در پی نبرد حقوقی شرکت دارویی بایوژن (Biogen) با شرکت مایلن (Mylan) و پیروزی بایوژن در این نزاع، سهام این شرکت با افزایش ۳۲ درصدی همراه بود. این دعوی که بر سر پتنت مربوط به یک داروی آلزایمر، تحت عنوان تکفیدرا (Tecfidera) آغاز شده بود، بازار چند میلیارد دلاری این دارو را تحتالشعاع خود قرار داد.
در طی سالهای اخیر، محصول تولیدی شرکت بایوژن که ترکیبی از «دی متیل فومارات» میباشد، فروش بسیار موفقی را تجربه نموده و سود شایان ذکری را نصیب این شرکت نموده است. این دارو، نتیجه سرمایهگذاریهای هنگفت بایوژن برای درمان بیماری آلزایمر بوده که پیشگامی این شرکت در ارائه محصولات دارویی مبارزه با این بیماری را به دنبال داشته است. در همین راستا، هرگونه خدشه در حقوق مالکیت فناوری، میتواند تهدیدی بزرگ برای کسبوکار بایوژن به حساب آمده و این شرکت را با چالشهای جدی روبرو نماید. این مسئله، زمانی بیشتر به چشم میآید که بدانیم داروی تکفیدرا، پرفروشترین داروی بایوژن بوده و در سال گذشته میلادی، سودی بالغ بر ۴/۴۳ میلیارد دلار را برای این شرکت به ارمغان آورده است که این مبلغ، ۳۰/۸ درصد از کل درآمدهای این شرکت را در بر میگیرد.
در این میان، با درخواست شرکت مایلن مبنی بر لزوم بررسی مجدد یکی از پتنتهای بایوژن، یک دعوی بزرگ بین دو غول دارویی آغاز گردید. پتنت مذکور، برای آینده تکفیدرا حیاتی است؛ چرا که بقیه پتنتهای مرتبط با آن، در سال جاری با پایان اعتبار همراه شده و این پتنت میتواند به عنوان تضمینی برای انحصار این شرکت در بازار داروهای مرتبط با آلزایمر باشد. با توجه به پیشبینیهای صورت گرفته مبنی بر فروشی طولانیمدت تکفیدرا، رأی دادگاه در خصوص پتنت مذکور، بسیار حیاتی محسوب میشد. اما و اگرهای زیادی در خصوص رد اعتبار پتنت بایوژن وجود داشت و حتی برخی از کارشناسان، احتمال رد اعتبار این پتنت را زیاد میدانستند که با رأی اخیر دادگاه، همه این پیشبینیها اشتباه از آب درآمد. در پتنت مذکور، از اثرگذاری یک دوز ۴۸۰ میلیگرمی در فاز ۳ آزمایش صحبت شده که مایلن مدعی بدیهی بودن این مسئله است. این در حالی است که پیشتر اثبات شده بود که در فاز ۲ آزمایش، یک دوز ۷۲۰ میلیگرمی مفید بوده، اما دوزهای ۳۶۰ میلیگرمی با پاسخ مثبتی روبرو نشدند. بر همین اساس، دادگاه «PTAB» که تحت نظارت دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا قرار دارد، اعلام نمود که مایلن نتوانسته ادله کافی برای غیرقابل ثبت بودن و رد اعتبار ادعاهای پتنت متعلق به بایوژن ارائه نموده و لذا این پتنت همچنان دارای اعتبار لازم میباشد.
این حکم، از این جنبه برای سهامداران بایوژن حیاتی است که عملاً مالکیت این شرکت بر داروی درمان آلزایمر را برای سالهای بعد هم تضمین میکند. مطابق با حکم دادگاه، اعتبار پتنت بایوژن تا سال ۲۰۲۸ میلادی ادامه خواهد یافت. لازم به ذکر است که مایلن هنوز هم معتقد است که ادعاهای این پتنت، قابلیت ثبت نداشته و بر همین اساس، درخواست تجدیدنظر جدیدی به دادگاه ارائه خواهد شد.
آنچه در خصوص این دعوی پتنتی بسیار جالب و شایان توجه میباشد، این است که یک پتنت، میتواند درآمدهای میلیارد دلاری را برای یک شرکت به ارمغان آورد، نکتهای که جای بسی تأمل برای شرکتهای ایرانی داشته و بایستی در محاسبات استراتژیک آتی به آن توجه جدی شود. در حقیقت، همه شرکتهای معتبر جهان، تمام تلاش خود را به منظور حفاظت از داراییهای فکریشان انجام میدهند؛ چراکه این داراییهای فکری، پشتیبانی برای آینده درآمد این شرکتها تلقی شده و تضمین مالی آنها را به دنبال دارد. در این میان، در صورتیکه ما در تلاش برای رقابت با شرکتهای معتبر جهان هستیم، لزوم ثبت اختراع در دایره جغرافیایی مد نظرمان، امری است که بایستی به صورت جدی به آن اندیشیده و یک برنامه جامع و هدفند را برای آن تدوین نماییم.