فناوری بلاکچین، در زمره فناوریهای نوظهوری بوده که طیف وسیعی از کاربردها در بخشها و صنایع مختلف را در برگرفته است. همین عامل، شرکتهای مختلف فناور، اعم از بانکها و مؤسسات مالی، شبکههای اجتماعی مشهور مانند فیسبوک، کسبوکارهای آنلاین مانند آمازون و حتی شرکت مشهوری همچون گوگل را، بر آن داشته تا به دنبال توسعه و بهکارگیری این فناوری در حوزههای مختلف کاری خود باشند. این تلاشهای قابل توجه، رقابتهای عجیبی را در سرتاسر جهان در بر گرفته که شاخصه اصلی آن را میتوان در چین جستجو نمود. در این راستا، بر اساس گزارشهای منتشر شده در خصوص فعالیت شرکتهای چینی در حوزه فناوری بلاکچین، «JD.COM» که از مجموعههای پیشرو در حوزه تجارت الکترونیک محسوب میشود، سرمایهگذاری وسیعی در حوزه فناوری بلاکچین انجام داده و موفق به ارائه پتنتهایی با قدرت قابل ذکر در سطح جهانی شده است. این غول فناوری چین، بیش از ۲۰۰ درخواست در حوزه فناوری بلاکچین به ثبت رسانیده و خود را در زمره فعالان و شرکتهای پیشرو در این زمینه مطرح ساخته است.
مطابق با گزارش اخیر مرکز مالکیت فکری اطلاعات و ارتباطات چین، علیبابا به عنوان رقیب اصلی «JD.COM» در حوزه تجارت الکترونیک، ۲۶۲ درخواست ثبت اختراع در حوزه بلاکچین داشته و شرکتهای اینترنتی تنسنت و بایدو نیز، به ترتیب دارای ۸۰ و ۵۰ درخواست هستند. در این گزارش، «JD.COM» در شاخصی با عنوان «قدرت جهانی پتنت در حوزه بلاکچین»، رتبه نخست را داشته و علیبابا، تنسنت و بایدو، به ترتیب در ردههای دوم، هفتم و پانزدهم جای گرفتهاند.
نکته دیگری که در گزارش فوق بر آن تأکید شده است، پیشگامی چین در زمینه پتنتهای بلاکچین در مقیاس جهانی است. در بین سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸ میلادی، چین بالغ بر ۴۴۳۵ درخواست ثبت اختراع در این حوزه داشته است که تقریباً ۴۸ درصد از تقاضای جهانی را شامل میشود. آمریکا نیز با ۱۸۳۳ درخواست ثبت اختراع با موضوع بلاکچین که بالغ بر ۲۱ درصد از تقاضای جهانی را شامل میشود، در جایگاه دوم قرار گرفته است.
در گزارش مذکور، نقض پتنت به عنوان یکی از چالشهای بزرگ شرکتهای ثبتکننده پتنت در حوزه بلاکچین بر شمرده شده و در این خصوص اعلام گردیده: «اگرچه دولت در نظارت صنعتی و بهبود کیفیت پتنتها، وظیفه خود را به صورت جدی انجام میدهد، اما شرکتها نیز، باید آگاهی در مورد محافظت از حقوق مالکیت فکری و پیشگیری از ریسک را افزایش داده و از سرمایهگذاریهای کورکورانه در حوزه بلاکچین پرهیز نمایند. در این راستا، با توجه به پروندههای حقوقی متعددی که در زمینه نقض پتنت به چشم میخورد، لازم است از ثبت پتنتهای با ارزش کم که میتواند چالشهای زیادی را در ادامه به دنبال داشته باشد، پرهیز گردد.»
گفتنی است، «JD.COM» در سال ۲۰۱۸ میلادی، یک بستر بلاکچین تحت عنوان «Blockchain-as-a-Service» عرضه نموده که روند امضای قراردادهای هوشمند را تسهیل مینماید. همچنین این بستر، به ایجاد نهادهایی برای تحقیق و توسعه در زمینه این فناوری کمک نموده که به عنوان مثال، میتوان به راهاندازی انستیتو تحقیقاتی شهر هوشمند و آزمایشگاه تحقیقاتی بلاکچین اشاره نمود.