۰۷ اردیبهشت ۱۳۹۵ مروری بر قانون مالکیت فکری در چین
فصل بندی قانون مالکیت فکری  چین
این قانون مشتمل بر 8 فصل می باشد: قوانین عمومی، شرایط اعطای حقوق ثبت اختراع، درخواست ثبت اختراع، بررسی و تایید درخواست ثبت اختراع، مدت زمان، فسخ و باطل شدن حقوق ثبت اختراع، مجوز بهره برداری از اختراع، حمایت از حقوق ثبت اختراع و قوانین تکمیلی. 
هدف
این قانون به منظور حمایت از حقوق قانونی و منافع صاحب اختراع، ترغیب به توسعه اختراعات، ترویج استفاده از اختراعات، افزایش قابلیت نوآوری، ارتقاء پیشرفت علم و تکنولوژی و توسعه اقتصادی و اجتماعی وضع شده است.
مصادیق مالکیت فکری
مصادیق مالکیت فکری یا همان ابداعات (invention creations) در این قانون سه دسته هستند:
 اختراعات اصلی (inventions)
 اختراعات کوچک (utility models) 
طرح های صنعتی (designs)

اداره ثبت اختراع
متولی امور مربوط به ثبت اختراعات در سراسر کشور چین، اداره ثبت اختراعات (The Patent Administration Department) یا State Intellectual Property) SIPO) ذیل شورای دولتی (state council) می باشد. شورای دولتی یا دولت خلق مرکزی از نظر قانون اساسی قدرت اجرایی جمهوری خلق چین است. این شورا توسط نخست وزیر اداره می شود و شامل مسئولین بخش‌های آژانس های دولتی می باشد. در ماده 21 این قانون تصریح شده است که اداره ثبت اختراعات مطابق با الزاماتی چون هدف، تناسب، دقت و خطوط زمانی، امور مربوط به درخواست های ثبت اختراع را بر عهده می گیرد. این مرکز می بایست اطلاعات مربوط به پتنت را کامل، دقیق و با توجه به زمان افشا کند و بر اساس قانون در مجلات رسمی منتشر کند.
لازم به ذکر است که در کشور چین سطوح مختلف استانی وجود دارد. چین با نام رسمی جمهوری خلق چین (PRC)(People's Republic of China) توسط حزب کمونیست چین (CPC) در قالب نظام تک‌حزبی (single-party state) اداره می‌شود. این حزب بر ۲۲ استان، ۵ منطقه خودمختار (Autonomous region)، چهار شهر با مدیریت مستقیم (Municipalities) (پکن، تیانجین، شانگهای و چونگ‌کینگ) و ۲ منطقه اداری ویژه بسیار خودمختارِ (Special Administrative Regions) هنگ کنگ و ماکائو حکومت می‌کند.

ساختار سازمانی SIPO
موسسات اداری (The Office Institution)
ادارات ثبت اختراع (The patent Office)
مراکز زیرمجموعه ای (Subordinate Units)
سازمان های اجتماعی (Social Organizations)

مراکزی از استان های مختلف مثل جیانگسو و سیچوان ذیل ادارات ثبت اختراع SIPO وجود دارد که از آن طریق مخترعان می توانند درخواست های خود را ارسال کنند.

اختراعات با بعد ملی
در جایی که یک درخواست ثبت اختراع شامل مواردی چون امنیت ملی و یا دیگر منافع عمده ی دولتی و محرمانه بودن محتوا است و نیاز به حفظ آن وجود دارد، درخواست باید مطابق با مقررات دولتی در نظر گرفته شود.

اختراعات استخدامی
چنانچه ابداعات مذکور در طول انجام وظایف یک کارمند استخدام شده یک شرکت (کارفرما) تحقق یابد یا به طور کلی از مواد و شرایط فنی کارفرما استفاده شود، آن ابداع یک ابداع استخدامی (employment یا service) در نظر گرفته می شود (اختراعاتی که صاحبان اولیه آن ها، خود مخترعین نیستند) و بعد از آنکه درخواست تایید نهایی (grant) شود، کارفرما صاحب اختراع (patentee) می باشد. بدین ترتیب ابداعات غیر از این موارد، ابداعات غیر استخدامی (non service یا non-employment) تلقی می شود (اختراعاتی که صاحبان اولیه آن ها خود مخترعین هستند).

