شرکت داروسازی مدرنا (Moderna) که با اعلام خبر تولید واکسن کرونا، به سرخط خبرهای این روزها راه یافته است، یکی از مهم‌ترین دعاوی حقوقی ثبت اختراع را به رقیب خود واگذار نمود. بنا بر حکم دادگاه «PTAB»، درخواست مدرنا مبنی بر رد اعتبار پتنت شرکت آربوتوس بیوفارما (Arbutus Biopharma) تأیید نشده و این می‌تواند جایگاه مدرنا در کوران رقابت‌ها بر سر توسعه و تجاری‌سازی واکسن کرونا را تا حدی متزلزل نماید. احتمالاً با تأیید اعتبار پتنت آربوتوس که مرتبط با فناوری کلیدی «RNA» است، مدرنا به منظور تولید و فروش واکسن خود، بایستی برای عقد موافقت‌نامه‌های جدید اقدام نماید.
از اواخر سال ۲۰۱۹ میلادی و انتشار خبرهای جسته گریخته پیرامون شیوع نوعی بیماری همه‌گیر ویروسی در ووهان چین، تنها چند ماه گذشته است. در همین مدت کوتاه، عملاً همه‌چیز، از اقتصاد و سیاست گرفته تا کوچک‌ترین جنبه‌های زندگی افراد، تحت‌الشعاع این ویروس پیچیده و خطرناک قرار گرفته است. نکته جالب‌توجه، رقابت بسیاری از غول‌های دارویی و پزشکی جهان (و حتی شرکت‌های غیرمرتبطی مانند تسلا)، برای توسعه واکسن یا راهکارهای درمانی کووید-۱۹ است که عملاً به یک ماراتن نفس‌گیر تبدیل شده است. یکی از بازیگرانی که با موفقیت‌های خود در توسعه نمونه اولیه واکسن، امیدواری‌ها را برای مهار بیماری کرونا افزایش داده، شرکت مدرنا است. واکسن ابداعی این شرکت، از نانوذرات لیپیدی برای انتقال «mRNA» به سلول‌های انسانی استفاده نموده است. از آنجاکه پتنت آربوتوس، دانش پیشین خوبی برای بخشی از این فناوری بوده و بخشی از ادعاهای مورد اشاره در آن، توسط مدرنا استفاده شده است، در نتیجه با تجاری‌سازی واکسن و عرضه آن به بازار، محدودیت‌هایی از منظر سودآوری و مالکیت واکسن، در پیش روی مدرنا خواهد بود.
گفتنی است که صنایع دارویی، عموماً برای توسعه محصولات دارویی جدید، با هزینه‌های تحقیق و توسعه قابل‌توجهی مواجهند. همین موضوع، سبب گردیده تا حقوق مالکیت فکری و به‌طور خاص پتنت، به یک اولویت جدی در حفاظت از نوآوری‌های آن‌ها مبدل شود. در این میان، اختلاف بین غول‌های دارویی بر سر سبد اختراعات یکدیگر، اتفاقی اجتناب‌ناپذیر است که در سال‌های اخیر، شاهد نمونه‌های متعددی از جدال‌های حقوقی گسترده بین شرکت‌های بزرگ این صنعت بوده‌ایم. جدال مدرنا و آربوتوس هم، یکی از این موارد است که با شکایت مدرنا مبنی بر عدم اعتبار 3 پتنت رقیب آغاز گردید. دادگاه «PTAB»، یکی از این سه پتنت و بخشی از ادعاهای یکی دیگر از آن‌ها را باطل نموده و رأی جدید را می‌توان سومین تصمیم «PTAB» در این پرونده جنجالی دانست. جالب این‌که در گذشته، آربوتوس بخش اعظم داراییهای فکری مربوط نانوذرات لیپیدی را به یک شرکت زایشی تحت عنوان جنوانت (Genevant) واگذار نموده و در صورت قطعی شدن حکم دادگاه، مدرنا می‌بایست موافقت‌نامه صدور مجوز جدیدی با جنوانت به امضا رسانیده و در حدود ۲۰ درصد از حق فروش را به این شرکت استارت‌آپی واگذار نماید.
