مقالات و گزارش ها : ثبت اختراع (پتنت)

«مود آدامز»، یکی از مشهورترین بازیگران زن در اوایل قرن بیستم میلادی بود. زنی بااستعداد که نه تنها در عرصه بازیگری خودنمایی نمود، بلکه خود را به‌عنوان مخترعی خلاق و کوشا به جهان شناساند. وی با همکاری مهندسین جنرال الکتریک، بزرگ‌ترین لامپ رشته‌ای را اختراع نموده و آن در سیستم پتنت به ثبت رسانید. مجموعه نوآوری‌های وی در زمینه نورپردازی، با ایجاد انقلابی در هنرهای نمایشی، بسیاری از علاقه‌مندان این حوزه را به وجد آورد. در این نوشتار، با این مخترع و داستان‌های جالب نوآوری‌هایش بیشتر آشنا می‌شویم.

آیا ماشین‌ها می‌توانند فکر کنند؟ این پرسشی است که در سال ۱۹۵۰ میلادی، در یکی از مقالات اصلی حوزه هوش مصنوعی، توسط «آلان تورینگ» مطرح شده است. این پرسش را می‌توان مقدمه‌ای بر چگونگی تقلید ماشین‌ها از انسان دانست؛ چیزی که امروزه با پیشرفت‌های صورت گرفته در حوزه فناوری هوش مصنوعی و عرضه انواع و اقسام محصولات و خدمات مبتنی بر این فناوری، تا حد زیادی محقق شده است. «رصد نفوذ هوش مصنوعی در ثبت اختراعات آمریکایی»، عنوان گزارشی است که دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا منتشر نموده و در آن، نگاهی عمیق‌تر به این فناوری نوظهور و تحول‌آفرین دارد. در نوشتار حاضر، مروری بر کلیات ارائه شده در این گزارش داشته و سعی گردیده تا روندهای کلیدی این حوزه معرفی شوند.

تاریخ بشر، مملو از نوآوری‌ها و اختراعاتی است که هر یک با رفع یکی از نیازها یا مشکلات انسان، جوامع را یک گام به سمت زندگی مدرن فعلی پیش برده‌اند. در این مسیر، زنان مخترع و نوآور، دوشادوش مردان تلاش کرده و نقش بزرگی در این زمینه ایفاء نموده‌اند. یکی از این زنان خوش‌فکر، «جوزفین کوکران»، بانوی مشهور آمریکایی است که با طراحی و توسعه ماشین ظرف‌شویی، بار بزرگی از دوش زنان خانه‌دار، آشپزخانه رستوران‌ها و هتل‌ها و مراکز بزرگ طبخ غذای صنعتی برداشت. در این نوشتار، با این مخترع و داستان نوآوری وی بیشتر آشنا می‌شویم.

بررسی درخواست‌های ثبت شده در «EPO»، حکایت از آن دارد که «فناوری‌های پزشکی»، «ارتباطات دیجیتال»، «فناوری‌های کامپیوتری»، «ماشین‌آلات الکتریکی و انرژی»، «حمل‌ونقل»، «فناوری‌های دارویی»، «اندازه‌گیری»، «زیست‌فناوری»، «سایر ماشین‌آلات ویژه» و «شیمی آلی»، از حوزه‌های مورد استقبال فناوران در سال ۲۰۲۰ میلادی بوده‌اند. به‌منظور درک بهتر ترندهای مورد استقبال فناوری در سال ۲۰۲۰ میلادی، در نوشتار حاضر به بررسی و تجزیه‌وتحلیل درخواست‌های ثبت شده در دفتر ثبت اختراع اروپا (EPO) می‌پردازیم.

آکادمی کانون پتنت ایران، به‌عنوان هسته آموزشی کانون، با طراحی دوره‌های آموزشی کاربردی، تدوین سرفصل‌های مناسب، شناسایی اساتید باتجربه و تهیه و تدوین منابع و محتوای پشتیبان برای دوره‌های آموزشی، زمینه‌های افزایش آگاهی عمومی و تخصصی پیرامون موضوع مالکیت فکری را فراهم می‌کند. در این نوشتار، مروری اجمالی بر عملکرد آکادمی در سال ۹۹ داشته و مهم‌ترین اقدامات صورت گرفته توسط این واحد را معرفی می‌کنیم.

دفتر ثبت اختراع اروپا (EPO)، به‌عنوان یکی از دفاتر معتبر ثبت اختراع در جهان، سالانه با خیل عظیمی از درخواست‌های جدید روبرو می‌شود. این نهاد، همه‌ساله گزارشی از روند درخواست‌های ارسالی، سهم کشورهای مختلف، برترین متقاضیان ثبت اختراع در سیستم پتنت اروپا و حوزه‌های فناوری مورد توجه مخترعین و فناوران منتشر می‌سازد که در این نوشتار، مروری اجمالی بر آخرین گزارش عملکردی آن در خصوص سال ۲۰۲۰ میلادی خواهیم داشت.

در سال ۱۹۷۹ میلادی، شرکت «بلک اند دکر»، یک جاروبرقی بی‌سیم، قابل شارژ و دستی را به بازار عرضه نمود که پس از گذشت تقریباً چهار دهه، هنوز هم محبوبیت خود را از دست نداده است. با این وجود، کمتر کسی می‌داند که داستان توسعه و تکامل این محصول کاربردی، ریشه در یک سری نوآوری‌های قبلی در صنعت هوافضا داشته است. اختراعی که در طول این چهار دهه، بیش از ۱۵۰ میلیون نسخه از آن به فروش رسیده و نتیجه آن، درآمد خارق‌العاده ۶ میلیارد دلاری برای این شرکت بوده است.

نسبت زنان مخترع به مردان مخترع در ایران (جامعه آماری کانون پتنت) حدود ۲۴ درصد است. به عبارتی دیگر، در برابر هر ۴ مرد مخترع یک زن مخترع در یاران فعال است که در مقایسه با نسبت جهانی ۶ به ۱ رقمی قابل‌ملاحظه است.

گزارش جدید دفتر ثبت اختراع اروپا، نشان می‌دهد که نوآوری در فناوری‌های مرتبط با انقلاب صنعتی چهارم، به شکل قابل‌توجهی سرعت گرفته است. این مطالعه که با عنوان «پتنت و انقلاب صنعتی چهارم؛ روندهای جهانی فناوری برای اقتصاد مبتنی بر داده» انتشار یافته، مجموعه پتنت فامیلی‌های مرتبط با انقلاب صنعتی چهارم را بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸ میلادی بررسی نموده است. جالب اینجا است که طبق آمار یاد شده، فقط در سال ۲۰۱۸ میلادی، بالغ بر ۴۰۰۰۰ پتنت فامیلی جدید برای این فناوری‌ها به ثبت رسیده (تقریباً ۱۰ درصد از کل فعالیت‌های ثبت اختراع در سرتاسر جهان) که بیانگر اهمیت فزاینده آن‌ها در اقتصاد جهانی می‌باشد.

«پرسی جولیان»، یک شیمیدان سیاه‌پوست آمریکایی است. پرسی در طول زندگی خود، موفق به دریافت بیش از ۱۳۰ گواهی ثبت اختراع گردیده و به پاس این تلاش‌های نوآورانه، به تالار مشاهیر مخترعین ملی آمریکا هم راه یافته است. در این نوشتار، نگاهی به فراز و نشیب زندگی این مخترع بزرگ خواهیم داشت، مخترعی که در اوج فعالیت‌های نژادپرستانه، در عوض نالیدن از مشکلات، محکم ایستاد و برای آنچه می‌خواست تلاش کرد.