حق ثبت اختراع برای ابداعی خاص
برای ابداعات یکسان، تنها یک حق ثبت اختراع اعطا می شود. به همین ترتیب، در جاییکه یک فرد درخواست دهنده برای یک ثبت اختراع کوچک و یک ثبت اختراع اصلی مرتبط با یک ابداع در یک روز خاص اقدام کند، با توجه به آنکه اختراع کوچک بدون داوری و در زمان کوتاه تر انجام می شود، اگر حق ثبت اختراع کوچک زودتر اعطا شود، برای متقاضی تا قبل از پایان اعتبار آن و با اعلام یکسانی، گرنت شدن اختراع اصلی امکان پذیر است. 

واگذاری حقوق اختراع
در یکی از مواد این قانون ضمن اینکه به امکان پذیر بودن انتقال حق درخواست ثبت (The right to apply for a patent) و حق ثبت اختراع ( (the patent rightsبه دیگری اشاره دارد، به این موضوع می پردازد که اگر مرکز یا افراد چینی قصد انتقال حقوق درخواست ثبت یا حقوق ثبت اختراع به یک خارجی ، سرمایه گذار یا سازمان خارجی دیگر را داشته باشد، آن سازمان یا فرد باید با دستورالعملی مطابق با مفاد قوانین مربوطه و مقررات اداری اقدام کند. در چنین انتقالی، طرفین باید یک قرارداد کتبی انعقاد کنند و برای ثبت اولیه به اداره ثبت اختراع مراجعه کنند و بعد ها خبر آن را منتشر کنند. این انتقال می بایست از تاریخ ثبت قابل اجرا باشد.
اگر یک اختراع برای یک شرکت یا موسسه دولتی، با تایید شورای دولتی دارای اهمیت بالایی از منافع ملی یا عمومی باشد، ممکن است دپارتمان های ذی صلاح مربوطه یا سطوح استانی مختلف تصمیم بگیرند که از اختراع ثبت شده در محدوده مشخصی بهره برداری کنند، بدین ترتیب آن مرکز باید بابت آن بهره برداری برای مخترع (patentee) حق امتیاز (royalty) در نظر بگیرد. 
اگر توافقی در مورد اعمال حقوق توسط صاحبان شرکت که صاحبان حق ثبت اختراع می باشند، وجود داشته باشد آن توافق ملاک قرار خواهد گرفت. در صورت نبود چنین توافقی، صاحبان شرکت می توانند به طور جداگانه ای از آن اختراع ثبت شده استفاده کنند و یا ممکن است به همین صورت به دیگران اجازه بهره برداری از اختراع را بدهند که البته در این صورت منافع حاصله بین صاحبان حق، توزیع می شود.
مرکزی که حق ثبت اختراع به آن اعطا شده است، باید امتیازی برای مخترع یا طراح آن ابداع استخدامی در نظر بگیرد و چنانچه آن اختراع مورد بهره برداری قرار بگیرد ضروری است به ایشان پاداش مناسبی مطابق با حوزه به کارگیری شده و نتایج اقتصادی آن اعطا کند.
در ماده 17 قانون مالکیت فکری چین آمده است که مخترع یا طراح می توانند در مدارک اختراع، اسامی مخترعین یا طراحان را  اعلام کنند. در ادامه این ماده  به صاحب اختراع اجازه داده می شود که از علامت اختراعش بر روی محصولات آن اختراع استفاده کند.

درخواست ثبت اختراع خارجی
اگر یک مرکز یا فردی خارجی بدون اقامت منظم یا مکان تجاری درچین درخواست ثبت اختراع در چین داشته باشد درخواست می بایست مطابق با توافقات منعقد شده توسط کشور متعلقه و چین یا معاهدات بین المللی که در هر دو کشور به آن ملحق شده اند یا مطابق با  اصول قانون های منفعتی دوطرفه باشد که برای این کار بایستی به نمایندگی های معتبر و قانونی ثبت اختراع (patent agency) مراجعه کنند.
این نمایندگی ها می بایست به قوانین و مقررات دولتی پایبند باشند و به درخواست ها و موضوعات مرتبط با ثبت اختراع دریافت شده به مسئولین آن نمایندگی رسیدگی کنند. آن نمایندگی ملزم به حفظ محرمانگی محتوای اختراعات و اصول آن است مگر اینکه درخواست ثبت اختراع انتشار و یا اعلان شده باشد. شورای دولتی برای اداره ی این نمایندگی ها شاخص های معینی برنامه ریزی و  و تدوین می کند.
هر مرکز یا فردی که بخواهد درخواست ثبت اختراع اصلی یا اختراع کوچک خود که در چین انجام شده را در یک کشور خارجی ارائه کند می بایست موضوع را به منظور بررسی محرمانگی به اداره ثبت اختراع ارائه کند. چنین بررسی می بایست توسط شورای دولتی هماهنگ شده و با دستورالعمل های محدودیت زمانی و غیره انجام شود.

