یک جمله قدیمی و مشهور در ارتباط با اختراع و نوآوری وجود دارد: «نیاز و ضرورت، مادر اختراع است». این یک ضرب‌المثل قدیمی است که گوینده اصلی آن نامشخص نیست، اگرچه عده‌ای، آن را به افلاطون نسبت داده‌اند. فارغ از این‌که چه کسی و در چه دوره زمانی این جمله را برای نخستین بار بر زبان رانده، مهم معنا و مفهومی است که در آن وجود دارد. بسیاری از اختراعات و نوآوری‌های بشری، تنها به این دلیل پدید آمده‌اند که یک مخترع خوش‌فکر و خلاق، نیازهای آشکار یا بالقوه به آن‌ها را تشخیص داده و سعی در رفع آن‌ها نموده است.
یک مثال تاریخی از ارتباط بین نیاز و اختراع، داستان توسعه و تجاری‌سازی جعبه‌های مقوایی به‌عنوان یکی از محصولات جانبی کاغذ است. کاغذ را می‌توان اختراعی بسیار قدیمی دانست، به‌طوری که ریشه اولیه آن را به سال ۱۰۵ میلادی و دوره امپراتوری هان شرقی مرتبط می‌دانند. از زمان اختراع ارزشمند تسای لون (Ts'ai Lun) تا امروز، کاغذ یکی از بزرگ‌ترین اختراعات بشری و پایه‌گذار ارتباطات مدرن بین افراد بوده که هنوز هم، می‌توان طیف وسیع کاربردهای آن را از پک‌های کاغذی در فروشگاه‌ها، رسید عابربانک و حتی اسکناس مشاهده نمود. با این حال، کاغذ تنها چیزی نیست که به ساده‌تر شدن زندگی انسان کمک نموده است!
تصور کنید که می‌خواهید خانه یا دفتر کار خود را عوض کنید؛ کوهی از وسیله دارید که باید بسته‌بندی شده و به مکان جدید انتقال یابند. اولین چیزی که احتمالاً به ذهنتان می‌رسد، یافتن چند کارتن مناسب برای جمع کردن ایمن وسایل خواهد بود. آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که جعبه‌های مقوایی تا چه حد در زندگی ما نقش دارند؟ جعبه مقوایی پیتزا، کارتن‌های موز و سایر میوه‌های گرمسیری که به سرتاسر جهان صادر می‌شوند، جعبه‌های حمل سفارشات آمازون یا دیجی کالا و ...، تنها بخش کوچکی از کاربردهای این اختراع شگفت‌انگیز محسوب می‌شوند. به نظر می‌رسد که جهان بدون جعبه‌های مقوایی، چیزی کم دارد!
نقطه آغازین اختراع و توسعه مقوا، سال ۱۸۱۷ میلادی است که شخصی به نام مالکوم تورنهیل (Malcolm Thornhill)، توجهش به کاغذ و نیاز به جعبه‌های مستحکم کاغذی جلب شد. وی از خود پرسید که آیا می‌توان ورق‌های کاغذی ضخیم را برای ساخت جعبه‌های با استحکام بیشتر مورد استفاده قرار داد؟ این‌گونه بود که جعبه مقوایی اولیه تولید شد که البته در عمل نتوانست کارکرد مناسبی از خود نشان داده و عملاً ایده تورنهیل با شکست روبرو شد.
در سال‌های ابتدایی دهه ۱۸۴۰ میلادی، صادرکنندگان اروپایی، از نوعی جعبه برای انتقال پروانه به ژاپن استفاده کردند. جعبه‌های مذکور، عملاً همان کاغذ نسبتاً ضخیمی بود که برای دوام بیشتر به این شکل طراحی شده بود. یک دهه بعد و در سال ۱۸۵۶ میلادی، دو انگلیسی به نام‌های ادوارد هیلی (Edward C. Healy) و ادوارد آلن (Edward E. Allen) توانستند نخستین کاغذ مقوایی موج‌دار را در سیستم پتنت به ثبت برسانند که آن‌ها را به‌عنوان اولین دارندگان گواهی ثبت اختراع در این زمینه جاودانه ساخت. جالب این‌که کاربرد پیشنهادی آن‌ها برای این کاغذ مقوایی که اصطلاحاً «Pleated Paper» نامیده می‌شود، پوشش زیرین کلاه‌های بلند انگلیسی در آن دوران بود!
