مقدمه
طی نیم قرن گذشته، آسیای جنوب شرقی، به لطف رشد اقتصادی خیرهکننده خود، به یکی از نمادهای توسعهیافتگی و موفقیت در گذار به اقتصاد صنعتی و دانشبنیان تبدیل شده است. کره جنوبی، از محورهای اصلی این جریان نوظهور بوده که امروزه از پیشگامان حوزه نوآوری و فناوری محسوب میشود. این کشور، برخی از مشهورترین غولهای فناوری جهان را در خود جای داده که در این مقاله، از سلسله مقالات معرفی فناوران، با «LG»، غول حوزه الکترونیک این کشور آشنا میشویم.
لازم به ذکر است که «LG» در طیف وسیعی از حوزههای فناوری، از لوازم بهداشتی گرفته تا محصولات الکترونیکی و مخابراتی فعالیت داشته و طبیعتاً حفاظت جدی از نوآوریهای جدید را در صدر اولویتهای تجاری خود قرار داده است. تمرکز نوشتار حاضر، استراتژیهای مالکیت فکری و بهطور خاص، فعالیتهای ثبت اختراع شرکت «LG Electronics Inc» طی سالهای اخیر است که میتواند رویکرد یک شرکت بینالمللی موفق نسبت به حقوق مالکیت فکری را به خوبی به نمایش بگذارد.
تولد «LG»
پیشینه شرکت «LG»، به سالهای میانی دهه ۱۹۵۰ میلادی باز میگردد. در سال ۱۹۴۷، یک کارآفرین کرهای به نام «این هوی کو» (In Hwoi Koo)، با تأسیس «Rak-Hui Chemical Industries»، یکی از بزرگترین شرکتهای فناور جهان را بنا نهاد. محصولات اولیه این شرکت، همانطور که از اسمش هم مشخص است، در حوزه محصولات شیمیایی و بهداشتی بود. در ادامه، برند «Lucky» بهعنوان یکی از زیرمجموعههای شرکت مذکور تأسیس گردید. این شرکت، نخستین شرکت کرهای است که به صنعت پلاستیک ورود نمود. با گسترش فعالیتها، در سال ۱۹۵۸ میلادی، برند «Goldstar» هم در زمینه محصولات الکترونیکی خانگی شروع به کار کرد و در نهایت، با ترکیب این دو برند، «Lucky-Goldstar» یا همان «LG» متولد شد.
نکته جالب پیرامون شرکت «LG»، همپوشانی گسترده مهارتهای فناورانه دو شرکت «لاکی» و «گلداستار» بود. به عبارت بهتر، این دو شرکت دارای منابع و قابلیتهای مکملی بودند که موفقیت «LG» را تضمین مینمود. لوازم الکترونیکی در گلداستار تولید میشد و درون قابهای پلاستیکی پررنگ و لعاب و جذاب لاکی قرار میگرفت. از همان ابتدای تأسیس «LG»، شعار مشهور زندگی خوب است (Life’s Good)، سرلوحه استراتژیهای توسعهای این غول فناوری قرار داشت، به این معنا که تمامی محصولات، در جهت تحقق این شعار برای مشتریان شرکت طراحی و تولید میشوند. گفتنی است که «LG»، از همان سالهای نخست به بازار خارج و صادرات محصولاتش نگاه ویژهای داشت و عملاً بازار کره جنوبی را برای خود کوچک میدانست. سال ۱۹۶۲ میلادی را میتوان نقطه عطف ورود محصولات «LG» به بازارهای بینالمللی دانست که با تصمیمات نوآورانهای همچون ورود به بازار تلفن و سپس سرمایهگذاری گسترده در صنعت مخابرات، راه خود را برای ورود به باشگاه بزرگان فناوری جهان هموار نمود.
امروزه، «LG» را میتوان یکی از پیشگامان صنعت الکترونیک نامید که با عرضه انواع محصولات خانگی، بهویژه نسل جدید تلویزیونهای «QLED» و همچنین فعالیت در بازار تلفنهای همراه هوشمند، بازاری بزرگ را به خود اختصاص داده است. طبق آخرین برآوردها، ارزش بازار «LG Electronics»، به بیش از ۸/۱ میلیارد دلار رسیده و بهعنوان یکی از شرکتهای حاضر در لیست «Fortune Global 500»، در اقصی نقاط جهان، اعم از آمریکا، اروپا و آسیا فعالیت دارد.
