امروزه پتنتها به اشکال مختلف، اعم از واگذاری کامل مالکیت و یا صدور مجوزهای بهرهبرداری از پتنت (انحصاری و غیرانحصاری)، بین دارندگان و متقاضیان آنها مبادله میشوند. اما یک مشکل بزرگ در این میان وجود دارد؛ اگرچه بیش از ۲۰ میلیون پتنت فعال در ۲۰۰ دفتر ملی ثبت اختراع وجود دارد، با این وجود با توجه به عدم وجود یک ثبت مرکزی و دشواری ردیابی و رهگیری مالکیت این پتنتها، بازار پتنت به شدت پیچیده و مبهم شده و به سختی میتوان ثبت اختراعات و مالکین آنها را ردیابی نموده و ارزش این اختراعات را تعیین نمود. در همین راستا، «IPwe» که نخستین شبکه پتنت مبتنی بر بلاکچین در جهان محسوب میشود، خبر از رهگیری موفق بیش از پنج هزار پتنت با استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی و پلتفرم بلاکچین «IBM» داده است.
بنا بر بررسیهای صورت گرفته، تنها حدود دو درصد از مجموع پتنتهای به ثبت رسیده، به مرحله تجاریسازی میرسند. شاید عدم وجود اطلاعات مناسب از مالکیت پتنتها و رهگیری دشوار آنها، یکی از عوامل تأثیرگذار در این موضوع باشد. بر این اساس، «IPwe» قصد دارد تا با استفاده از فناوریهای نوظهور، ارزش ۹۸ درصد باقیمانده را آشکار نموده و برای نوآوران و کارآفرینان، عملاً یک طبقه دارایی جدید پدید آورد. در این راستا، این شرکت با بهکارگیری فناوری هوش مصنوعی و پلتفرم بلاکچین «IBM»، یک سیستم جهانی شفاف و خودکار را ایجاد نموده که به سازمانها کمک مینماید تا از پتنتهای خود، بیشترین درآمدزایی را داشته باشند. به منظور حصول این هدف، از دسامبر سال گذشته میلادی، بالغ بر پنج هزار پتنت در سیستم «IPwe» به ثبت رسیده است و اولین مبادله صورت گرفته نیز، شامل یک فروش بینالمللی متشکل از ۱۰۰ پتنت به ارزش تقریبی ۳ میلیون دلار بوده است. بنابر اطلاعات ارائه شده، به نظر میرسد که استفاده از فناوری بلاکچین، زمان تراکنشها را تقریباً ۷۰ درصد کاهش داده و در نتیجه، هزینههای کلی مبادله پتنت به شدت کاهش مییابد.
«ساکت سینها»، معاون ارشد و مدیر بخش خدمات بلاکچین «IBM»، در خصوص پلتفرم مذکور و علاقهمندی این شرکت نسبت به فناوری بلاکچین و همچنین تأثیر آن بر عرضه و دریافت حقوق مالکیت فکری ناشی از پتنتها میگوید: «IBM یکی از بزرگترین متقاضیان پتنت در دنیای فناوری است. ما درک میکنیم که پتنتها تنها زمانی عملیاتی میشوند که فرد یا شرکتی اقدام به دریافت مجوز بهرهبرداری از آنها نماید. زمانی که IPwe را در برنامه شتابدهنده خود کشف کردیم، هر دو طرف کاملاً میدانستیم که فناوری بلاکچین، میتواند به حل بسیاری از مشکلات بازار جهانی پتنت کمک نماید».
گفتنی است که «IPwe»، در راستای فعالیتهای خود، تشخیص داد که به منظور کمک به شرکتها برای مدیریت داراییهای فکری، سه عنصر اصلی مورد نیاز است؛ اولاً، شفافیت بازار و اتوماسیون نیاز بوده تا وجود یک پتنت و میزان ارزش آن تعیین شود. دسترسی به یک شبکه فناوری جهانی برای مرتبط ساختن طرفین و ایجاد نوآوری از طریق مبادلات بیشتر، دومین عنصر لازم است. در نهایت، برای استفاده بهتر از ارزش پتنت بهعنوان یک طبقه دارایی جدید، به بازار جدیدی نیاز بود. به منظور برآوردهسازی این نیازها، «IPwe» چگونگی استفاده همزمان از هوش مصنوعی و بلاکچین را بررسی نمود تا از این طریق، یک بازار خودکار و هوشمند ایجاد شده که در آن، شرکتهای فناور، مالکین پتنت، شرکتهای حقوقی، ارائهکنندگان خدمات و دفاتر ثبت اختراع جهانی، بتوانند در یک بستر یکپارچه و در عین حال مجزا، با یکدیگر در ارتباط بوده و مبادلات خود را انجام دهند.
لازم به ذکر است که با توجه به اهمیت فرایندهای اخذ و اعطای مجوزهای بهرهبرداری از پتنتها و در مقیاس کلانتر، مبادلات پتنت، طراحی پلتفرمهای مختلفی برای دسترسی سادهتر به این منابع ارزشمند، در دستور کار بسیاری از شرکتهای فعال در حوزه مالکیت فکری قرار گرفته است. در این راستا، برای تسهیل و توسعه این مبادلات، برخی سرویسهای اختصاصی نیز عرضه شده که پلتفرم «IPwe» یا برنامه «IP3»، از نمونههای به نسبت موفق آن میباشند.