یک کشتیساز چینی، در صدد بکارگیری ایدهای متفاوت برای جلوگیری از ماهیگیری غیرقانونی است. شرکت «CSIC Pride»، رادارهای چندمنظورهای توسعه داده که امکان شناسایی و رهگیری صید غیرقانونی آبزیان را فراهم میسازد.
یکی از چالشهای جدی صنعت شیلات که ذخایر گونههای مختلف آبزیان در اقصی نقاط جهان را با خطر مواجه نموده، ماهیگیریهای غیرقانونی، بیقاعده و گزارش نشده است. این کار، همه ساله میلیاردها دلار از منابع ارزشمند اقیانوسها را به تاراج برده و به سایر بازیگرانی که قوانین زیستمحیطی را رعایت میکنند، ضربه قابل توجهی وارد میکند. منظور از ماهیگیری غیرقانونی، بیقاعده و گزارش نشده که به اختصار به آن «IUU» گفته میشود، طیف وسیعی از اقدامات غیرمجاز، اعم از ماهیگیری در مناطق ممنوعه، صید بیش از هنجارها و ظرفیت تعیین شده، صید در زمان نامناسب و همچنین استفاده از روشهای شکار غیرقانونی است. در واکنش به این مشکل، برخی تلاشهای بینالمللی برای تقویت ذخایر جهانی غذاهای دریایی و جلوگیری از ماهیگیری غیرقانونی صورت گرفته که از آن جمله، میتوان به توافق سازمان ملل متحد با مشارکت اتحادیه اروپا و ۲۹ کشور جهان اشاره نمود. در این میان، به موازات توسعه فناوریهای جدید و استفاده از آنها برای صید بیرویه آبزیان، برخی فناوران نیز در اندیشه این هستند که با کمک گرفتن از فناوریهای نوین، از صید بیرویه جلوگیری کنند. «CSIC Pride»، یکی از همین شرکتها است که قایقها و کشتیهای متخلف را با تهدیدی جدی روبرو میسازد.
ثبت اختراع جدید این شرکت، مکانیسم پیشرفتهای برای شناسایی و ردیابی عملیات ماهیگیری غیرقانونی معرفی نموده که با استفاده از سیستمهای رادار چندمنظوره انجام میگیرد. با استفاده از این فناوری، کشتیهایی که در مناطق مشخصی از آبهای آزاد، به صید غیرقانونی مشغول میباشند، شناسایی شده و امکان توقف آنها فراهم میگردد. نکته جالب اینکه اختراع یاد شده، ذیل پیمان همکاری ثبت اختراع (PCT) به ثبت رسیده و این احتمالاً بیانگر عزم جدی متقاضی برای تجاریسازی و بهکارگیری گسترده آن است.
گفتنی است که این تنها پتنت به ثبت رسیده در این حوزه نیست. کارلوس مازال (Carlos Mazal)، مدیر بخش آمریکای لاتین و کارائیب سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) و مدیر اجرایی سابق سازمان توسعه شیلات در آمریکای لاتین، با اعتقاد بر اینکه بهمنظور دستیابی به راهحلهای مقابله با صید غیرقانونی، باید استفاده از سیستم ثبت اختراع افزایش یابد، در این خصوص میگوید: «من پیرامون ماهیگیری غیرقانونی، جستجوی سادهای در Patentscope انجام دادم و ۷۶ فناوری به ثبت رسیده یا گرنت شده پیدا کردم».
مازال معتقد است که اعضای وایپو، باید برای تهیه گزارشی از چشمانداز پتنت در حوزه ماهیگیری غیرقانونی، همکاری بیشتری داشته باشند تا درک بهتری از مباحث سیاستگذاری، برنامهریزی تحقیقات استراتژیک یا انتقال فناوری به دست آید. وی در این خصوص ابراز میدارد: «سازمانهای منطقهای مدیریت شیلات، باید با استفاده از ابزارهای اجرایی قوی، مانند ناظران عملیاتی و توانمندسازی هیئتهای بررسی تخلف، در مبارزه با IUU پیشگام باشند. در این میان، تمرکز بر چهار یا پنج کشوری که دارای ناوگان دریایی بزرگی هستند، یعنی چین، اسپانیا، تایوان، کره جنوبی و روسیه، بسیار مهم خواهد بود».
لازم به ذکر است که یکی دیگر از اختراعات ثبت شده در پایگاه داده سازمان جهانی مالکیت فکری، به سیستم نظارت بر کشتیها اشاره داشته که به مقامات اجازه میدهد تا با برقراری ارتباط با کشتیهای صیادی، مجوز ماهیگیری آنها را رهگیری نمایند. علاوه بر این، پتنت دیگری هم انتشار یافته که در آن، از ماهوارهها برای جستجو و ردیابی کشتیها در دریاهای آزاد استفاده میشود. این مثالها، نشان میدهد که حتی مسئلهای مانند ماهیگیری غیرقانونی، تا چه حد به فناوری و نوآوری وابسته است!