گفتنی است که در «LG Electronics» با ۱۱۸ شرکت تابعه، بالغ بر ۷۵.۰۰۰ نفر مشغول به کار هستند که یکی از بزرگترین شبکههای نیروی انسانی متخصص و ماهر محسوب میشود. فضای به شدت حمایتی «LG» از استعدادهای شغلی و تشویق نوآوری و ایدهپردازی، موجب شده تا این شرکت بتواند در لبه دانش و فناوری حرکت نموده و آخرین نوآوریها و فناوریهای نوظهور را در محصولات خود به کار گیرد.
استراتژیهای مالکیت فکری و ثبت اختراع
«LG»، نمادی از موفقیت کره جنوبی برای انتقال از اقتصاد سنتی به اقتصاد دانشبنیان و مبتنی بر فناوری محسوب میشود. این شرکت، به همراه سامسونگ، غول دیگر فناوری کره جنوبی، نماد نوآوری و خلاقیت سیستمی محسوب شده و از آنجا که بهرهمندی از این نوآوریها نیازمند چتر حفاظتی مناسب است، سیستمهای مالکیت فکری و بهطور خاص سیستم پتنت، در رأس توجهات مدیران این شرکت قرار دارد.
این شرکت، نه تنها فعالیتهای ثبت اختراع در سرزمین مادری (کره جنوبی) را با دقتی مثالزدنی دنبال میکند، حفاظت از محصولات و فناوریهای انحصاری خود در سایر بازارهای منطقهای، از جمله آمریکا و اروپا را هم در دستور کار خود قرار داده است. فعالیت گسترده در پیمان همکاری ثبت اختراع و ثبت درخواستهای «PCT» متعدد، به خوبی بیانگر نقش «IP» در موفقیت این شرکت و البته بهکارگیری حداکثری مجموعه امکانات و ابزارهای در دسترس جهت تسهیل فرآیندهای ثبت اختراع است.
یکی از مهمترین بازارهای پیش روی «LG»، بازار آمریکا است. این شرکت، از بزرگترین فناوران فعال در آمریکا محسوب شده و با توجه به رقابت شدید و فزاینده موجود، حفظ موقعیت فعلی و تثبیت جایگاه، منوط به نوآوری مداوم و البته حفاظت حداکثری از آنها است. در همین راستا، «LG» در سال ۲۰۱۹ میلادی، موفق به اخذ ۲۸۰۷ گواهی ثبت اختراع در آمریکا شده که این شرکت را پس از «IBM»، سامسونگ، «Canon»، مایکروسافت و اینتل، در رده ششم شرکتهای برتر قرار میدهد. بررسی روند فعالیتهای ثبت اختراع «LG» در سیستم پتنت آمریکا، نشان میدهد که این شرکت، در سالهای اخیر با یک شیب نامحسوس و پیوسته، موقعیت خود در بین شرکتهای برتر دارنده «US» پتنت را بهبود داده است. برای مثال، تعداد «US» پتنتهای گرنت شده «LG» در سال ۲۰۱۵ میلادی، ۲۲۴۳ مورد بوده که رده هشتم شرکتهای برتر را از آن نموده است. در سال ۲۰۱۶ هم، جایگاه «LG» با ۲۴۳۰ گواهی ثبت اختراع، یک پله بهبود یافته است. جهش اصلی «LG»، به سال ۲۰۱۷ باز میگردد که با رشد ۱۱ درصدی (۲۷۰۰ پتنت) و پشت سر گذاشتن شرکتهای گوگل و کوآلکام، رده پنجم را به خود اختصاص داد. گفتنی است، با وجود کاهش گواهیهای ثبت اختراع «LG» در سال ۲۰۱۸، (۲۴۶۷ پتنت)، باز هم این شرکت در رده پنجم متقاضیان برتر قرار گرفت. در سال ۲۰۱۹ ، با وجود افزایش قریب به ۱۷ درصدی گواهیها، اما به دلیل رقابت شدید، «LG» یک پله سقوط را مشاهده نمود.
