بررسی دادههای ثبت اختراع حکایت از این واقعیت دارد که رشتههای ورزشی گلف، فوتبال و تنیس، بیشترین سهم در میان نوآوریهای ورزشی را به خود اختصاص دادهاند. در این بین، ورزش گلف با بیش از ۸۳ هزار ثبت اختراع در طی سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ میلادی، در رده اول پتنتخیزترین رشتهها قرار گرفته و فوتبال و تنیس هم با بیش از ۲۲ و ۲۰ هزار ثبت اختراع، جایگاههای بعدی را از آن خود نمودهاند.
اختراع و نوآوری، به هیچ حوزه یا بخش خاصی محدود نبوده و ذهن کنجکاو بشر، همه جنبههای شخصی و اجتماعی، از کسبوکار و تولید گرفته تا خدمات، فرهنگ، محیطزیست و حتی روابط اجتماعی را تحتالشعاع خود قرار داده است. در این بین، ورزش هم با تغییر و تحولات قابل توجهی مواجه شده و طیف گستردهای از نوآوریها را مورد استفاده قرار داده است. در حالی که ارزشها و سنتهای کلیدی در بسیاری از رشتههای ورزشی حفظ شده، اما تلاشهای جدی برای مدرنسازی هم صورت گرفته است. هزاران پتنت ثبت شده برای محافظت از روشهای جدید و پیشرفته برای آموزش و رقابت در رشتههای مختلف ورزشی، به خوبی بیانگر این تلاشها میباشد. آیا تا به حال از خود پرسیدهاید که در کدام رشتههای ورزشی شاهد نوآوریهای بیشتری هستیم؟ شاید با بررسی نرخ فعالیتهای ثبت اختراع در رشتههای مختلف ورزشی، بتوان به این پرسش پاسخ بهتری داد!
بنا بر دادههای استخراج شده از سوی «Sagacious IP»، رشته گلف که در زمره یکی از ورزشهای سنتی قرار دارد، خود را به مقصدی برای نوآوریها و ابداعات متعدد فنی تبدیل نموده است. گواه این مسئله، ۸۳۲۶۷ پتنتی است که در طی سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ میلادی در این رشته به ثبت رسیده و آن را در صدر نوآورترین رشتهها قرار داده است. البته شایان ذکر است که از میان خیل عظیم اختراعات ثبت شده، ۲۶۵۴۱ مورد آنها تأیید شده و به اعطای گواهی ثبت اختراع انجامیده است. جالب است بدانید که نخستین پتنت مرتبط با رشته گلف، در سال ۱۸۹۱ میلادی و توسط فرانسیس آرچیبالد فیرلی (Frances Archibald Fairlie) به ثبت رسید. وی توانسته بود پیشرفتهایی در چوب گلف ایجاد نموده و از فلز برای تولید آن استفاده کند. اما این تنها شروع نوآوریهای ثبت شده در این رشته بوده و ایدههای متفاوت و بسیار جالبی در میان این ثبت اختراعات آن دیده میشود. برای مثال، برخی از پتنتها مرتبط با تجهیزات مورد استفاده در این رشته بوده که شاید یکی از ایدههای جالب آن که در سال ۲۰۱۴ به ثبت رسیده، چوبهای گلفی است که قابلیت تعویض سر داشته و در نتیجه، بازیکنان را از الزام حمل تعداد متعدد چوب گلف بینیاز میکند. نکته جالب در میان بخشی از این پتنتها هم، توجه به دادهها و تلاش برای جمعآوری، ذخیرهسازی و تحلیل آنها است.
دومین رشته ورزشی نوآور، محبوبترین ورزش حال حاضر جهان است. امروزه فوتبال به یکی از جذابیتهای رسانهای و البته به شدت پولساز جهان مبدل شده و طبیعتاً سرمایهگذاری برای بهبود و توسعه آن در دستور کار بسیاری از مخترعین و شرکتهای فناور قرار گرفته است. بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ میلادی، ۲۲۳۹۷ پتنت در این رشته به ثبت رسیده که از این تعداد، ۷۳۹۲ مورد به اعطای گواهی انجامیده است. اولین پتنت فوتبالی به سال ۱۹۰۷ باز میگردد، زمانی که ماریا هنریت گودی (Maria Henriette Godey)، یک پوشش خارجی پاکت مانند برای توپهای فوتبال ایجاد کرد. نوآوریهای مختلف در حوزه توپها، البسه، دروازهها، سیستمهای داوری که شاید آخرین و معروفترین آنها کمک داور مجازی یا «VAR» است، تنها نمونههایی از این موارد میباشند. همچنین با توجه به نیاز فزاینده برای تحلیل دقیق اطلاعات بازی، مانند درصد مالکیت توپ و میدان، تعداد پاس، تعداد شوت، میزان دوندگی بازیکنان، سرعت و شتاب توپ و بازیکنان و ....، سیستمهای مختلف برای ارزیابی دادهها هم مورد نظر مخترعین قرار گرفته است.
همانطور که پیشتر اشاره شد، تنیس هم سومین رشته ورزشی مورد توجه مخترعین و فناوران بوده که در بازه زمانی یاد شده، با ۲۰۱۹۵ ثبت اختراع همراه بوده است. در پایان، باید به یک رشته ورزشی نسبتاً کم سروصدا هم اشاره نمود که در عین ناباوری، پتنتهای زیادی در آن به ثبت رسیده است. کریکت که از ورزشهای محبوب در هند و پاکستان به حساب میآید، با ۱۹۱۶ درخواست ثبت اختراع در سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ میلادی روبرو شده که از این تعداد، ۳۳۲ پتنت گرنت شده است. نکته جالب اینکه نخستین پتنت مرتبط با بازی کریکت بسیار قدیمی بوده و به سال ۱۸۹۴ میلادی باز میگردد. اغلب پتنتهای مدرن این رشته، به برنامههایی اختصاص دارد که دادههای بازی را جمعآوری و منتشر میکنند. با این حال، شاید یکی از جالبترین پتنتها، نوعی توپ مخصوص برای بازی در هوای بارانی است که در سال ۲۰۱۱، توسط جورج ویلیام بلدام (George William Beldam) به ثبت رسید.