یک شرکت اسپانیایی به نام آکوائر جنراتور (Aquaer Generators)، موفق به عملیاتی نمودن روش ابداعی خود برای تهیه آب آشامیدنی در مناطق خشک و درگیر خشکسالی شده است. این فناوری که ایده آن اولین بار در دهه ۱۹۹۰ میلادی مطرح شد، مبتنی بر فشرده نمودن رطوبت موجود در هوا بوده و در حال حاضر، برای تأمین آب پاک و سالم در چند اردوگاه ویژه پناهندگان مورد استفاده قرار میگیرد.
یکی از چالشهای بزرگ بشر در قرن بیست و یکم، کمبود آب آشامیدنی و عدم دسترسی بسیاری از جوامع محروم به این ماده حیاتی است. نوآوریهای متعددی برای رفع این مشکل توسعه یافته که از آن جمله، میتوان به سیستمهای آب شیرینکن جهت بهرهبرداری از منابع آبی دریاها و اقیانوسها و نیز دستگاههای تصفیه آب اشاره نمود. با این همه، به نظر میرسد که مخترعین اسپانیایی، به دنبال راهکاری بسیار سادهتر و سریعتر میباشند. انریکه ویگا (Enrique Veiga) که یک مهندس ۸۲ ساله و بنیانگذار آکوائر است، فناوری جدیدی برای تولید آب از طریق هوا ابداع نموده که راهکاری مناسب برای تأمین نیاز ساکنین مناطق خشک و درگیر خشکسالی میباشد.
انریکه در دهه ۱۹۹۰ میلادی و در واکنش به خشکسالی شدید در جنوب اسپانیا، شروع به فعالیت بر روی ایده خود نمود. در دستگاه ابداعی وی، فرایندی مشابه با سیستمهای تهویه مطبوع استفاده شده که با بکارگیری نیروی برق و خنک کردن هوا، اقدام به تولید آب میکند. هدف اصلی انریکه، کمک به مردم، بهویژه در اردوگاههای پناهندگان بود که عموماً به آب سالم دسترسی ندارند. خودش در این خصوص میگوید: «در بازدید از روستاهای نامیبیا، میدیدم که آنها شگفتزده شدهاند. مدام میپرسیدند که آب از کجا آمده است. ایده ما تنها ساخت یک دستگاه کارآمد نبود، ما میخواستیم دستگاه برای افرادی مفید باشد که برای آوردن آب، مجبور بودن تا کیلومترها راه بروند». این ایده بشردوستانه، با استقبال دیگران هم همراه شد. نات وونگ (Nhat Vuong) که خود یک پناهنده ویتنامیتبار مقیم سوئیس بود، پس از دیدار با ویگا در سال ۲۰۱۷، تلاش برای نصب و راهاندازی دستگاهها در یک اردوگاه پناهندگان در لبنان را آغاز نمود. آنها یک سازمان غیرانتفاعی به نام «Water Inception» تأسیس نمودند و دستگاهی با ظرفیت تولید روزانه ۵۰۰ لیتر آب آشامیدنی را برپا کردند.
نکته کلیدی و به عبارتی وجه تمایز اختراع ویگا با دستاورد دیگر تولیدکنندگان آب آشامیدنی از طریق هوا، عدم نیاز به رطوبت بالای محیط و همچنین دمای پایین جهت عملکرد مؤثر دستگاه است. تجهیزات تولیدی آکوائر، تا دمای ۴۰ درجه سانتیگراد و حضور ۱۰ تا ۱۵ درصد رطوبت، عملکرد قابل قبولی از خود نشان میدهند.
گفتنی است، انریکه که از همان ابتدا قصدی جدی برای تجاریسازی این فناوری داشت، شرکت خود را در سال ۲۰۰۴ میلادی راهاندازی نمود. وی در سال ۲۰۰۵، با هدف محافظت از اختراع خود و جلوگیری از سوءاستفادههای غیرمجاز از آن، اقدام به ثبت آن در اسپانیا نمود. این اختراع که تحت عنوان «تولید آب آشامیدنی با استفاده از تراکم بخار هوا» ثبت شده، در ژانویه ۲۰۱۱، گواهی ثبت اختراعی با شماره «ES 1072829» را به خود اختصاص داد. در وبسایت این شرکت، ادعا شده که فناوری پتنت شده آکوائر، توانایی تولید آب آشامیدنی مورد نیاز یک خانواده و یا یک روستا را دارا میباشد. بهعنوان مثال، یکی از دستگاههای کوچک آکوائر، قادر به تولید روزانه ۵۰ تا ۷۵ لیتر آب آشامیدنی بوده و در نسخههای بزرگتر، تا ۵۰۰۰ لیتر هم قابل دستیابی است.
به نظر میرسد که اختراع اولیه انریکه ویگا، پس از سالها تلاش و بهرهبرداری اقتصادی، در قالب یک شرکت خصوصی، حالا به یک اهرم بشردوستانه قدرتمند بدل شده که میتواند بسیاری از افراد محروم از آب آشامیدنی را از این نعمت خدادادی بهرهمند نماید. جالب اینجا است که آکوائر در حال حاضر مسئول ساخت ۱۵۰۰ دستگاه تولید آب برای تحویل به دولت نامیبیا بوده که شدیداً از کمبود آب رنج میبرند. طبیعی است که هزینه تولید آب به این روش، وابستگی مستقیم به هزینه کیلووات ساعت برق داشته و برای مثال در کشوری مانند نامیبیا، چیزی بالغ بر ۰/۰۱ سنت بر هر لیتر آب برآورد شده است.