با وجود پتنت هیلی و آلن در ارتباط با تولید مقوا، اولین تلاش نوآورانه برای استفاده از کاغذ مقوایی به‌عنوان یک ابزار حمل‌ونقل، به سال ۱۸۷۱ میلادی باز می‌گردد. در این سال، آلبرت جونز (Albert L. Jones)، گام دیگری برای توسعه و تکامل کاغذهای مقوایی برداشت و ایده مربوط به نوعی مقوای موج‌دار یک طرفه را به ثبت رسانید. گواهی این ثبت اختراع، با شماره «US 122023» و در نوزدهم دسامبر سال ۱۸۷۱ میلادی، از سوی دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا صادر گردید. وی اختراع خود را به مرحله تولید انبوه رسانید و صنایع بسته‌بندی، از آن برای بسته‌بندی بطری‌ها و فانوس‌های شیشه‌ای استفاده کردند. سه سال بعد، اولیور لانگ (Oliver Long)، ایده پتنت شده جونز را بهبود بخشید و با تلفیق مقوای موج‌دار و راه‌راه، نوعی کاغذ مقوایی محکم‌تر و با انعطاف‌پذیری بیشتر ابداع نمود. وی موفق به دریافت گواهی ثبت اختراعی با شماره «US 150588» از دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا گردید. در همین سال، اولین دستگاه تولید مقوای موج‌دار یک طرفه نیز طراحی و ساخته شد.
یکی دیگر از افرادی که نامش در صنعت تولید مقوا و به‌طور خاص کارتن‌های مقوایی مشهور است، رابرت گیر (Robert Gair) آمریکایی است. وی هم مشابه با هیلی، آلن، جونز و لانگ، کاغذ مقوایی موج‌دار را در سال ۱۸۷۰ میلادی بکار گرفت. با این حال، نوآوری منحصربه‌فرد وی، استفاده از این مقوا برای ساخت جعبه‌های مقوایی در کوتاه‌ترین زمان ممکن بود. وی قطعات تخت مقوایی که از قبل برش خورده و به صورت انبوه تولید می‌شدند را به بازار عرضه کرد. متقاضیان می‌توانستند از این قطعات برای ساخت کارتن‌های مقوایی آماده استفاده کنند. بر این اساس، رابرت گیر را می‌توان نخستین مخترع کارتن مقوایی مدرن دانست. این اختراع ارزشمند، صنعت بسته‌بندی را به کلی متحول ساخت و طولی نکشید که جعبه‌های چوبی در سرتاسر دنیا منسوخ شده و جعبه‌های مقوایی جایگزین آن‌ها شدند.
از آن زمان، دنیای مقوا و کاربردهای فراگیر آن به حرکت خود ادامه داده و هر بار سورپرایز جدیدی برای بشر به دنبال داشته است. شاید انقلابی‌ترین ایده در این زمینه، «ساخت خانه‌های مقوایی» توسط پیتر رایان (Peter Ryan)، معمار خلاق استرالیایی باشد که جعبه‌های مقوایی و کاربرد آن‌ها را به سطح کاملاً جدیدی رسانده است. در این طراحی هوشمندانه، از مقواهای بادوام برای ساخت خانه‌های موقت و ارزان در حوادث اضطراری استفاده می‌شود که مهم‌ترین مزیت آن‌ها، نصب و جمع‌آوری ساده آن است. پنل‌های مقوایی مذکور، همانند تخته‌های چوبی و در ابعاد یک جعبه مقوایی استاندارد ساخته شده و از آن‌ها می‌توان برای ساخت دیوار، کف و سقف خانه استفاده نمود!
در پایان، ذکر این نکته خالی از لطف نیست که عده‌ای جعبه مقوایی را به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین اسباب‌بازی‌ها به شمار می‌آورند. یک کلیشه معمول این است که اگر یک اسباب‌بازی جدید، بزرگ و گران‌قیمت هم برای فرزند کوچک خود بخرید، باز هم کودک به سرعت از اسباب‌بازی خسته شده و در اغلب موارد، به سراغ جعبه آن خواهد رفت! اگرچه این حرف به شوخی بیان می‌شود، اما نباید منکر شد که کودکان از بازی با جعبه‌های رنگی و جذاب به شدت لذت برده و با استفاده از تخیل خود، آن را به اشکال گوناگونی تصور می‌کنند. این موضوع، موجب گردید تا در سال ۲۰۰۵ میلادی، یک جعبه مقوایی به تالار مشاهیر اسباب‌بازی‌های ملی آمریکا (National Toy Hall of Fame) اضافه شود. گفتنی است که تالار مشاهیر اسباب‌بازی ملی، به اسباب‌بازی‌ها و بازی‌هایی اختصاص دارد که پس از گذشت سال‌ها، محبوبیت خود را حفظ کرده‌اند. معیارهای ورود به این تالار، طول عمر و نوآوری موجود در اسباب‌بازی است و به نظر می‌رسد که جعبه‌های مقوایی از هر دوی این شاخص‌ها برخوردار می‌باشند!
