سازمان جهانی مالکیت فکری، اقدام به انتشار گزارش جدید شاخص جهانی نوآوری نموده است. این گزارش که وضعیت انواع مالکیت فکری در سال ۲۰۱۹ میلادی را بررسی نموده، حاکی از رشد سرسامآور فعالیتهای جهانی مرتبط با ثبت و حفاظت از انواع داراییهای فکری است. بر اساس گزارش، اداره ملی مالکیت فکری چین با ۱/۴ میلیون درخواست جدید، در صدر دفاتر «IP» دریافتکننده درخواستهای ثبت اختراع جهان در این سال قرار گرفته است. این آمار، بیش از دو برابر تعداد درخواستهای دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا (حدود ۶۰۰ هزار درخواست) بوده و چین را برای سومین سال متوالی، در رده نخست کشورهای متقاضی ثبت اختراع قرار داده است.
در سالهای اخیر، رکوردهای جدیدی در خصوص فعالیتهای جهانی مرتبط با ثبت و حفاظت از انواع داراییهای فکری پدیدار شده است. البته اپیدمی کووید-۱۹ در ماههای پایانی سال ۲۰۱۹، این روند فزاینده را تا حدی با اختلال مواجه نمود. با این وجود، آمارها حکایت از بازگشت روند افزایشی در حوزه «IP» داشته است. سازمان جهانی مالکیت فکری، بهعنوان یکی از نهادهای بینالمللی فعال در این زمینه و متولی برخی از سیستمهای بینالمللی مالکیت فکری، نظیر پیمان همکاری ثبت اختراع (PCT)، سیستم مادرید (ثبت علائم تجاری) و ...، همه ساله اقدام به انتشار گزارشی پیرامون وضعیت حقوق مالکیت فکری در جهان مینماید که ویرایش جدید این گزارش، به تازگی تحت عنوان شاخصهای جهانی مالکیت فکری ۲۰۲۰ (World Intellectual Property Indicators 2020) انتشار یافته است.
بنا بر این گزارش، چین با صدرنشینی در حوزههای پتنت، یوتیلیتی مدلها، علائم تجاری، طراحیهای صنعتی و گونههای گیاهی، برتری بیچون و چرای خود را بر رقبای قدرتمندش دیکته کرده است؛ هر چند تعداد درخواستهای ثبت اختراع این کشور، برای نخستین بار طی ۲۴ سال گذشته، با کاهش مواجه شده است. لازم به ذکر است که در سال ۲۰۱۹ میلادی، مجموعاً ۳.۲۲۴.۲۰۰ درخواست ثبت اختراع به ثبت رسیده که در مقایسه با سال قبل، ۳ درصد کاهش مشاهده میشود. این کاهش، نخستین تجربه افت فعالیتهای ثبت اختراع پس از بحران مالی سال ۲۰۰۹ است.
بر اساس آمارهای ارائه شده، کشورهای چین، آمریکا و ژاپن، به ترتیب با ۱۴۰.۰۶۶۱، ۶۲۱.۴۵۳ و ۳۰۷.۹۶۹ درخواست، در ردههای اول تا سوم قرار گرفتهاند که البته، کاهش ۹/۲ درصدی چین و ۱/۸ درصدی ژاپن در مقایسه با رشد 4.1 درصدی آمریکا، روندهای کاملاً متفاوتی را در این حوزه نشان میدهد. از منظر جغرافیایی، آسیا با ۶۵ درصد از کل پتنتهای به ثبت رسیده، در صدر قرار گرفته که تقریباً ۱۵ درصد بیشتر از سهم این منطقه در سال ۲۰۰۹ میلادی است. آمریکای شمالی با ۲۰/۴ درصد و اروپا با ۱۱/۳ درصد، در ردههای بعدی قرار دارند. دارن تانگ (Daren Tang)، مدیرکل جدید وایپو، در واکنش به نقشآفرینی کشورهای آسیایی چنین اظهار داشته است: «آسیا هنوز هم موتور اصلی رشد پروندههای ثبت اختراع در جهان است. شاخص سالانه نشان میدهد که توسعه مالکیت فکری، اقتصاد جهانی را هر چه بیشتر به سوی جهانی شدن و اقتصاد دیجیتال سوق میدهد».
گفتنی است که ایران با قرار گرفتن در رده پنجم بیشترین متقاضیان ثبت علائم تجاری و عملکرد نسبتاً خوب در زمینه ثبت اختراع و طراحیهای صنعتی (ردههای ۲۰ و ۱۲ متقاضیان برتر)، در جایگاه یازدهم فهرست کلی و بالاتر از روسیه، ترکیه و هلند قرار گرفته است.