اگر فعالیتهای ثبت اختراع «LG» در آمریکا را از منظر تعداد درخواستهای به ثبت رسیده بررسی کنیم، یک روند نسبتاً صعودی را شاهد هستیم. این شرکت در سال ۲۰۱۵ میلادی، ۲۷۲۰ درخواست جدید به ثبت رسانیده و در جایگاه ششم شرکتهای برتر ایستاده و در سال ۲۰۱۹ میلادی نیز، با ۲۸۲۵ درخواست ثبت اختراع، رده هفتم را از آن خود نموده است. این نزول رتبه در عین افزایش تعداد درخواستها، نشان دهنده این واقعیت است که اگرچه «LG» مسیر صعودی خود را به صورت جدی دنبال میکند، اما شرکتهای فناور دیگری هم هستند که جدیت بیشتری برای خودنمایی دارند.
دیگر بازار بزرگ و مهم «LG»، کشورهای اروپایی هستند. به همین دلیل، این شرکت حفاظت از نوآوریها در این منطقه جغرافیایی را از طریق ثبت پتنت در دفتر اختراع اروپا (EPO) دنبال مینماید. «LG» کرهای، یکی از فعالترین متقاضیان ثبت اختراع در اروپا است و طبق آمار انتشار یافته، با ۱۷۳۱ گواهی ثبت اختراع و ۲۱۱۷ درخواست ثبت شده در این دفتر، جایگاه سومین شرکت برتر در این حوزه را دارد. این در حالی است که تعداد گواهیهای ثبت اختراع و درخواستهای به ثبت رسیده «LG» در سال ۲۰۱۵ میلادی، به ترتیب برابر با ۴۵۷ و ۲۰۳۱ بوده که تفاوتی فاحش (رشد ۳۷۸ درصدی) را در پتنتهای گرنت شده این شرکت نشان میدهد.
لازم به تأکید است که فعالیتهای ثبت اختراع «LG» در آمریکا و اروپا، تنها از طریق یک شرکت واحد صورت نمیگیرد. به عبارت بهتر، در حالی که آمار اشاره شده در بالا به شرکت «LG Electronics Inc» اختصاص دارد، شرکتهای دیگری همچون «LG Chem Ltd» و «LG Innotek» و «LG Displayco Ltd» نیز به این امر میپردازند. تعداد «US» پتنتهای گرنت شده این سه شرکت در سال ۲۰۱۹ میلادی، به ترتیب برابر با ۷۹۱، ۴۰۲ و ۸۶۷ مورد بوده است که در مقایسه با ۲۸۰۷ گواهی ثبت اختراع شرکت مادر، سهم قابلتوجهی را شامل میگردد. این سه شرکت، در اروپا نیز فعال بوده و در سال ۲۰۱۹، به ترتیب، ۶۱۷، ۳۲۴ و ۲۱۶ گواهی ثبت اختراع از دفتر ثبت اختراع اروپا دریافت نمودهاند.
«LG»، همانند بسیاری از شرکتهای بزرگ فناور که به صورت بینالمللی به فعالیت میپردازند، ثبت اختراع از مسیر پیمان همکاری ثبت اختراع (PCT) را بهعنوان گزینهای کمهزینه و کارآمد در دستور کار قرار داده است. این شرکت در سال ۲۰۱۱ میلادی، ۱۳۳۶ درخواست «PCT» به ثبت رسانیده که پس از یک افت نسبی در سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴، مجدداً افزایشی شده و به رکورد ۱۹۴۵ درخواست در سال ۲۰۱۷ رسیده است. این شرکت در سال ۲۰۱۹ میلادی نیز، ۱۶۹۷ درخواست «PCT» به ثبت رسانیده که رده هشتم متقاضیان برتر را برای آن به همراه داشته است. گفتنی است که سایر بازوهای ثبت اختراع «LG» هم، در این زمینه فعال بودهاند؛ بهطوری که «LG Chem Ltd» با ۹۶۹ درخواست، «LG Innotek» با ۲۳۵ درخواست، «LG HAUSYS Ltd» با ۴۷ درخواست و «LG HOUSEHOLD & HEALTH CARE Ltd» نیز با ۲۷ درخواست «PCT» در سال ۲۰۱۸، اهداف شرکت مادر را دنبال نمودهاند.
جدول ۱- تعداد اختراعات «LG» در سالهای اخیر
در پایان، شایان ذکر است که اطلاعات و آمارهای ارائه شده در این گزارش، در تاریخ پانزدهم جولای سال ۲۰۲۰ میلادی و از مجموعه وبسایتهای «IFI Claims»، «سازمان جهانی مالکیت فکری»، «فوربس» و «فورچون»، توسط کانون پتنت ایران استخراج شده و احتمال بهروزرسانی و تغییرات جزئی این اطلاعات در آینده وجود دارد.