قرارداد لیسانس

لازمه جستجو و یافتن یک شریک خوب، به‌کارگیری مجموعه‌ای از اطلاعات مفید در مورد صنایع، بازارها و شرکت‌های فعال است که می‌تواند یک نقطه عطف مهم در فرآیند صدور مجوز به حساب آید. شناسایی و تحلیل اطلاعات مذکور، در دو بخش تحلیل صنعت و تحلیل بازار خلاصه می‌شود که در نوشتار حاضر، تحلیل بازار را مورد بررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار خواهیم داد.

با رشد فزاینده رقابت‌ها و لزوم محافظت از اختراعات و دستاوردهای فناورانه در مقابل سوءاستفاده‌های احتمالی رقبا، صدور مجوز بهره‌برداری از پتنت، به یک راهکار کلیدی در بسیاری از شرکت‌های بزرگ و کوچک و دانشگاه‌ها مبدل شده است. با توجه به اهمیت شریک در همکاری‌های فناورانه و مذاکره برای عقد یک قرارداد مطلوب، در این نوشتار سعی شده تا با تمرکز بر تحلیل صنعت، مراحل مورد نیاز برای جستجوی یک شریک مناسب به تفصیل بیان گردد.

کسب‌وکارهای امروزی سرشار از مثال‌های متعدد در زمینه اخذ و یا اعطای مجوزهای بهره‌برداری از پتنت است. در کنار کارکرد اصلی محافظت از اختراعات و دستاوردهای فناورانه، برخی از شرکت‌ها از اعطای مجوز به‌عنوان یک مکانیسم دفاعی استفاده نموده، تا بتوانند کنترل خود را بر یک فناوری یا محصول مشخص، حفظ نمایند. این مقاله، در مورد عواملی بحث می‌کند که باید در تصمیم‌گیری برای اعطای مجوز در نظر گرفته شوند.

صدور مجوز، یک جایگزین سریع و آسان برای فرایند دشوار و پیچیده توسعه و تجاری‌سازی فناوری، به‌ویژه برای مخترعین فردی، صاحبان کسب‌وکارهای کوچک و حتی دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی و پژوهشی است. البته موفقیت در چنین مبادله‌ای، نیازمند ملاحظات فراوانی است. در نوشتار حاضر، به این موضوع پرداخته و صدور مجوز بهره‌برداری از پتنت به‌عنوان یک راهبرد کلیدی کسب‌وکار، معرفی می‌گردد.

در این گزارش، پس از مرور اجمالی منافع حاصل از انتقال فناوری‌های دانشگاهی و نقش کلیدی مدیریت استراتژیک مالکیت فکری در آن، برخی شواهد تجربی از اقدامات کشورهای مختلف برای انتقال یافته‌های پژوهشی به بخش کسب‌وکار و نیز مدیریت مالکیت فکری در همکاری‌های تحقیقاتی بین‌المللی بررسی می‌گردد.

گزارش حاضر، بر اساس اسناد سیاست‌گذاری در زمینه حقوق مالکیت فکری و توسط تیم تخصصی مالکیت فکری، تحت نظارت سازمان ملل متحد و کمیسیون اقتصادی این سازمان در اروپا، تدوین گردیده است که به‌طور خاص، بر نقش مالکیت فکری در انتقال فناوری از سازمان‌های تحقیقاتی و پژوهشی، به بخش کسب‌وکار متمرکز است.

در این نوشتار مهم‌ترین شرایط و معیارهای مرتبط با توسعه‌های آتی فناوری، شامل «چگونگی مالکیت دریافت‌کننده مجوز در زمینه حقوق مرتبط با بهبودها و توسعه‌های جدید فناوری»، «خدمات پشتیبانی و قطعات و تجهیزات یدکی»، «چگونگی فرآیند مستندسازی، دانش فنی و مشاوره و آموزش» و نیز «شرایط مرتبط با آینده ارتباطات طرفین» معرفی می‌گردد.

در این قسمت از مقاله، شرایط و معیارهای مالی مهم در موافقت‌نامه مجوز بهره‌برداری از فناوری، به‌تفصیل بیان می‌گردد. شرایط مالی در پنج بند شامل «هزینه‌های اخذ مجوز»، «روش‌های پرداخت»، «مجوزهای متقابل یا پیمان‌های عدم شکایت»، «ضمانت‌ها و جبران خسارات» و «ارتباط مجوز فناوری با سرمایه‌گذاری‌های مشترک و قیمت‌گذاری محصولات» ارائه خواهد شد.

در این نوشتار به‌عنوان قسمت دوم راهنمای لیسانس فناوری موفق که توسط سازمان جهانی مالکیت فکری منتشر شده است، برخی از اجزاء و شرایط کلیدی یک توافقنامه اخذ مجوز بهره‌برداری به تفصیل معرفی خواهد گردید.

در این مقاله پس از آشنایی با مفاهیم اصلی مرتبط با لیسانس فناوری و بررسی شاخصه‌های کلیدی موفقیت در آن، برخی سؤالات مهم که می‌بایست پیش از ورود به مذاکرات موافقت‌نامه صدور مجوز به آن‌ها پاسخ دهیم را مرور می‌نماییم.