به دنبال گسترش شیوع بیماری کرونا در جهان، ویرایش جدید گزارش «دسترسی به نوآوریها و فناوریهای پزشکی»، با تأکید بر چگونگی تأثیر متقابل بهداشت، تجارت و مالکیت فکری انتشار یافته است. این گزارش که ویرایش نخست آن در سال ۲۰۱۳ میلادی و با همکاری سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO)، سازمان بهداشت جهانی (WHO) و سازمان تجارت جهانی (WTO) منتشر شده بود، تحت تأثیر شیوع کووید-۱۹، بر مبنای برخی شواهد و اطلاعات جدید، اصلاح و بهروزرسانی شده است.
در گزارش انتشار یافته، مجموعه عوامل تعیینکننده برای دسترسی به فناوریها و نوآوریهای پزشکی، از جمله انواع داروها، واکسنها، تجهیزات و دستگاههای پزشکی، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. تجربیات مربوط به مقابله با بیماریهای میکروبی، روند نوآوری و تجاریسازی داروها با تأکید بر تعرفههای موجود، تحولات اخیر در حوزه قوانین «IP» و دادرسی حقوق مالکیت فکری، از مهمترین موضوعات گزارش جدید به شمار میآیند. این مطالعه، به عنوان یک ابزار مرجع برای سیاستگذاران فعال در بخشهای مختلف، از جمله قانونگذاران، دولتمردان، نهادهای بینالمللی، نهادهای غیرانتفاعی، محققین و همه کسانی که دغدغه سلامت، نوآوری و مالکیت فکری را دارند، قابل استفاده میباشد.
در پیام ویدئویی که به مناسبت در دسترس قرارگرفتن ویرایش جدید این گزارش انتشار یافته است، روبرتو آزودو (Roberto Azevêdo)، مدیرکل سازمان تجارت جهانی، بر لزوم انسجام و همکاریهای بیشتر تأکید نموده و افزوده: «رویکرد منسجم نسبت به فناوریهای کلیدی پزشکی و عوامل اصلی فرآیند نوآوری، از تحقیقات گرفته تا توسعه، تولید و تحویل به مصرفکنندگان، یک امر ضروری است. همکاری نزدیک سه آژانس تخصصی، میتواند یک رویکرد یکپارچه و هماهنگ پدید آورده و ظرفیت دولتها برای مقابله با چالشهای بهداشتی را تقویت نماید».
فرانسیس گری (Francis Gurry)، مدیرکل سازمان جهانی مالکیت فکری نیز، به تجمیع تخصصهای سه سازمان بینالمللی برای دسترسی به نوآوری اشاره نموده و اظهار داشته است: «این یک گزارش واقعی از چگونگی دسترسی به فناوریهای پزشکی و تعدد بازیگران درگیر در فرآیند نوآوری است. اولین وظیفه ما، قبل از تعیین بهترین مسیر بهبود، بررسی این مسئله است که اوضاع فعلی چگونه است و از آنجا که نسخه جدید همزمان با بحران جهانی در حوزه بهداشت و مصادف با بیماری همهگیر کووید-۱۹ انتشار مییابد، بخشی تکمیلی در این زمینه به آن افزوده شده است. سیاستها و استراتژیهای بهداشتی، تجارت و مالکیت فکری، باید در کنار هم و کاملاً هماهنگ قرار گرفته، تا پاسخهای لازم برای مقابله با این چالش بزرگ بشریت فراهم گردد».
بیشک، یکی از مهمترین چالشهای پیش روی جوامع بشری، موضوع سلامت و بهداشت عمومی است که با توجه به تغییر سریع فناوریها و ظهور نوآوریهای جدید، پیوسته در حال توسعه و تکامل بوده است. نکته کلیدی در زمینه توسعه فناوریهای دارویی و درمانی، چگونگی تجاریسازی آنها و اطمینان از دسترسی عموم مردم در اقصی نقاط جهان است؛ چیزی که علاوه بر حوزه بهداشت و درمان، نقش تجارت بینالملل و البته مالکیت فکری را پررنگتر از گذشته میکند. پرسش کلیدی این است که چگونه میتوان تجاریسازی نوآوریهای حوزه درمان و سلامت را تسریع نموده و در عین حال، دسترسی مردم به محصولات نهایی را تضمین کرد؟ در واکنش به این موضوع، سه سازمان بزرگ و بینالمللی نامبرده، اقدام به تعریف یک پروژه مطالعاتی بزرگ نمودهاند که هدف اصلی آن، درک متقابل بین حوزههای سیاستگذاری بهداشت، تجارت و «IP» و چگونگی تأثیر هر یک از آنها بر نوآوری و دسترسی به فناوریهای پزشکی میباشد.