دفتر ثبت اختراع اروپا (EPO)، فراخوان جدیدی برای پیشنهادات مرتبط با برنامه تحقیقات دانشگاهی (ARP) منتشر نموده است. بر اساس این فراخوان که پنجمین دوره حمایت از تحقیقات دانشگاهی در حوزه مالکیت فکری است، به هر یک از پژوهشهای انتخاب شده، تا سقف ۱۵۰ هزار یورو تخصیص مییابد.
یکی از اولویتهای دفتر ثبت اختراع اروپا، انجام مطالعات باکیفیت در زمینه مالکیت فکری و بهطور خاص سیستم پتنت است که درک و آگاهی سیاستگذاران و فناوران برای اتخاذ تصمیمات سیاستی و تجاری صحیح پیرامون داراییهای نامشهود، نوآوری و حقوق مالکیت فکری در اقتصاد را افزایش میدهد. بر همین اساس، دفتر ثبت اختراع اروپا در سال ۲۰۱۷ میلادی، طرحی تحت عنوان «Academic Research Programme» را راهاندازی نمود که عملاً مکمل کارکردهای این نهاد در خصوص انتشار اطلاعات پتنت و تحلیل پتنت میباشد. این برنامه، با هدف تسهیل همکاریهای پژوهشی مؤثر و تعامل نزدیکتر بین محققین و دفتر ثبت اختراع اروپا راهاندازی شده و تاکنون گزارشات متنوعی در حوزههای مختلف مرتبط با مالکیت فکری و ثبت اختراع به دنبال داشته است.
در فراخوان جدید «EPO»، دو جریان اصلی مطالعاتی، شامل «مرزهای جدید نوآوری» و« فناوریهای دیجیتال برای مالکیت فکری» معرفی شده که در مجموع، سه حوزه تحقیقاتی زیر را در بر گرفته است:
- حوزه اول که «از تحقیقات دانشگاهی تا اکوسیستمهای نوآوری» نام دارد، به مرزهای جدید نوآوری مربوط بوده و عمدتاً بر پروژههایی متمرکز است که به تأثیر تحقیقات دانشگاهی بر نوآوریهای صنعتی و اقتصاد میپردازند. با توجه به اینکه دانشگاهها و مؤسسات تحقیقاتی عمومی، از جمله بازیگران اصلی اکوسیستمهای نوآوری امروز و منبع اصلی پیشرفتهای علمی و اثرگذار بر اقتصاد هستند، درک بهتر رابطه این بازیگران و اثرات آنها بر اقتصاد و نوآوری، بسیار مهم خواهد بود.
- حوزه تحقیقاتی بعدی، «هوش مصنوعی برای آموزش IP» است که روشها، کانالهای ارتباطی و قالبهایی را پوشش میدهد که میتوانند از آموزش مالکیت فکری در آینده پشتیبانی نمایند. خروجی اصلی این حوزه مطالعاتی، طراحی و هدایت برنامههای آموزشی دفتر ثبت اختراع اروپا و در عین حال، کمک به آموزش مالکیت فکری در سرتاسر جهان است.
- حوزه تحقیقاتی بعدی، «هوش مصنوعی در حوزه پتنت» است که به کاربرد این فناوری نوظهور در فرآیندهای ثبت اختراع و البته چالشهای پیش روی آن میپردازد. پتنتها دارای چالشهای جالبی در ارتباط با پردازش زبان طبیعی و بینایی ماشین هستند و این یکی از نکاتی است که توجه دفاتر معتبر ثبت اختراع را به خود جلب نموده است. از همین منظر، «EPO» به شدت علاقهمند است تا آگاهی و شناخت پیرامون مفید بودن پتنتها بهعنوان یک منبع داده کلیدی برای هوش مصنوعی و یادگیری ماشین را افزایش دهد. از طرف دیگر، «EPO» با حمایت از تحقیقاتی که میتوانند پروژهها و ابزارهای این سازمان در زمینه پردازش و ارزیابی پتنتها را تسهیل نمایند، به دنبال ارتقاء کارایی و بهرهوری خود میباشد.
گفتنی است، این فراخوان تا تاریخ پانزدهم اکتبر سال جاری میلادی اعتبار داشته و علاقهمندان میتوانند پیشنهادات خود را در قالب مؤسسات تحقیقاتی فردی یا گروهی ارسال نمایند. در صورت همکاری گروهی، مادامی که متقاضی اصلی در یکی از ۳۸ کشور عضو سازمان ثبت اختراع اروپا مستقر باشد، مؤسسات میتوانند از هر کجای جهان در این طرح شرکت نمایند. همچنین باید به این نکته اشاره نمود که در دوره چهارم این طرح، ۲۱۲ پیشنهاد پروژه تحقیقاتی به «EPO» ارسال گردید که در نهایت، ۱۹ مورد از آنها مورد تأیید قرار گرفته و کمکهای مالی لازم را دریافت نمودند.
این تلاش گسترده برای همکاری با دانشگاهها و مؤسسات تحقیقاتی، نشانگر اهمیت مطالعات و کارهای تحقیقاتی در حوزه مالکیت فکری و ثبت اختراع بوده که سازمانهای معتبری مانند دفتر ثبت اختراع اروپا، اهتمام ویژهای به آن دارند. این مسئله، درس بزرگی برای کشورهای در حال توسعهای همچون ایران است تا با آغاز پروژههای مطالعاتی مختلف در حوزه مالکیت فکری و همچنین استفاده از اطلاعات و تجارب حاصل از مطالعات صورت گرفته در دیگر کشورها، عملکرد خود را در این حوزه بهبود داده و با سیاستگذاریهای صحیح، مسیر نوآوری و اختراع کشور را مدیریت نمایند. گفتنی است که واحد مطالعات کانون پتنت ایران، فعالیتهای متنوعی در حوزههای مطالعاتی مرتبط با سیاستگذاری، تدوین آییننامههای مالکیت فکری و مطالعات راهبردی در حوزه ثبت اختراع داشته که میتواند برای هموار نمودن مسیر در ایران، کمک ویژهای نماید.