بنا بر گزارش جدید دفتر ثبت اختراع چین، نرخ تجاریسازی پتنتهای معتبر چینی در سال ۲۰۲۰ میلادی، برابر ۳۴/۷ درصد بوده است. این نرخ تجاریسازی، یک رکورد در برنامه پنج ساله سیزدهم این کشور (سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰) به حساب آمده که از میانگین ۳۰ درصدی پیشبینی شده نیز پیشی گرفته است.
طی دهههای اخیر، چین در سایه سیاستهای مبتنی بر مهندسی معکوس و کاهش شدید هزینهها، رشد اقتصادی قابلتوجهی را تجربه نموده است. با این حال، به نظر میرسد که سیاستگذاران چینی، به اهمیت نوآوری و اقتصاد دانشبنیان هم پی برده و با اتخاذ استراتژیهای جدید، سعی در افزایش نرخ نوآوری و انتقال به اقتصاد دانشبنیان دارند. مصداق بارز این تلاشها، تقویت سیستمهای مالکیت فکری و در رأس آنها سیستم پتنت است که علاوه بر افزایش انگیزه فناوران خارجی برای حضور در این کشور، فرآیند انتقال فناوری به شرکتهای چینی را نیز تسهیل میکند. گزارش جدید دفتر ثبت اختراع چین هم که تحت عنوان «2020 China Patent Investigation Report» انتشار یافته، این موضوع را تصدیق میکند.
نرخ ۳۴/۷ درصدی تجاریسازی پتنتهای چینی (Invention Patents) در سال ۲۰۲۰ میلادی، نشان از موفقیتی بزرگ در این کشور داشته که حتی از برنامهریزیهای صورت گرفته نیز پیشی گرفته است. جالب اینجا است که بر اساس گزارش مذکور که نگاهی دقیق و نزدیک به فعالیتهای نوآوران چینی از منظر مالکیت فکری داشته است، این نرخ برای شرکتهای دارنده پتنت، حتی بیش از ۴۰٪ بوده است. گزارش یاد شده که بر اساس پاسخهای ارائه شده در پرسشنامهای از ۱۵۰۰۰ صاحب پتنت که جمعاً ۴۲۰۰۰ پتنت را در اختیار دارند تهیه شده، حکایت از سه نکته بسیار مهم دارد: ۱) انتقال حقوق ناشی از پتنتها و پیشرفتهای مربوط به تجاریسازی، با سرعتی ثابت در حال افزایش است. ۲) افزایش حمایت از حقوق ناشی از اخذ گواهی ثبت اختراع، به طور مداوم جو را برای کسبوکارها بهبود میبخشد. ۳) مالکین حقوق ثبت اختراع، تمایل بیشتری به سرمایهگذاری در زمینه تحقیقوتوسعه داشته و در نتیجه، منجر به نوآوریهای بیشتری میگردند.
بر اساس این گزارش، شاخص انتقال پتنت (Patent Transfer and Transformation Index-PTI) در سال ۲۰۲۰ میلادی، به ۵۴/۷ رسیده که در مقایسه با سال قبل، رشد ۳/۶ واحدی را نشان میدهد. برآوردها حکایت از آن دارد که تقریباً ۸۰ درصد از شرکتها، انتظار مشخصی از درآمد حاصل از پتنت خود در آینده دارند. جالبتر اینکه ۴۹/۵ درصد از این شرکتها، انتظار دارند که این درآمد در سال آینده افزایشی باشد، ۴۵/۵ درصد هم درآمد ثابت را انتظار دارند و تنها ۵ درصد کاهش درآمدها را پیشبینی میکنند.
این گزارش، همچنین پیشرفت چین در حفاظت از حقوق پتنت را نشان میدهد. از یکسو، نسبت پتنتهای چینی در حال نقض در مقایسه با سال ۲۰۱۵، با کاهش ۳/۷ درصدی، به ۱۰/۸ درصد در سال ۲۰۲۰ رسیده است. از سوی دیگر، متقاضیان و صاحبان حقوق انحصاری، ذهنیت بهتری برای حفاظت و اجرای حقوق خود دارند. بنا بر آمار، ۷۳/۹ درصد از کسبوکارهای مالک حقوق ثبت اختراع که با نقض پتنت مواجه شدهاند، اقداماتی برای استیفای حقوق خود انجام دادهاند که ۱۱/۱ درصد از آمار سال ۲۰۱۵ بالاتر است. این روند افزایشی، به وضوح این پیام را ارسال میکند که صاحبان پتنت، در دفاع و محافظت از حقوق خود فعالتر شدهاند.
یک جنبه دیگر از تلاشهای چین برای روند صعودی نوآوری، سرمایهگذاریهای بیشتر در فعالیتهای تحقیق و توسعه و تأکید بر همکاریهای فناورانه است. صاحبان پتنت، تمایل بیشتری به تحقیقوتوسعه و سرمایهگذاری در آن یافتهاند. در سال ۲۰۲۰ میلادی، ۱۶/۵ درصد از پتنتهای دارای اعتبار چینی، بیش از ۱ میلیون یوآن سرمایهگذاری تحقیقوتوسعهای دریافت کردهاند که افزایش ۴/۴ درصدی را نسبت به سال ۲۰۱۹ نشان میدهد. همچنین، تقریباً ۸۰ درصد از شرکتهای چینی مالک پتنت، به همکاری در زمینه نوآوری روی آوردهاند (۵۲/۱ درصد با مشتریان بالادست و پاییندست خود، ۳۴/۹ درصد با شرکتهایی در همان صنعت و ۲۷/۵ درصد با دانشگاهها و مؤسسات تحقیقاتی).