در طی سالهای اخیر، سیاستگذاران هندی توجهی ویژه به مسائل مربوط به حقوق مالکیت فکری داشته و در همین راستا، سرمایهگذاریها و استراتژیهای ویژهای را نیز در برنامه خود قرار دادهاند. به دنبال همین استراتژیها، در جلسه اخیر کابینه هند، طرح بهکارگیری برنامه شاهراه پیگیری ثبت اختراع یا «PPH»، تصویب گردید که به پشتوانه آن، اداره ثبت اختراع این کشور، در راستای یکسانسازی فرایندهای ثبت اختراع و ارزیابی سریعتر درخواستهای مشترک با ادارات ثبت اختراع دیگر، موظف به همکاری با این دفاتر خواهد بود.
با تصویب برنامه «PPH» توسط دولت هند، گامهای اولیه برای هماهنگسازی قوانین پتنت این کشور با سایر کشورهای جهان، برداشته شده است. اولین تجربه «PPH» دفتر ثبت اختراع هند که پیرو این مصوبه به اجرا در میآید، همکاری با دفتر ثبت اختراع ژاپن است که به صورت پایلوت و برای یک دوره سهساله آغاز خواهد شد. بنا بر این برنامه، دفتر ثبت اختراع هند، درخواستهای ثبت اختراعی که پیشتر در دفتر ژاپنی بررسی شده باشند را، با سرعت بیشتری ارزیابی و پیگیری نموده و در این مسیر، از نتایج ارزیابیهای صورت گرفته در ژاپن نیز، استفاده مینماید. به صورت متقابل، دفتر ثبت اختراع ژاپن نیز، در صورت دریافت درخواست ثبت اختراع جدیدی که پیش از این در هند ثبت شده باشد، به شکلی مشابه عمل میکند. شایان ذکر است که دفتر ثبت اختراع هند، درخواستهای مشمول در این برنامه را، به حوزههای فنی خاص، مانند الکترونیک، علوم کامپیوتر، فناوری اطلاعات، فیزیک، عمران، مکانیک، نساجی، خودرو و متالورژی محدود نموده، اما طرف ژاپنی، هیچ محدودیتی برای این مسئله در نظر نگرفته و تمامی پروندههای ثبت اختراع برای کلیه زمینههای فناورانه را، ذیل برنامه «PPH» پذیرش مینماید. هند و ژاپن، امید دارند که این همکاری مشترک، زمان بررسی درخواستهای ثبت اختراع را کاهش داده و کیفیت ارزیابیهای صورت گرفته را بهبود دهد.
لازم به ذکر است که بنا بر گزارش سالانه دفتر مالکیت فکری هند، تعداد کل درخواستهای به ثبت رسیده در این کشور در سال ۱۸-۲۰۱۷ میلادی، برابر با ۴۷۸۵۴ مورد بوده که در مقایسه با ۴۵۴۴۴ درخواست سال قبل از آن، رشدی ۵.۳ درصدی را در بر داشته است. در این میان، با وجود فعالیتهای گسترده ثبت اختراع محققین و شرکتهای هندی، تنها ۳۲.۵ درصد از کل اختراعات، متعلق به شرکتها و متقاضیان بومی بوده و بازار بزرگ این کشور، به یک مقصد جذاب برای غولهای فناوری خارجی بدل شده است. آمار قابل توجه ثبت اختراع در این کشور و مراجعات شرکتهای خارجی، دفتر ثبت اختراع این کشور را ملزم ساخته تا در راستای کاهش فشارهای کاری و همچنین کاهش زمان ارزیابی درخواستها و ارائه خدمات بهتر و قویتر، همکاریهای خود را با سایر دفاتر ثبت اختراع گسترش داده و سیاستهای نوینی را به کار گیرد.
گفتنی است که در سالهای اخیر، هند به موازات افزایش فعالیتهای شرکتهای فناور خارجی، سعی در بهبود سیستمهای مالکیت فکری خود داشته و با حمایت از نوآوری، با پنج پله صعود، جایگاه ۵۲ فهرست جدید سازمان جهانی مالکیت فکری، تحت عنوان «GII 2019» را به خود اختصاص داده است. این کشور، امید دارد که برنامههایی نظیر همکاری با دفتر ثبت اختراع ژاپن، فرصتی را برای نوآوران هندی فراهم نموده تا بررسی پروندههای ثبت اختراع آنها در کشورهای دیگر، با سرعت بیشتری انجام گیرد.
نکته کلیدی اینجا است که هند هنوز قانون ثبت اختراع خود را با قوانین وضع شده در اکثر کشورهای توسعهیافته همطراز نکرده است. برای مثال، قانون ثبت اختراع هند، هیچگونه پتنتی برای نرمافزار یا الگوریتم اعطا نمیکند. این در حالی است که ژاپن در این زمینه نگاه بازتری دارد. شاید همین برنامه «PPH»، بتواند گامی غیرمستقیم برای همطرازی قوانین و رویکردهای ثبت اختراع در هند و سایر کشورها قلمداد شود.