سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO)، در گزارش جدید خود که تحت عنوان شاخص جهانی نوآوری ۲۰۲۰ (Global Innovation Index 2020) انتشار یافته، وضعیت نوآوری در کشورهای مختلف را بررسی نموده است. این گزارش، با استفاده از معیارهای مختلفی همچون میزان پیچیدگی کسب‌وکارها، هزینه‌های آموزش و خروجی‌های خلاقانه در اقتصاد، سطح نوآوری در مناطق مختلف را ارزیابی نموده است. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته، سوئیس برای چندمین سال متوالی، در صدر فهرست نوآورترین اقتصاد جهان جای گرفته و پیشتازی خود در فهرست وایپو را حفظ نموده است.
پس از سوئیس، کشورهای سوئد و آمریکا، رده‌های دوم و سوم بهترین عملکرد نوآوری را از آن خود نموده‌اند. نکته جالب در خصوص ده کشور برتر در رده‌بندی شاخص جهانی نوآوری، ورود کره جنوبی به این فهرست است. کره که در سال‌های گذشته، در فهرست‌های نوآوری مجموعه‌هایی همچون بلومبرگ، در میان برترین‌های جهان قرار داشت، در فهرست ۲۰۱۹ وایپو و با توجه به پارامترهای مد نظر این سازمان، تنها موفق به کسب رتبه یازدهم شده بود (بر اساس فهرست ۲۰۲۰ بلومبرگ، کره جنوبی از رده اولی که شش سال در اختیار داشت، به رده دوم نزول کرد). این در حالی است که این کشور در گزارش جدید «GII»، با یک پله صعود نسبت به سال قبل، رده دهم را از آن خود نموده است. ده کشور برتر «GII 2020»، در شکل زیر نشان داده شده است.
شکل ۱- ده کشور برتر فهرست «GII 2020»
نکته کلیدی دیگر در گزارش اخیر سازمان جهانی مالکیت فکری، چشم‌انداز در حال تغییر نوآوری در مقیاس جهانی است. ساختار نوآوری جهانی، در حال تحمل تکانش‌های جدی بوده و دیگر نوآوری در انحصار چند کشور خاص قرار ندارد. به عنوان مثال، چین، ویتنام، هند و فیلیپین، در زمره کشورهایی قرار دارند که رشد چشمگیری را در این زمینه تجربه نموده‌اند. رقابت در این حوزه، سالیانه دستخوش تغییرات جدی بوده و جابجایی‌هایی حتی در مقیاس ده کشور برتر هم رخ می‌دهد. به عنوان مثال، کشوری مانند هلند که در گزارش «GII 2018»، پس از سوئد در رده دوم قرار داشت، در سال میلادی قبل، با دو پله سقوط در رده چهارم قرار گرفت و در گزارش اخیر هم، یک پله سقوط دیگر را تجربه نمود.
گفتنی است که گزارش «GII 2019»، با تمرکز بر تأمین مالی نوآوری و اثرات مختلف محیطی بر آن تدوین شده است. یکی از مهمترین اثرات محیطی که در چند ماه گذشته به صورت ملموسی حس شده، شیوع اپیدمی کرونا می‌باشد. این بیماری، تقریباً تمامی کشورها را در هم نوردیده و یکی از مهمترین چالش‌های پیش روی نوآوری در سال ۲۰۲۰ میلادی شناخته شده است. وایپو بر این باور است که کرونا، بر نوآوری اثرات جدی داشته و سیاست‌گذاران ملی و منطقه‌ای، باید طی یک استراتژی قدم به قدم، در راستای مهار این اثرات منفی و همچنین بهبود و رفع آن، حرکت نمایند. البته توجه به این نکته خالی از لطف نیست که اگرچه طی بحران فعلی، منابع مالی نوآوری رو به کاهش رفت، اما امیدواری‌هایی برای رفع زودهنگام آن‌ها وجود دارد.
فرانسیس گری (Francis Gurry)، مدیر وقت وایپو، در حاشیه رونمایی از گزارش شاخص جهانی نوآوری ۲۰۲۰، با تأکید بر نقش پررنگ نوآوری به‌عنوان راهی برای ساخت یک آینده پایدار و فراگیر، اظهار داشته: «با توجه به بحران مالی سال ۲۰۰۸ و همچنین بحران کروناویروس، اکنون زمان ویژه‌ای است که این سؤال مطرح شود: چه کسی منابع مالی نوآوری را تأمین می‌کند؟ یک چالش اساسی پیش روی نوآوری، مکانیسم‌های تأمین مالی است که بر تمامی مراحل نوآوری، از ایده‌پردازی تا تجاری‌سازی و در نهایت، پایداری بلندمدت کسب‌وکار تأثیر دارد. هر بحرانی، با خود فرصت‌های جدیدی پدید آورده که باید از آن‌ها بهره کافی برد».
