در میان هزاران ایده نوآورانه شرکتهای فناور مشهور، برخی از آنها به دلیل نگاه متفاوت به مسائل، ایدههای بسیار دور از ذهن و یا راهحلهایی بسیار خلاقانه، توجهات را بیش از پیش به خود معطوف میکنند. ایده پیراشکی یا دونات پرنده (Flying Donut) یا هواپیمای دو طبقه با کاربری همزمان مسافربری و باربری، در زمره همین ایدهها است که توسط ایرباس، غول صنعت هوانوردی ارائه شده است.
ایرباس، از پیشگامان و رهبران بلامنازع صنعت هوایی به حساب میآید و طبیعی است که برای حفظ این جایگاه، سرمایهگذاری گستردهای در خصوص ایدههای نوآورانه داشته باشد. این شرکت، همه ساله تعداد زیادی پتنت به ثبت رسانیده که طیف وسیعی از موضوعات را در بر میگیرد؛ از ترفندهای ساده چیدمان صندلیها و نورپردازی داخلی گرفته، تا فرایندهای ساخت تجهیزات و سیستمهای الکتریکی، مکانیکی و کنترلی مورد استفاده در هواپیماها و حتی مفاهیم به شدت نوآورانهای مانند هواپیماهای مافوق صوت، همگی در زمره فعالیتهای تحقیقوتوسعه این شرکت بوده که در قالب پتنتها از آنها محافظت میشود. این شرکت، سالیانه بالغ بر ۳/۵ میلیارد یورو در فعالیتهای تحقیقوتوسعهای خود سرمایهگذاری نموده و سبدی حاوی ۳۷.۰۰۰ پتنت در اقصی نقاط جهان در اختیار دارد. البته تمامی این ایدههای پتنت شده، به شکل یک محصول تجاری در نیامده و برخی از آنها، تنها در حد ابزاری برای حصول اطمینان از آزادی عمل در فعالیتهای توسعهای آتی و یا جلوگیری از فعالیتهای رقبا به حساب میآیند.
یکی از پتنتهای ایرباس که گواهی ثبت اختراعی به شماره «US 9611039» به آن اختصاص یافته است، هواپیمایی شبیه به بشقاب پرندههای علمی-تخیلی را توصیف میکند. این هواپیمای عجیب و غریب، دارای یک کابین مسافربری کروی شکل بوده که با قرارگیری در وسط هواپیما، امکان سوار و پیاده شدن به هواپیما را از طریق یک آسانسور یا پله برقی در زیر هواپیما فراهم میکند. این پیراشکی پرنده، بسیاری از قوانین و اصول رایج مرتبط با شکل ظاهری هواپیماها را نقض میکند، به طوریکه مسافران به شکل دایرهای و در اطراف یک حفره استوانهای در مرکز هواپیما استقرار مییابند. به عبارت بهتر، میتوان گفت که این هواپیما از یک جفت بال تشکیل شده که یک محفظه کرهای در وسط آن قرار گرفته است. اما فقط چیدمان مسافرها نیست که این دونات پیشرفته را متفاوت ساخته است! در این پتنت، گزینههای مختلفی برای دسترسی و ورود و خروج به هواپیما، مسیرهای پذیرایی و ... پیشبینی شده است.
البته ایرباس تنها به تغییرات ظاهری در هواپیماها بسنده نکرده و برای مثال، در یکی از پتنتهای اروپایی خود با شماره «EP2886447» که گواهی ثبت اختراعی به شماره «US9783280» هم در آمریکا دارد، نوعی هواپیمای دو طبقه را تشریح نموده است. از دیگر نوآوریهای معرفی شده در این پتنت، ایجاد یک محیط نسبتاً انعطافپذیر داخلی است که بهراحتی میتوان کاربری هر یک از طبقات را از حالت مسافربری به باربری تغییر داد. صندلیهای مورد استفاده در این هواپیما تاشو بوده و در عین حال، قابلیت جمع شدن در جلوی هواپیما را دارا میباشند.
لازم به تأکید است که هر گونه تغییر اساسی در طراحی هواپیماها، در وهله اول منوط به در نظر گرفتن مسائل مهندسی، اقتصادی و ایمنی بوده و پس از تأیید و نهایی شدن همه این موارد، نیاز است تا تغییرات متناسب هم در فرودگاهها ایجاد گردد. از همین رو، به نظر نمیرسد که به این زودیها، نوآوریهای انقلابی و تحولآفرین ایرباس عملی شوند!