ژاپن در تلاش است تا با اتخاذ تمهیداتی ویژه، عقبماندگی خود در حوزه فناوری «5G» را جبران نموده و خود را به رقبای قدرتمندش برساند. بر همین اساس، «شینزو آبه» (Shinzo Abe)، نخستوزیر ژاپن، جهت نهایی کردن سند ۱۶۰ صفحهای مانیفست سیاستگذاری در سال ۲۰۲۰، جلسهای با ستاد استراتژی مالکیت فکری این کشور برگزار نموده است. یکی از محورهای عمده این مانیفست، استراتژی جامع «6G» است که احتمالاً جایگاه شرکتهای ژاپنی در بین دارندگان پتنتهای ضروری استاندارد در صنعت فناوریهای ارتباطی را بهبود میبخشد.
یکی از پیامدهای جانبی اپیدمی کووید-۱۹ در ژاپن و سایر کشورهای آسیای جنوب شرقی، اختلال در اجرا و پیادهسازی سیستمهای ارتباطات «5G» بود و این امر، در ژاپن برخلاف چین و کره جنوبی، به شدت مشهود بود. به موازات این موضوع، چیزی که نگرانی بیشتر سیاستگذاران ژاپنی را برانگیخته، چشمانداز جهانی مالکیت فکری در حوزه فناوری «5G» و جایگاه ژاپن در آن است. بر اساس گزارشی که اخیراً در خصوص پیشگامان توسعه «5G» انتشار یافته است، ژاپن هیچ نمایندهای در بین شش شرکت برتر دارنده حقوق مالکیت فکری در استانداردهای فناوری «5G» ندارد و عملاً شرکتهای ژاپنی، در ردیف دوم توسعهدهندگان استانداردهای این صنعت قرار گرفتهاند. این در حالی است که کره جنوبی با وجود پتانسیلهای کمتر، سامسونگ و «LG» را بهعنوان نمایندگان خود در بین شش شرکت برتر داشته و به کمک همین دو شرکت، بالغ بر ۳۰ درصد از پتنتهای ضروری استاندارد این حوره را به خود اختصاص داده است.
شایان ذکر است که با توجه به پتانسیلهای موجود در شرکتهایی مانند شارپ، فوجیتسو و «NEC»، آنها نیز میتوانند سهمی تعیینکننده را در رشد و ارتقاء جایگاه ژاپن داشته باشند. از سوی دیگر، استراتژی مالکیت فکری ژاپن و برنامهریزی برای سوق دادن شرکتهای ژاپنی به سرمایهگذاری در حوزه فناوری «6G»، حاوی برنامههای احتمالی متنوعی است. یکی از مهمترین برنامههای در نظر گرفته شده، استفاده از اهرمهای مالیاتی است که میتواند برخی شرکتهای مهم این کشور را تحت تأثیر قرار دهد. شرکتهای خودروسازی به رهبری تویوتا که فناوری «5G» میتواند نقشی ارزنده در رقابتیتر شدن محصولاتشان ایفا کند، همراه با بازیگران قدرتمند صنعت رباتیک و حتی فعالان حوزه فناوری اینترنت اشیا (IoT)، مثالهایی از این موضوع هستند.
گفتنی است که تحلیل پروندههای ثبت اختراع در یک دهه گذشته، نشان میدهد که آمریکا در حال از دست دادن موقعیت پیشتازی خود در فناوریهای پیشرفته و واگذاری آن به کشورهایی مانند چین است. مثال بارز این موضوع، فناوری «5G» است که با پیشگامی شرکتهای چینی همراه شده است. بنا بر گزارش دفتر اقتصادی و فناوری اطلاعات شهرداری پکن، از مجموع پروندههای ثبت اختراع برای پتنتهای ضروری استاندارد مرتبط با «5G» که در دفاتر مختلف به ثبت رسیده است، در حدود ۳۴ درصد به شرکتهای چینی تعلق دارد. در این میان، ژاپن نیز به تکاپو افتاده، تا جایگاه ویژهای را برای خود فراهم نماید.