مقالات و گزارش ها : ثبت اختراع (پتنت)

همه ما با لگو «Lego»، این امپراطوری بلوک‌ها و شخصیت‌های رنگارنگ آشنا هستیم. به دلیل محبوبیت و قدمت این نام پرآوازه، انواع بلوک‌های ساختمانی، حتی اگر محصول شرکت‌های دیگر باشند نیز، با عنوان لگو در نزد عموم شناخته می‌شوند. در این نوشته، سعی شده است تا ابتدا با معرفی تاریخچه‌ای از این شرکت، به ایده اولیه ساخت بلوک‌های ساختنی پرداخته شده و در ادامه، انواع حمایت‌های حقوقی مالکیت فکری محصولات لگو، معرفی می‌گردند.

یکی از مشهورترین سیستم‌های پتنت در جهان که بسیاری از مخترعین و شرکت‌های فناور، سعی در ثبت اختراع خود در آن دارند، سیستم پتنت آمریکا است. با توجه به بازار فناوری بزرگ آمریکای شمالی و فعالیت هم‌زمان بسیاری از برترین شرکت‌های فناور جهان، از اپل، سامسونگ، مایکروسافت و «IBM» گرفته، تا خودروسازهایی مانند تویوتا و جنرال موتورز، یک «US» پتنت، می‌تواند ارزشی بسیار زیاد به همراه داشته باشد. در این نوشتار، سعی خواهد شد تا مروری اجمالی، بر آخرین گزارش انتشار یافته در خصوص تغییر و تحولات سیستم پتنت آمریکا در سال ۲۰۱۸ میلادی داشته و با شرکت‌های برتر این سال آشنا شویم.

در این نوشتار، سیستم پتنت به‌عنوان یکی از ابزارهای سیستم مالکیت فکری که خلق مزایای رقابتی و ایجاد ارزش از دارایی‌های فکری را تسهیل می‌سازد، مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس، در ابتدا با مفهوم ارزش اقتصادی، اقتصاد صنعتی و دانش‌بنیان، تفاوت‌های کلیدی آن‌ها و مزیت‌های رقابتی آشنا شده و سپس، راهبردهای اصلی ایجاد ارزش از طریق ثبت اختراع، مورد بررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار خواهد گرفت.

در این مقاله، به مطالعه و بررسی تاریخچه برخی از کشورهای آسیایی، از منظر حقوق مالکیت فکری و نقش آن در صنعتی شدن این کشورها، می‌پردازیم. نتایج بررسی، نشان می‌دهد که سیستم‌های قوی مالکیت فکری، توسعه صنعتی را شتاب می‌دهند و موجب پویایی و ارتقاء نرخ نوآوری خواهند شد. چالش‌های اخیری که شرکت‌های آسیایی پویا از لحاظ فناوری با آن روبه‌رو هستند، نشان می‌دهد که سیستم‌های ضعیف مالکیت فکری، می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در بلندمدت شود.

مفاهیم گرایش به ثبت اختراع، استراتژی‌های بهره‌برداری انحصاری و انگیزه‌های ثبت پتنت، همبستگی شدیدی به هم دارند. هدف این مقاله، مطالعه بر روی این مفاهیم و بررسی چگونگی استفاده از پتنت در مدیریت بنگاه‌های کوچک و متوسط است. در این راستا اهمیت و نقش پتنت در بنگاه‌های کوچک و متوسط و انگیزه‌هایی که آن‌ها برای استفاده و یا عدم استفاده از پتنت دارند، مطرح می‌گردد.

در این نوشتار، سعی خواهد شد تا نگاهی گذرا به سیر شکل‌گیری سیاست‌های مالکیت فکری در دانشگاه‌ها و تغییر و تحولات آن در طی سال‌های اخیر داشته باشیم و در ادامه نیز، سیاست‌های جاری چند دانشگاه برتر، از جمله استنفورد، «MIT»، هاروارد، کمبریج و آکسفورد را در خصوص مالکیت فکری و با نگاه ویژه به پتنت، بررسی می‌نماییم.

گزارش جدید وایپو «WIPO»، به بررسی تغییر و تحولات رخ داده در حوزه‌های پتنت، نشان‌های تجاری، طراحی‌های صنعتی، نشان‌های جغرافیایی و گونه‌های گیاهی، می‌پردازد. در نوشتار حاضر، سعی خواهد شد تا با مروری اجمالی بر گزارش وایپو، روند کلی تغییرات در زمینه ثبت حقوق مالکیت فکری در سال ۲۰۱۷ میلادی را بررسی و آنالیز نموده و در ادامه، فعالیت‌های ثبت اختراع در کشورها و مناطق مختلف جهان، به تفصیل مورد بررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار دهیم.

در نوشتار حاضر سعی خواهد شد تا انگیزه‌های ثبت اختراع و اثرات برخی از مشخصه‌های سازمانی، نظیر اندازه شرکت، بر فعالیت‌های ثبت و انتشار پتنت را مورد بررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار دهیم. آمارها نشان می‌دهد که انگیزه‌های جدید و استراتژیک، مانند استفاده از پتنت‌ها برای بهبود موقعیت شرکت در مذاکرات تجاری و مالی و نیز افزایش انگیزه در پرسنل بخش تحقیق و توسعه و ارتقاء عملکرد آن‌ها در سیاست‌های اتخاذ شده از سوی شرکت‌ها، بر روی افزایش میزان فعالیت‌های ثبت اختراع، اثرگذار است.

با توجه به اهمیت فعالیت‌های تحقیق و توسعه در پروژه‌های فناورانه و نقش بازارهای مالی و همچنین وضعیت حقوق مالکیت فکری و به ویژه سیستم پتنت بر آن، در این نوشتار، ارتباط بین توسعه بازارهای مالی و حفاظت از حقوق پتنت و نحوه اثرگذاری آن‌ها بر فعالیت‌های تحقیق و توسعه صنعتی، با در نظر گرفتن صنایع با حساسیت بیشتر به پتنت و صنایع با حساسیت کمتر، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

بنا به اهمیت فناوری و نوآوری در فضای رقابتی صنایع مختلف و داده‌های اطلاعاتی ارزشمند حاصل از پتنت‌های به ثبت رسیده، در نوشتار حاضر سعی می‌گردد تا نقش تحلیل پتنت در بخش تحقیق و توسعه و حتی فراتر از آن، اتخاذ سیاست‌ها و استراتژی کسب‌وکار مناسب، مورد بررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار گیرد.