حق تقدم
اگر فردی تا 12 ماه بعد از تاریخی که درخواست دهنده برای اولین بار یک درخواست ثبت اختراع را در یک کشور خارجی ثبت اولیه می کند یا در طی 6 ماه از تاریخی که درخواست  دهنده  برای اولین بار درخواست ثبت طراحی را در یک کشور خارجی ثبت اولیه کند، بخواهد یک درخواست ثبت اختراع در چین برای آن موارد یکسان داشته باشد، از حق تقدمی برخوردار است که مطابق با توافقات صورت گرفته میان کشور های خارجی مذکور و چین یا مطابق با معاهدات بین المللی که مورد توافق طرفین است یا براساس اصول مشترک تشخیص داده شده، می باشد.

هزینه ها و مدت زمان های کلیدی ثبت اختراع در چین

filereader.php?p1=main_c4ca4238a0b923820
RMB : واحد پول رسمی چین

حقوق ثبت اختراع از زمان انتشار تایید نهایی در روزنامه آغاز می شود. مدت زمان های هر درخواست بسته به نوع ثبت اختراع متفاوت است:
اختراعات اصلی: به طور عادی بین ۳ تا ۵ سال تایید نهایی می شوند و تا ۲۰ سال از تاریخ ثبت اولیه آن منوط به پرداخت هزینه سالانه معتبر می باشد.
اختراعات کوچک: به طور عادی تا 1 سال تایید نهایی می شوند و تا 10 سال از تاریخ ثبت اولیه آن منوط به پرداخت هزینه سالانه معتبر می باشد.
طرح صنعتی: به طور عادی  تا 1 سال تایید نهایی می شوند و تا 10 سال از تاریخ ثبت اولیه آن منوط به پرداخت هزینه سالانه معتبر می باشد.
پرداخت سالیانه (هزینه سالانه ای است که به SIPO پس از تایید نهایی پرداخت می شود):
پرداخت سالیانه باید ظرف مدت یک ماه قبل از سالگرد تایید نهایی اختراع به SIPO انجام شود. برای ثبت اختراعات اگر در سال دوم بعد از ثبت اولیه هنوز تایید نهایی نشده باشد، هزینه نگهداری (تمدید) در سال سوم و سال های بعدی تا وقتی که آن اختراع تایید نهایی شود،  باید پرداخت شود. جدول زیر به عنوان یک راهنما، مقادیر پرداختی (واحد پول رسمی چین) سالانه را برای ثبت اختراعات نشان می دهد.

filereader.php?p1=main_c81e728d9d4c2f636
ملاحظات ترجمه اختراع در چین
درخواست ها به زبان چینی وارد فرایند ثبت می شوند. اگر مستندات به یک زبانی غیر از چینی پیش نویسی شده باشد، نیاز به یک ترجمه دقیق از مستندات دارد. اگر ترجمه دقیقی از اختراع ارائه نشود، حتی اگر آن تایید نهایی شده باشد، آن اختراع آسیب پذیر خواهد شد و برای اجرا درآوردن آن ممکن است با مشکل مواجه شود.
نحوه درخواست و ثبت نام
سه روش برای ثبت اولیه اختراع وجود دارد: 
برای درخواست ثبت مستقیم در چین: درخواست های خارجی باید از یک نمایندگی ثبت اختراع محلی، برای ثبت اولیه یک اختراع،  اقدام کنند. با این حال شرکت های سرمایه گذاری خارجی (FIE)، می توانند برای ثبت اختراع خود در چین بدون وکیل ثبت اختراع دارای مجوز، اقدام کنند.
ابتدا در آن کشور خارجی ثبت اولیه انجام شود (کشور مذکور باید عضو معاهده پاریس باشد مثل کشورهای EU)، وسپس ظرف مدت ۱۲ ماه آن را در چین ثبت اولیه کند (۶ ماه برای طرح های صنعتی) با ادعای حق تقدم برای اولین درخواست.
ثبت اولیه اختراع بین المللی تحت PCT، و انتخاب چین به عنوان یکی از کشورهای تعیین شده. یک درخواست PCT را در دفاتر EPO و یا هر اداره ثبت اختراع ملی در کشور های اروپایی ثبت اولیه می کنند. متقاضی باید فاز ملی، را بعد از 30 ماه از تاریخ اولویت آغاز کرده باشد.( به عنوان مثال، در این روش با SIPO)

توزیع اختراعات تایید شده نهایی از نظر درخواست های داخلی و خارجی در چین
آماری که SIPO  منتشر کرده است به شرح ذیل آمده است:

filereader.php?p1=main_eccbc87e4b5ce2fe2