دفتر ثبت اختراع ژاپن، خبر از تأیید اعتبار یکی از ثبت اختراعات امانوئل چارپنتیر (Emmanuelle Charpentier)، مخترع اصلی فناوری اصلاح ژنی «CRISPR» در این کشور داده است. این پتنت که مشترکاً توسط چارپنتیر، دانشگاه کالیفرنیا و دانشگاه وین به ثبت رسیده بود، با مخالفت‌هایی از سوی شخص ثالث روبرو گردید که بنا بر بررسی‌های صورت گرفته، مخالفت‌ها قابل اعتنا نبوده و پتنت دارای اعتبار می‌باشد.
فناوری «CRISPR» را می‌توان در زمره یکی از اختراعات مهم تاریخ دانست که امیدهای بسیاری برای توسعه و تکامل فرآیندهای درمانی پدید آورده است. این فناوری، توسط یک تیم چند رشته‌ای، متشکل از «جنیفر دودنا»، «مارتین جینک»، «امانوئل چارپنتیر» و «کریستوف چیلینسکی» توسعه یافته و با توجه به پتانسیل‌های بالقوه، رقابتی فزاینده بین بازیگران اصلی توسعه و تجاری‌سازی آن، یعنی مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT)، دانشگاه هاروارد، دانشگاه کالیفرنیا (با همراهی دانشگاه وین) و البته برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های دارویی و پزشکی جهان در گرفته است. در این میان، جنیفر دودنا و امانوئل چارپنتیر، به‌عنوان پیشگامان این حوزه، به دلیل تلاش‌های تحسین‌آمیزی که برای توسعه فناوری داشته‌اند، جایزه نوبل ۲۰۲۰ شیمی را از آن خود نمودند. شرکت «ERS Genomics» که در سال ۲۰۱۴ میلادی و در راستای مدیریت دارایی‌های فکری مرتبط با فناوری اصلاح ژنی «CRISPR / Cas9» متعلق به چارپنتیر تأسیس شده، در بیانیه‌ای رسمی خبر از رد مخالفت‌های ابراز شده با دومین پتنت ژاپنی وی داده و بدین وسیله، گواهی ثبت اختراع به شماره «JP6692856»، همچنان حفاظت از این فناوری انحصاری را در ژاپن ممکن می‌سازد.
ارزش تجاری این فناوری، از یک‌سو موجب شده تا حفاظت از آن در طیف وسیعی از کشورها در دستور کار قرار گرفته و از سوی دیگر، مجموعه‌ای از درگیری‌های حقوقی را بر سر مالکیت پتنت‌ها به دنبال داشته است. در حالی که موفقیت‌های اولیه دانشگاه کالیفرنیا، معادله بازی را تا حدی تغییر داده است، اما به نظر می‌رسد که هنوز هم انگیزه زیادی برای حفاظت از نوآوری‌های جدید وجود دارد. در همین راستا، پتنت‌های متعددی از سوی چارپنتیر و دانشگاه‌های کالیفرنیا و وین، در بیش از ۸۰ کشور جهان به ثبت رسیده که ژاپن هم یکی از آن‌ها است. جالب اینجا است که رقبا هم ساکت ننشسته و با اعتراضات حقوقی خود، سعی در ایجاد مانع بر سر این فعالیت‌های ثبت اختراع دارند. برای مثال، در جریان دادرسی پرونده ثبت اختراع «JP6692856»، تازگی و گام ابتکاری اختراع مورد اعتراض قرار گرفت که در مرحله دادرسی، «JPO» قابلیت پتنت شدن اختراع را تأیید نمود. این تأییدیه، می‌تواند ارزش پتنت برای استفاده از فناوری «CRISPR / Cas9» را بیش از پیش نمایان سازد.
مایکل آرکیرو (Michael Arciero)، نایب‌رئیس دپارتمان مالکیت فکری و توسعه تجاری «ERS Genomics»، در این خصوص اظهار داشته: «اقدامات دفتر ثبت اختراع ژاپن، ماهیت گسترده سبد پتنت مرتبط با فناوری CRISPR ما را هم در ژاپن و هم در سایر نقاط جهان تقویت می‌کند. ما در حال گسترش تلاش‌های خود هستیم تا این فناوری را به‌طور گسترده در دسترس قرار دهیم».
لازم به تأکید است که دفتر ثبت اختراع ژاپن، به تازگی پتنت دیگری با شماره «JP2019-210828» را نیز تأیید نموده که سومین پتنت گروه چارپنتیر و شرکا در ژاپن می‌باشد. این پتنت، ترکیبات و کاربردهای پروتئین «Cas9» در تنظیمات سلولی و غیرسلولی را در بر گرفته است.
[g1]
[g2]
