شیوع ویروس کرونا در اغلب کشورهای جهان و لزوم فاصلهگذاری اجتماعی، بزرگداشت روز جهانی مالکیت فکری را نیز تحت تأثیر قرار داده است. بنا بر اعلام رسمی سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO)، امسال هیچگونه مراسم فیزیکی برگزار نشده و به تمامی کشورها، نهادها و افراد علاقهمند نیز، توصیه شده که مراسمها و رویدادهای خود را به فضای مجازی انتقال دهند.
کمپین جهانی مالکیت فکری ۲۰۲۰، شعار نوآوری برای آینده سبز (Innovate for a Green Future) را مد نظر قرار داده است. این کمپین، نوآوری و مالکیت فکری که از آن محافظت مینماید را، به عنوان قلب تپنده تلاشها برای ایجاد یک آینده سبز در نظر میگیرد؛ چراکه انتخابهای امروز ما، همان چیزهایی هستند که آینده ما را شکل میدهند. زمین خانه ما است و ما باید از آن مراقبت نماییم. باید از همه مخترعینی که در راستای آینده سبز گام برداشتهاند، در خصوص جایگزینهای بهتر و پاکتر برای سوختهای فسیلی تلاش میکنند، برای مدیریت منابع و سیستمهای غذایی پایدار در تکاپو هستند و در این مسیر از سیستم مالکیت فکری برای حمایت از دستاوردهایشان و قرارگیری آنها در اختیار جامعه استفاده میکنند، تقدیر به عمل آورد.
سازمان جهانی مالکیت فکری، با اشاره به برخی موارد اثرگذاری سیستمهای مالکیت فکری به ایجاد یک آینده سبز، همه را دعوت به پیوستن به این کمپین مینماید. برخی از موارد اشاره شده در این خصوص، عبارتند از:
- ما دریافتم که یک سیستم مالکیت فکری متعادل، توانایی حمایت از ظهور یک اقتصاد سبز را دارد.
- ما دریافتیم که سیستم پتنت، نوآوری در خصوص فناوریهای سازگار با محیط زیست و توسعه و نفوذ آنها را سرعت بخشیده و ما را قادر میسازد تا در مقابل بحرانهای آب و هوایی ایستاده و آیندهای سبز بسازیم، استفاده بهینه از منابع داشته باشیم و محصولات و طراحیهای مفید، جذاب و دوستدار محیط زیست ارائه نماییم.
- ما متوجه شدیم که چطور علائم تجاری و سایر نشانها، ظهور و رشد کسبوکارهایی که بر روی پایداری محیط زیست فعالیت دارند را ممکن نموده و این امکان را برای آنها فراهم داشته تا رنج وسیعتری از محصولات و خدمات سازگار با محیط زیست را ارائه نمایند.
- ما دیدیم که چطور حقوق مختلف، همچون نشانههای جغرافیایی، استفاده از منابع طبیعی پایدار را به دنبال داشته و حقوق مرتبط با اصلاح و پرورش نباتات، حمایت از تأمین غذای مورد نیاز در جهان را بهبود داده است.
- ما مشاهده کردیم که چطور خلاقانی که از حقوق کپیرایت بهره میبرند، میتوانند صحنههایی بیافرینند که آینده سبز و برخی از مزایای منحصربهفرد آن را به نمایش بگذارد.
همانطور که اینشتین گفته، ما نمیتوانیم کاری را بارها و بارها تکرار کنیم اما به دنبال نتیجهای متفاوت باشیم. اگر ما نتایج متفاوتی را میخواهیم، نیاز داریم که در کارهایی که انجام میدهیم، فکرهایی که میکنیم و مدلهای کسبوکاری که به کار میگیریم، نوآور باشیم. تعهد ما، انتخابهایی که هر روز داریم، محصولاتی که هر روز میخریم، پژوهشهایی که مورد حمایت قرار میدهیم، شرکتهایی که از آنها حمایت میکنیم، قوانین و سیاستهایی که وضع میکنیم، میزان سبز بودن آینده ما را تعیین میکند. اما با فکر کردن نوآورانه و استفاده از سیستمهای مالکیت فکری و حقوق ناشی از آنها، آینده پایدار قابل دستیابی خواهد بود.
گفتنی است که سازمان جهانی مالکیت فکری، از سال ۲۰۰۰ میلادی، ۲۶ آوریل را بهعنوان روز جهانی مالکیت فکری انتخاب نموده و به همین مناسبت، با هدف افزایش آگاهی پیرامون اثرات حقوق مالکیت فکری در زندگی بشر و بزرگداشت خلاقیت، نوآوری و اختراع، در این روز مجموعهای از رویدادها و جشنهای مختلف، برگزار میگردد. برای مثال، در سال گذشته بالغ بر ۱۸۰ رویداد و سمینار مختلف در اقصی نقاط جهان برگزار گردید و گستره جغرافیایی این رویدادها، به خوبی نشان میداد که موضوع مالکیت فکری، به یک مفهوم کلیدی در جهان و بهطور خاص، فضای کسبوکار بدل شده است. برگزاری بزرگداشتهایی در برخی کشورهای کوچک و فقیر آفریقایی و در کنار آن، توجه خاص کشورهای پیشگام نظیر آمریکا، ژاپن و اروپا، همه بیانگر نقش حیاتی مالکیت فکری داشته و درک سیاستگذاران و متولیان حوزه علم، فناوری و نوآوری کشورهای مختلف، از لزوم بهکارگیری سیستمهای «IP» در تمامی کشورهای توسعهیافته، درحالتوسعه و حتی کمتر توسعهیافته را نشان میدهد.
اما سال ۲۰۲۰ میلادی، شرایطی استثنایی و کاملاً متفاوت حاکم شده است. ویروسی کوچک و خودخوانده، بسیاری از مردم را به خود مبتلا ساخته و کوهی از مرگومیر و البته ترس و نگرانی را به همراه آورده است. در حالی که بسیاری از فعالیتهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی متوقف شده و حتی برگزاری المپیک ژاپن هم در هالهای از ابهام قرار گرفته است، رویدادهای مرتبط با بزرگداشت روز جهانی مالکیت فکری هم، تحت تأثیر قرار گرفتهاند. وایپو رسماً اعلام نموده که هیچ رویدادی برگزار نمیکند و جامعه جهانی مالکیت فکری را نیز، به برگزاری جشنها و مراسم در فضای مجازی تشویق نموده است. از پیشنهادات وایپو برای این روز، میتوان به برگزاری مسابقات آنلاین برای جوانان با موضوعات مرتبط به «IP» و نوآوری، معرفی آثار یک مخترع، طراح یا کارآفرین برجسته، تبلیغات عمومی (پوستر و بروشور) در مناطق محلی، پخش آنلاین و زنده برخی رویدادهای از راه دور و تولید انواع مصاحبه و پادکست در این حوزه میباشد.