امروزه حقوق مالکیت فکری، به ابزاری کارآمد برای حفاظت از اختراعات، نوآوریها، طراحیهای جدید، نشانها و علائم خاص و انحصاری مورد استفاده در کسبوکارها تبدیل شده که در حوزههای متنوعی همچون پزشکی و دارویی، شیمیایی، الکترونیک و حتی صنایع غذایی هم به شکل قابل توجهی مورد استفاده قرار میگیرد. اهمیت حقوق مالکیت فکری، شرکتها را ترغیب به ثبت آنها در سیستمهای مالکیت فکری مختلف نموده تا بدین وسیله، بتوانند دست رقبا را از حوزههای فعالیت خود قطع کنند. به واسطه این حقوق، گاهی دعاوی حقوقی بزرگ و گاهاً جالبی رخ میدهد که در صدر خبرهای روز دنیا قرار میگیرند. شاید جالب باشد که شکل یک شکلات، بتواند چالشهای حقوقی برای یک شرکت به همراه داشته باشد، اما این واقعیتی است که به واسطه یک حفاظت درست از داراییهای فکری، میتواند نصیب یک شرکت شود.
به احتمال زیاد، تختههای شکلات که در ردیفهای مربع، مربع در کنار هم قرار گرفتهاند را به دفعات دیدهاید. شکلاتهایی که به راحتی تکهتکه شده و میتوانیم یک تکه کوچک را برای خوردن جدا کنیم. همین شکل منحصربهفرد شکلات، یک دعوی حقوقی جالب را بین دو رقیب تولیدکننده شکلات در آلمان به دنبال داشته است.
در سال ۲۰۱۰ میلادی و هنگامیکه شرکت میلکا (Milka)، تصمیم به برش شکلاتهای خود به شکل مربعهای کوچک و عرضه آنها به بازار گرفت، ریتر اسپورت (Ritter Sport) در مقابل رقیب قد علم کرد و آن را به دادگاه کشانید. جالب اینجا است که پس از گذشته یک دهه و فراز و فرودهای متعدد، بالاخره رأی نهایی دادگاه، میلکا را به چالش کشانیده و عرضه شکلاتهایش که با شکل تختالهایی شامل مربعهای کوچک است را با چالش روبرو ساخته است.
طبق ادعاهای ریتر اسپورت، شکلاتهای مربع شکل، بهعنوان هویت و نماد این شرکت بوده که برای سالیان طولانی، به بازار عرضه شده است. کلارا ریتر (Clara Ritter) با این ایده که نوارهای شکلاتی میتوانند به راحتی در جیب افراد جا شوند، آنها را به همین صورت و در برشهای مربعی کوچک به بازار عرضه کرد. آنقدر شکل شکلات برای ریتر اسپورت و هویت آن اهمیت داشت که شعار شرکت هم چنین بود: «Quadratisch, Praktisch, Gut» که به معنای باکیفیت، شکلات و مربعی است.
این شرکت خانوادگی، در سال ۱۹۹۳ میلادی، طرح مشهور شکلاتهای خود را در آلمان به ثبت رسانید و در سال ۲۰۱۰، هنگامی که میلکا اقدام به بازاریابی نوارهای شکلاتی مربعی خود نمود، جدال دو رقیب آغاز شد. در دور اول دادگاه، میلکا پیروز ماجرا بود و حتی حکم حذف نشان تجاری ریتر اسپورت را از دادگاه اخذ نمود. اما در ادامه، ورق برگشت و با صدور حکم نهایی، انحصار ریتر اسپورت در زمینه تولید و عرضه شکلاتهای مربعی مورد تأیید قرار گرفت.
قضات پرونده، در توضیح رأی صادر شده اظهار داشتند که در شرایط عادی، شکل یک محصول نمیتواند گویای ارزش اساسی برای آن باشد، اما این موضوع، برای ریتر اسپورت صادق نیست. آنها به این نتیجه رسیدند که مصرفکنندگان این شکلاتها، ماهیت مربعی شکل محصول را بهعنوان نشانهای از مبدأ شکلات و کیفیت آن میدانند و از همین رو، نشان تجاری ریتر اسپورت معتبر بوده و در سالهایی که میلکا اقدام به عرضه چنین شکلاتهایی نموده، حقوق این شرکت را نقض کرده است.
لازم به ذکر است که ریتر اسپورت، در سال ۱۹۷۴ میلادی، پتنتی برای چنین شکلاتی به ثبت رسانیده که ۱۹ سال بعد، در سال ۱۹۹۳ و تنها یک سال قبل از انقضای آن، گواهی ثبت اختراعی به شماره «DE2458462A»، توسط دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آلمان به آن تعلق گرفته است. به نظر میرسد که همزمان با دریافت گواهی ثبت اختراع، ریتر اسپورت تصمیم به ثبت یک علامت تجاری هم گرفته تا بتواند حفاظت ویژه از شکلات خود را برای بازه زمانی طولانیتری داشته باشد.