بررسی مبادلات پتنت در آمریکا، حکایت از روند صعودی استقبال شرکتهای مختلف برای دسترسی قانونی به حقوق مالکیت فکری دیگران دارد. در سه ماهه دوم سال جاری میلادی، ۳۸۳ مبادله جدید انجام گرفته که نسبت به ۳۴۹ مورد ثبت شده در بازه مشابه سال گذشته، افزایشی ۱۱/۵ درصدی را نشان میدهد. جالبتر اینکه بیش از ۷۰ درصد از این معاملات، با مشارکت شرکتهای تولیدی و عملیاتی و در راستای توسعه و عرضه محصولات جدید صورت گرفته است.
پتنت را میتوان یکی از کارآمدترین انواع حقوق مالکیت فکری دانست که علاوه بر حفاظت از نوآوریها و ابداعات فنی، آنها را به داراییهای قابل مبادله تبدیل میکند. به عبارت بهتر، ثبت پتنت و اخذ گواهی ثبت اختراع از سوی مخترعین و شرکتهای فناور، نه صرفاً جهت محافظت از آنها، بلکه با هدف درآمدزایی از اختراعات (فروش پتنت یا صدور مجوز بهرهبرداری از آنها) صورت میگیرد. آخرین دادههای فروش پتنت آمریکا در سه ماهه دوم سال جاری میلادی که توسط «AST» انتشار یافته، مهر تأییدی بر درآمدزایی پتنتها برای مخترعین و شرکتهای صاحب امتیاز آنها بوده که در عین حال، عرضه محصولات جدید و دسترسی عمومی به این فناوریها را نیز ممکن نموده است.
بنا بر این گزارش، در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۱ میلادی، ۳۸۳ معامله پتنت صورت گرفته که مجموعاً شامل ۴۸۶۸ دارایی فکری بوده است. بر این اساس، مجموع آمار شش ماهه ابتدایی سال ۲۰۲۱، به ۷۶۳ مبادله پتنت رسیده که مجموعاً ۱۰۴۵۷ پتنت را شامل شده است. شکل ۱، روند مبادلات پتنت در آمریکا را طی سالهای اخیر نشان میدهد.
شکل ۱- تعداد مبادلات و تعداد پتنتهای مبادله شده طی سالهای اخیر
همانطور که در شکل ۱ مشاهده میشود، روند کلی معاملات از سال ۲۰۱۶ میلادی به اینسو، افزایشی بوده و از ۲۷۱ مبادله در ربع اول سال ۲۰۱۶، به ۳۸۳ مبادله در ربع دوم سال ۲۰۲۱ رسیده است. لازم به تأکید است که اگر مجموع مبادلات سالیانه را در نظر بگیریم، شاهد یک روند کاملاً صعودی خواهیم بود که در نهایت در سال ۲۰۲۰، به ۱۴۹۳ معامله رسیده است. همچنین آمار مطلوب در نیمه سال ۲۰۲۱ (۷۶۳ مورد نسبت به ۷۳۵ مورد سال قبل)، نشان از شکست احتمالی این رکورد دارد.
در مجموع مبادلات صورت گرفته در سه ماهه دوم سال جاری میلادی، ۳۶۷ فروشنده و ۳۴۹ خریدار مشارکت داشتهاند. در این بین، مبادله «LG» و «LEKIN Semiconductor» را میتوان بزرگترین نمونه در سه ماهه دوم ۲۰۲۱ دانست که ۱۹۷۸ پتنت آمریکایی، از سوی «LG» به طرف مقابل واگذار گردید. همچنین در بازه زمانی یاد شده، شرکت آلمانی زیمنس، برترین خریدار از نظر تعداد معاملات بوده است.
از منظر حوزههای فناوری نیز، مبادلات «صنعتی» با ۱۱۹ مورد (۳۱ درصد از معاملات) در صدر قرار داشته و حوزههای «دارو و مراقبتهای بهداشتی» و «نرمافزار»، به ترتیب با ۹۲ و ۴۸ مبادله، در ردههای بعدی جای گرفتهاند. اگر حوزههای فناوری را با توجه به تعداد داراییهای مبادله شده بررسی کنیم، نیمههادیها با ۱۵۵۰ مورد (سهم تقریباً ۳۲ درصدی) در صدر قرار گرفته و الکترونیک و ارتباطات، به ترتیب با ۸۹۵ و ۵۲۲ مورد، در ردههای بعدی جای دارند. شکل ۲، حوزههای برتر فناوری را از منظر تعداد معاملات و تعداد پتنت مبادله شده نشان میدهد.
شکل ۲- حوزههای برتر فناوری از منظر تعداد معاملات و تعداد پتنت مبادله شده
در نهایت، باید به نوع شرکتهای فعال در زمینه مبادلات پتنت اشاره کنیم که طبق بررسیها، شرکتهای تولیدی و عملیاتی با آمار ۲۰۲ فروشنده و ۲۸۵ خریدار، در صدر قرار گرفتهاند. «NPE»ها با ۳۰ فروشنده و ۶۲ خریدار، از دیگر فعالان این حوزه محسوب شده و پس از آنها، دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی و دولتی با ۸۴ فروشنده، در رده بعدی جای دارند. جالب اینجا است که گروه دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی و دولتی و همچنین مخترعین فردی با آمار ۵۰ فروشنده، در هیچ معاملهای در نقش خریدار ظاهر نشدهاند و این مسئله، به خوبی جایگاه هر یک از این بازیگران را در اکوسیستم مبادلات پتنت توصیف میکند.