فهرست صد دانشگاه برتر جهان از منظر فعالیت‌های ثبت اختراع در سال ۲۰۱۹ میلادی، منتشر شد. این فهرست که دانشگاه‌های برتر دارنده پتنت‌های کاربردی (یوتیلیتی پتنت) گرنت شده از سوی دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا را معرفی می‌کند، توسط آکادمی ملی مخترعین آمریکا (NAI) و انجمن صاحبان دارایی‌های فکری (IPO) انتشار یافته است. بر اساس فهرست انتشار یافته، دانشگاه کالیفرنیا در صدر قرار گرفته و دو دانشگاه آمریکایی «MIT» و تگزاس نیز، در تعقیب آن می‌باشند.
همه ساله، گزارش‌های مختلفی در خصوص برترین دانشگاه‌های جهان انتشار می‌یابد که شاید سرآمد آن‌ها طی پنج سال گذشته، گزارش رویترز بوده است. در این گزارش که به نوآوری و نرخ تجاری‌سازی تحقیقات دانشگاهی در اقصی نقاط جهان می‌پردازد، شاخص‌های مرتبط با ثبت اختراع، سهمی کلیدی در ارزیابی دانشگاه‌ها دارد. مشابه با گزارش رویترز، آکادمی ملی مخترعین و انجمن صاحبان دارایی‌های فکری نیز، به ارزیابی و معرفی دانشگاه‌های برتر جهان بر مبنای فعالیت‌های ثبت اختراع می‌پردازند. گزارش اخیر این دو نهاد که هشتمین گزارش سالانه آن‌ها محسوب می‌شود، ۱۰۰ دانشگاه برتر را از منظر تعداد گواهی‌های ثبت اختراع مرتبط با پتنت‌های کاربردی گرنت شده، رتبه‌بندی نموده که عملاً تأییدی بر نقش کلیدی پتنت در تحقیقات و نوآوری‌های دانشگاهی است.
فهرست مذکور، دانشگاه کالیفرنیا را با ۶۳۱ گواهی ثبت اختراع، در صدر برترین دانشگاه‌های جهان معرفی نموده و پس از آن، دانشگاه‌های «MIT» و تگزاس، به ترتیب با ۳۵۵ و ۲۷۶ گواهی ثبت اختراع، در رده‌های بعدی ایستاده‌اند. یکی از نکات جالب گزارش منتشرشده، قرارگیری دانشگاه نفت و مواد معدنی ملک فهد عربستان (King Fahd University of Petroleum and Minerals) با ۲۲۵ گواهی ثبت اختراع، در رده چهارم و بالاتر از دانشگاه استنفورد با ۲۱۷ مورد می‌باشد.
از دیگر نکات قابل تأمل در خصوص فهرست منتشر شده، قرارگیری نام دانشگاه ملک سعود در میان ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان است. این دانشگاه، با ۸۵ یوتیلیتی پتنت گرنت‌شده، رده ۲۷ را از آن خود نموده است. دانشگاه ملک عبدالعزیز نیز، از دیگر دانشگاه‌های عربستانی لیست بوده که با ۳۴ گواهی ثبت اختراع، در رده ۸۲ قرار گرفته است. دانشگاه امارات متحد عربی نیز با ۳۰ گواهی، خود را به جایگاه ۹۱ دانشگاه‌های برتر جهان رسانیده است.
پل سانبرگ (Paul R. Sanberg)، مدیر «NAI»، با اشاره به نقش نوآوری در دانشگاه‌ها، اظهار می‌دارد: «دانشگاه‌ها و مؤسسات حاضر در فهرست امسال، با تشویق خلاقیت و اختراعات دانشگاهی، نوآوری را در سرتاسر جهان اشاعه داده‌اند. ما مفتخریم که برای هشتمین سال پیاپی، با همکاری «IPO»، دانشگاه‌هایی را که نقش اساسی در توسعه جوامع داشته‌اند، برجسته می‌کنیم». جسیکا لانداکر (Jessica Landacre)، مدیر اجرایی «IPO» نیز در این خصوص اعلام نموده: «پتنت‌های دانشگاهی، فرهنگ رشد و نوآوری را ترغیب نموده و به نوبه خود، باعث تحریک و رشد اقتصادی می‌شوند».
لازم به ذکر است که یکی از ویژگی‌های بارز دانشگاه‌ها در عصر حاضر، توجه ویژه به نوآوری و تجاری‌سازی دارایی‌های فکری بوده که در قالب پارادایم دانشگاه‌های نسل سوم و کارآفرینی دانشگاهی صورت می‌گیرد. از آنجا که دانشگاه‌ها عموماً قادر به ورود مستقیم به بحث بهره‌برداری از فناوری‌های پتنت شده نیستند (کمبود منابع مالی، مهارت‌های مدیریتی، قابلیت‌های تولید، بازاریابی و فروش)، اعطای مجوز بهره‌برداری از پتنت به متقاضیان صنعتی واجد شرایط، می‌تواند ابزاری مناسب برای آن‌ها بوده تا با تجاری‌سازی فناوری، هم جامعه را از منافع و مزایای آن بهره‌مند ساخته و هم خود به ارزش‌افزوده مطلوب دست یابند. همین موضوع، باعث شده تا ثبت اختراع به یک استراتژی کلیدی دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی بدل گردیده و رقابت فزاینده‌ای میان آن‌ها شکل گیرد.
