بررسی دقیق پتنت فامیلیهای مربوط به حوزه «5G»، حاکی از آن است که ده شرکت، سهمی ۸۰ درصدی از این پتنتها را به خود اختصاص دادهاند که در صدر آنها، شرکتهایی همچون هوآوی و کوالکام قرار دارند.
روند تغییر و تحولات فناورانه، حاکی از آن است که در انقلاب صنعتی جدید، همزمان با تلفیق تدریجی فناوریهای ارتباطی در محصولات مکانیکی، شاهد افزایش شدید همگرایی فناوری خواهیم بود. برای مثال، اگرچه اهمیت ماژولهای ارتباطی در خودروهای فعلی تا حدی کم است، اما کارشناسان معتقدند که در خودروهای آینده، تمرکز از بهرهبرداری صرف خودرو، به سوی موضوع گستردهتر حملونقل سوق مییابد. این روند، به همراه ظهور صنایع دیگری همچون خانههای هوشمند و حتی دستگاههای پزشکی هوشمند، اهمیت فناوری «5G» را بیش از پیش نموده است. با توجه به اهمیت این فناوری و نقش پتنتهای ضروری استاندارد در بازار صدور مجوز، درک فضای مالکیت فکری در این صنعت، بسیار مهم است. کافی است نگاهی به دعاوی بزرگ حقوقی ناشی از نقض پتنت در صنایعی مانند تلفن همراه بیندازید، تا ابعاد موضوع را در هنگام سرازیر شدن به صنایع دیگر، همانند لوازمخانگی، ساخت و تولید و انرژی درک کنید. در این بین، سؤال مهم این است که چه بازیگرانی در این ماراتن رقابتی پیشتاز هستند؟
بنا بر بررسیهای صورت گرفته توسط «IPlytics» که به بررسی پتنتهای اعلام شده از سوی مؤسسه استاندارد ارتباطات از راه دور اروپا (ETSI) تا اول فوریه سال ۲۰۲۱ میلادی میپردازد، هوآوی با سهم ۱۵/۳۹ درصدی از کل پتنتهای گرنت شده و در حال ارزیابی در حوزه «5G»، در صدر متقاضیان برتر جای گرفته است. پس از این شرکت چینی، کوالکام (۱۱/۲۴ درصد)، «ZTE» (۹/۸۱ درصد)، سامسونگ (۹/۶۷ درصد) و نوکیا (۹/۰۱ درصد)، در ردههای بعدی قرار دارند. شایان ذکر است که در گزارش یاد شده، مدلهای مختلف تحلیل اطلاعات ارائه شده که از آن جمله، میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- متقاضیان با بیشترین پتنت فامیلی؛
- متقاضیان با بیشترین پتنت فامیلی که حداقل یک پتنت گرنت شده است؛
- متقاضیان با بیشترین پتنت فامیلی که حداقل یک پتنت در «EPO» یا «USPTO» باشد؛
- متقاضیان با بیشترین پتنت فامیلی که به نسلهای قبلی مانند «3G» و «4G» مرتبط نبوده و تنها «5G» را هدف قرار میدهند.
همانطور که در جدول زیر مشاهده میشود، نوکیا با ۱۵/۲۹ درصد، بیشترین پتنت فامیلی اعطا شده از سوی «EPO» یا «USPTO» را به خود اختصاص داده و سامسونگ نیز با سهم ۱۵/۱ درصد، در رده بعدی جای دارد. اما جالب اینجا است که اگر وضعیت متقاضیان را بر مبنای تعداد پتنت فامیلیهای دارای حداقل یک پتنت گرنت شده از سوی «EPO» و «USPTO» و تنها مرتبط با فناوریهای «5G» (و نه نسلهای قبلی این فناوری) بررسی کنیم، هوآوی و کوالکام مجدداً دارای بیشترین سهم میباشند. این بدین معنا است که با وجود فعالیت پررنگتر نوکیا و سامسونگ، بخشی از سبد پتنت این دو شرکت، به نسلهای قبلی فناوری اختصاص داشته و عملاً هوآوی و کوالکام، گوی سبقت را از آنها ربودهاند.
جدول ۱- متقاضیان برتر ثبت اختراع در حوزه فناوری «5G»
لازم به تأکید است که ده شرکت برتر، بیش از ۸۰ درصد از کل پتنت فامیلیها در حوزه «5G» با حداقل یک پتنت گرنت شده را به خود اختصاص دهند. علاوه بر این، اگر دامنه متقاضیان را به بیست شرکت برتر گسترش دهیم، سهم آنها به بیش از ۹۳ درصد میرسد. در واقع، میتوان اینطور نتیجه گرفت که اگرچه بیش از ۱۰۰ شرکت دارنده حداقل یک پتنت در این حوزه شناسایی شده است، اما عملاً بازی به چند شرکت بزرگ با سبد پتنت قدرتمند محدود میباشد. نکته جالب دیگری که میتوان به آن اشاره نمود، عدم حضور شرکتهای مشهوری همچون اپل و اینتل در بین ده متقاضی برتر است، بهطوری که این دو شرکت با سهم ۳/۲۱ و ۲/۳۷ درصدی، در ردههای یازدهم و چهاردهم قرار گرفتهاند.