای اخیر، با استقبال فزاینده از ثبت اختراع برای محافظت از نوآوریها و دستاوردهای فناورانه، اختلافات حقوقی نیز به شدت افزایش یافته است. مرور اخبار و گزارشهای متعدد، مبنی بر دعویهای گسترده پتنت بین شرکتهای مشهوری مانند «اپل و کوآلکام» و یا «شرکتهای دارویی»، خود گویای این مسئله است. فعالیتهای سوء باجگیران پتنت نیز، از دیگر عواملی است که به جدالهای حقوقی موجود دامن زده است. در این بین، مسئله خارج از قاعدهای نیست که هر حوزهای، از جمله سینما و فیلمسازی که به نحوی با نوآوری و استفاده از تکنیکها یا محصولات جدید سر و کار دارند، به بحث حفاظت از داراییهای فکری روی آورده و نسبت به شرکتها یا رقبایی که اقدام به دستاندازی به دستاوردهای ثبت شده آنها مینمایند، رویکردی جدی و خصمانه داشته باشند.