پایگاه جستجوی «دارکوب»، با هدف تجمیع و رصد داراییهای فکری ثبت شده در ایران شروع به کار نموده و امکان جستجوی دقیق، سریع و راحت در میان این دادههای ارزشمند مالکیت صنعتی را برای کاربران فراهم نموده است.
یکی از مشخصههای مهم کسبوکارهای امروزی، نقش کلیدی و اثرگذار نوآوری و فناوری در پیشی گرفتن از رقبا و موفقیت در بازار است. در این میان، نوآوری نیاز به محافظت داشته و این مهم از طریق سیستمهای مالکیت فکری و بهطور خاص سیستم پتنت انجام میگیرد. استقبال فزاینده از این سیستم، ثبت میلیونها درخواست جدید در هر سال را به دنبال داشته و منجر به شکلگیری یک منبع ارزشمند و استراتژیک از دانش فنی و تجاری شده است. با این وجود، جستجو در میان خیل عظیم اسناد ثبت اختراع و اطلاعات موجود در آنها، به نوبه خود کاری دشوار و پیچیده است. اینجا است که پلتفرمهای جستجوی پتنت به میدان وارد شده و به کمک مخترعین، فناوران و نوآوران میشتابند. در حال حاضر، طیف وسیعی از این پلتفرمهای تخصصی و پایگاههای داده پتنت وجود دارند که از آن جمله، میتوان به پایگاههای تخصصی دفاتر ملی مالکیت فکری و برخی سیستمهای منطقهای و بینالمللی (Patentscope و Espacenet) و نیز پلتفرمهای سفارشیسازی شده توسط شرکتهای خصوصی (Google Patents و Orbit) اشاره نمود.
یکی از چالشهای اکوسیستم نوآوری در ایران، عدم توجه به نیاز مخترعین و فناوران برای دسترسی آسان به اسناد ثبت اختراعات داخلی است. بنا بر گزارش شاخص جهانی نوآوری ۲۰۲۱، ایران از منظر فعالیتهای ثبت اختراع داخلی، با هفت پله صعود نسبت به سال قبل، در رده هفتم کشورهای برتر قرار گرفته و این مسئله، نشاندهنده تعداد زیاد و در عین حال رو به رشد تقاضانامههای ثبت اختراع در کشور میباشد. در چنین شرایطی، از آنجا که رصد اختراعات و تحلیل دقیق و هوشمندانه آنها، در گروی جستجو و شناسایی بهترین و مرتبطترین اسناد ثبت اختراع است، جستجوی پتنتهای داخلی به امری استراتژیک مبدل شده که نیاز به یک پایگاه جستجوی کارآمد و قدرتمند دارد. جستجوگر داراییهای فکری دارکوب هم، بر مبنای همین نیاز توسعه یافته و به دنبال پوشش دادن به نیازهای مخاطبین مختلف میباشد.
این پلتفرم، با جمعآوری، طبقهبندی، تحلیل و ارائه متنوع اطلاعات، نیاز پژوهشگران و فناوران را در خصوص دسترسی به اطلاعات افشا شده در حوزه مالکیت صنعتی برآورده میکند. پایگاه دارکوب، امکان جستجوی اختراعات ثبت شده در ایران را بر اساس گزینههای مختلفی همچون موضوع اختراع، مخترع، مالک، خلاصه، طبقهبندی، شماره اظهارنامه و شماره ثبت، به صورت انفرادی یا ترکیبی فراهم مینماید. فیلتر کردن جستجوها بر اساس گزینههایی همچون وضعیت اعتبار و همچنین دارا بودن حق تقدم، از دیگر مواردی است که در این پایگاه داده در دسترس قرار گرفته است.
همچنین تیم دارکوب در تلاش برای توسعه پلتفرم و آمادهسازی امکانات دیگری است که بخشی از آنها به شرح زیر میباشد:
- تکمیل اطلاعات اختراع توسط کاربران؛
- جستجو در علائم تجاری ثبت شده؛
- جستجو در طراحیهای صنعتی ثبت شده؛
- جستجوی کلیه داراییهای فکری یک شخص خاص؛
- تولید گراف از اطلاعات ذخیره شده در پایگاه دارکوب با شاخصهای مختلف.
گفتنی است که علاوه بر موارد عمومی یاد شده، موتور جستجوی داراییهای فکری دارکوب، به منظور حمایت از شرکتهای دانشبنیان، امکانات ویژهای نیز برای این شرکتها در نظر گرفته است. همچنین این پلتفرم، با فراهم نمودن امکان ارسال پیام به مخترعین و مالکین پتنتها، ایجاد بستر مناسب برای همکاریهای پژوهشی و تجاریسازی را دنبال میکند.