مقالات و گزارش ها : ثبت اختراع (پتنت)

دفتر ثبت اختراع اروپا، همه‌ساله گزارشی از روند درخواست‌های ارسالی، سهم کشورهای مختلف، برترین متقاضیان ثبت اختراع در سیستم پتنت اروپا و حوزه‌های فناوری مورد توجه مخترعین و فناوران منتشر می‌سازد. در این نوشتار، آخرین گزارش عملکردی دفتر ثبت اختراع اروپا در خصوص سال ۲۰۱۹ میلادی که به تازگی از سوی این نهاد انتشار یافته است، مورد بررسی قرار می‌گیرد. روند ثبت اختراعات در سال‌های اخیر، روند صدور گواهی ثبت اختراع و معرفی متقاضیان برتر، از جمله مواردی است که در این گزارش به آن‌ها پرداخته می‌شود.

یکی از ارکان اصلی تولید دانش و توسعه فناوری‌های جدید، دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی هستند که در کنار صنایع و سازمان‌های دولتی، مارپیچ سه‌گانه نوآوری را پدید می‌آورند. در این نوشتار، مروری اجمالی بر گزارش جدید رویترز، تحت عنوان «۱۰۰ دانشگاه نوآور جهان در سال ۲۰۱۹» داشته و روند تغییرات فهرست صد دانشگاه برتر را از منظر کشورها و مناطق جغرافیایی مختلف، بررسی می‌کنیم. علاوه بر این، نگاهی کوتاه بر فهرست‌های «۱۰۰ دانشگاه نوآور اروپا» و «۷۵ دانشگاه نوآور آسیا» نیز خواهیم داشت.

از همان بدو تأسیس کانون پتنت ایران، فعالیت‌های آموزشی و ترویجی، به‌عنوان یکی از رسالت‌های اصلی این نهاد تعریف شده است. این فعالیت‌ها که با هدف افزایش آگاهی عمومی پیرامون مالکیت فکری و مزایای آن صورت می‌گیرد، از سال ۱۳۹۷ و با آغاز به کار آکادمی کانون پتنت ایران، با جدیتی بیشتر و با هدف آموزش مخاطب‌محور در حوزه مالکیت فکری، توسعه یافت. در ادامه نیز، در سال ۱۳۹۸، فعالیت‌ها با قدرتی بیشتر و در چندین محور مختلف دنبال گردید. در این نوشتار، گزارش عملکرد آکادمی کانون پتنت در سال ۱۳۹۸، ارائه شده است.

حضور در بازار بسیار جذاب آمریکا، در کنار سیستم مالکیت فکری قوی این کشور که حفاظت‌ از دستاوردهای فناورانه شرکت‌ها را مهیا می‌نماید، این کشور را به یکی از اولویت‌های اصلی شرکت‌های معتبر جهان بدل نموده است. نظر به اهمیت حفاظت از اختراعات و نوآوری‌ها که به عنوان یک استراتژی کلیدی برای موفقیت در رقابت‌ها در نظر گرفته می‌شود، در این گزارش، با تمرکز بر گواهی‌های ثبت اختراع ارائه شده توسط دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا در سال ۲۰۱۹ میلادی، به تحلیل و آنالیز روند ثبت اختراع در آمریکا پرداخته و برترین شرکت‌ها و مؤسسات فعال در حوزه ثبت و انتشار پتنت را معرفی می‌نماییم.

نتایج تحقیقات نشان داده که علی‌رغم رشد نسبی تعداد اختراعات زنان، هنوز درصد پایینی از مخترعین را زنان تشکیل می‏دهند (به ازای هفت مخترع مرد، یک مخترع زن وجود دارد). نکته جالب‌تر در تحقیقات اخیر، نشان داده که در همین درصد پایین، تعداد زنانی که در یک تیم کاملاً زنانه از مخترعین باشند، تقریباً ناچیز است.

با توجه به روند روزافزون همکاری‌های نوآورانه و ظهور حوزه‌های فناورانه بین‌رشته‌ای، همانند چیزی که در همکاری بین صنعت خودرو و ارتباطات برای توسعه نسل جدید خودروهای خودران و یا همکاری‌های متخصصین زیست‌شناسی و مهندسی در حوزه بیوتکنولوژی به چشم می‌خورد، در این مقاله سعی خواهد شد تا مروری اجمالی بر چالش‌های ارزیابی اختراعات بین‌رشته‌ای داشته باشیم.

در این نوشتار، رویکرد و روش‌های اولیه برای جستجوی پتنت تشریح شده تا مبتدیانی که می‌خواهند این مسیر پر پیچ‌وخم و جذاب را تازه شروع کنند، بتوانند به تنهایی از عهده این کار برآیند. بدیهی است که جستجوی پتنت، یک کار تخصصی و سرشار از ظرایف است که شاید در پروژه‌های پیشرفته، حتی نیاز به کمک گرفتن از متخصصین این کار باشد.

نظر به اهمیت بحث نوآوری و نقش جغرافیای محلی در آن، در این نوشتار سعی خواهد شد تا گزارش اخیر سازمان جهانی مالکیت فکری، تحت عنوان «جغرافیای نوآوری: کانون‌های محلی و شبکه جهانی»، مورد بررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار گیرد. این‌که کمک‌های مالی و گرنت‌های تحقیقاتی در کجا می‌تواند قابلیت‌های فناوری‌های نوظهور را تقویت نماید، چگونه برنامه‌ریزی شهر هوشمند می‌تواند فرصت‌های همکاری و به اشتراک‌گذاری دانش را ترغیب نماید و درک نیروهای محرک روند فعالیت‌های نوآورانه در اقتصاد که توزیع منطقه‌ای درآمدها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، از مهم‌ترین پرسش‌هایی است که گزارش مذکور می‌تواند به آن‌ها پاسخ دهد.

در این نوشتار، سعی خواهد شد تا با بررسی همکاری‌های بالادستی (با دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی) و پایین‌دستی (با مراکز تحقیق و توسعه صنایع بزرگ) در شرکت‌های فناور، اثرات این دو بر موفقیت کسب‌وکار از منظر اختراع و تجاری‌سازی را بررسی نماییم. اثر مشترک این دو نوع اتحاد فناورانه، الزامات مهمی برای کسب‌وکارهای کوچک، کارآفرینی و نوآوری فناورانه به همراه داشته و نیاز است که محققین، افراد فعال در این حوزه و همچنین سیاست‌گذاران، به آن‌ها دقت کافی داشته باشند.

با توجه به بازار پررونق صنعت بازی و سرگرمی و تأثیر خلاقیت و نوآوری در آن، مسئله حفاظت از ایده‌ها و دارایی‌های فکری جدید نیز، بسیار حائز اهمیت خواهد بود. در همین راستا، در نوشتار حاضر به بررسی برخی از مهم‌ترین جنبه‌ها و ابعاد حفاظت از بازی‌ها پرداخته و با تمرکز بر ثبت اختراع، تعدادی از مهم‌ترین بازی‌های تحت پوشش سیستم پتنت طی دهه‌های گذشته را بررسی می‌نماییم.