سال ۲۰۱۹ میلادی، با تمام اخبار خوب و بدش به پایان رسید. در این سال، دنیای مالکیت فکری با تغییر و تحولات مختلفی روبرو شد، روند فزاینده ثبت انواع حقوق مالکیت فکری در سطح جهان ادامه یافت، چین سلطه خود بهعنوان کشور پیشگام در حوزه «IP» را گستردهتر نمود و برخی از شرکتهای فناور بزرگ، به دعاوی حقوقی گسترده و جنجالی خود پایان دادند. پایگاه تحلیلی «IAM»، به عادت هر ساله خود، داستانهای بزرگ و منتخب «IP» در سال ۲۰۱۹ را با تمرکز بر تحولات بازار و مبادلات داراییهای فکری انتخاب نموده است که در ادامه، به مرور آنها خواهیم پرداخت.
۱. حراج بزرگ اینتل: در تابستان سال گذشته میلادی، اینتل خبر از فروش سبد پتنتی شامل حدود ۸۰۰۰ پتنت مرتبط با مودمهای گوشیهای هوشمند، فناوریهای بیسیم و فناوری «5G» داد که البته هیجان ناشی از این خبر، با ورود اپل بهعنوان خریدار و نهایی کردن توافق، خیلی زود فروکش کرد. باید منتظر ماند و اثرات این سبد ارزشمند بر استراتژیهای اپل را به نظاره نشست.
۲. حلوفصل دعوی حقوقی کوآلکام و اپل: با شروع این دعوی مفصل و گسترده از سال ۲۰۱۷ میلادی که به آلمان، چین و حتی اتحادیه اروپا نیز کشیده شد، هر روز منتظر خبری جدید مبنی بر شکایت یکی از این دو شرکت علیه دیگری بودیم. این روند در سال گذشته میلادی، با توافق دو شرکت به یکباره متوقف شد. چرخشی غیرمنتظره از سوی اپل که البته بعداً دلیل آن مشخص شد: این شرکت در تلاش برای ساخت یک گوشی «5G» و عرضه آن به بازار، آن هم بدون استفاده از تراشههای کوآلکام است!
۳. افزایش نظارتها بر فعالیت هوآوی از سوی دولت آمریکا: در سالی که جنگ تجاری بین چین و آمریکا شدت یافت، هوآوی بهعنوان یکی از غولهای اقتصادی چین و نماد فناوری این کشور، در مرکز این اختلافات قرار گرفت. اتهام سرقت اسرار تجاری به این شرکت مشهور و اثرات این اقدام بر استراتژیهای صدور مجوز بهویژه به شرکتهای آمریکایی، یکی از اخبار مهم بازار «IP» در سال ۲۰۱۹ به شمار میآید.
۴. روند افزایشی توجهات به «FRAND»: یکی از موضوعاتی که طی چند سال اخیر به شدت مورد توجه قرار گرفته است، موضوع صدور مجوز بهرهبرداری از پتنتهای ضروری استاندارد و شرایط آن است. این مسئله، در بریتانیا، اتحادیه اروپا (پرونده هوآوری و ZTE) و بیانیه سیاستی اخیر «USPTO» نیز مشهود بوده است.
۵. تغییر مدیران «IP» نوکیا و اریکسون: نوکیا و اریکسون بهعنوان دو شرکت بزرگ و کلیدی در صنعت ارتباطات، در سال ۲۰۱۹ با تغییر و تحول مدیریتی در حوزه مالکیت فکری مواجه شدند. ارتقای کریستینا پترسون (Christina Petersson) در شرکت اریکسون که در توافقات اخیر این شرکت با «OPPO» (غول مخابراتی چین) و شیائومی (Xiaomi) و نبردهای حقوقی با «TCL» نقش کلیدی داشته، از اخبار مهم بازار «IP» محسوب میشود. از آنسو، نوکیا هم مدیریت بخش مالکیت فکری خود را به جنی لوکاندر (Jenni Lukander) واگذار نمود. وی نظارت بر کسبوکار صدور مجوز نوکیا با ارزشی بیش از یک میلیارد دلار را بر عهده خواهد داشت. به نظر میرسد که دعاوی جدید این شرکت با خودروسازان آلمانی بهویژه دایملر، در این تغییر و تحولات مدیریتی نقش داشته است.
۶. کاهش نیروی انسانی «IP» در مایکروسافت: با تغییر اولویتهای مایکروسافت در زمینه «IP»، بهویژه مبادلات صدور مجوز، ۲۴ نفر از کارکنان بخش مالکیت فکری این شرکت، به سوی دربهای خروجی هدایت شده و مدیریت این شرکت نیز، از اریش آندرسن (Erich Andersen) به جنیفر یوکویاما (Jennifer Yokoyama) تغییر یافت. با توجه به استراتژی مالکیت فکری مایکروسافت در دوره آندرسن که مشاغل متعدد «IP» برای تمرکز بر حوزه فناوریهای محاسبات ابری و نرمافزارهای منبع باز را موجب شده بود، این تغییر میتواند تحولات فراوانی به همراه داشته باشد. مبارزه با باجگیران پتنت ذیل برنامه «Azure IP Advantage»، از دیگر اقدامات وی محسوب میشود.
۷. توافق آوانسی (Avanci) با خودروسازان: شرکت آوانسی که در زمینه صدور مجوزهای بهرهبرداری از پتنت در دو حوزه اینترنت اشیا (IoT) و خودرو فعال است، پس از انعقاد قرارداد با «BMW» در سال ۲۰۱۷ و سپس آئودی و پورشه، در سال ۲۰۱۹ میلادی موفق به انعقاد موافقتنامه همکاری با گروه خودروسازی فولکسواگن بهعنوان بزرگترین تولیدکننده خودرو در جهان شد. این شرکت، همچنین خبر از آغاز همکاری با ولوو داده است که نشانی از جذابیت پلتفرم صدور مجوز این شرکت و استقبال از آن میباشد.
۸. توافق نهاد «NPE» آمریکایی با شیائومی مبنی بر حلوفصل دعاوی حقوقی: «NPE Advanced Codec Technologies» که اقدام به ثبت شکایت از شیائومی در دادگاه چین نموده بود، حلوفصل موضوع با این شرکت فناور بزرگ چینی را تأیید نمود. این شکایت که یکی از معدود موارد موفق از ادعای نقض پتنت علیه یک شرکت چینی در داخل این کشور است، با توجه به رقم پرداختی شیائومی برای پایان دادن به دعوی، اهمیتی مضاعف مییابد. شیائومی با در نظر گرفتن این موضوع که ثبت شکایت نقض پتنت و پیگیری آن در چین آنچنان گران نیست و ورود به این دادرسی حقوقی مشکلات فراوانی برایش ایجاد میکند، تصمیم به حل آن در خارج از دادگاه گرفت. اگر یک «NPE» آمریکایی بتواند چنین نتیجه مثبتی را در چین بگیرد، چرا بقیه نتوانند؟!