لحظهای هوشیارانه به اطراف خود نگاه کنید؛ طیف وسیعی از اختراعات و نوآوریهای کوچک و بزرگ را میبینید که هر کدام، یک مشکل یا نیاز جوامع بشری را رفع نمودهاند. با استفاده از نیروی برق و لامپ، خانه خود را روشن میکنید، آن هم در حالی که در گذشتههای دور، باید از شمع برای این کار استفاده میکردید. کافی است اراده کنید تا در کسری از ثانیه، با دوستان و آشنایان خود در آن سوی دنیا، ارتباط تصویری برقرار نموده و از طریق اینترنت و تلفنهای هوشمند، از حال آنها باخبر شوید. به جای اسب و شتر، با اتومبیل، قطار و هواپیما سفر میکنید و حتی به لطف تلاشهای نوآورانی همچون ایلان ماسک و شرکت اسپیسایکس، آرزوی سفر تجاری و تفریحی به فضا هم در حال تحقق است.
اما همه اختراعات و نوآوریها، به این تغییرات انقلابی و بزرگ اختصاص ندارد. گاهی اوقات، یک اختراع کوچک هم میتواند زندگی را تا حدی آسانتر نموده و وظیفهای که تا قبل از آن با دشواری بیشتری همراه بود را سادهتر سازد. مثال بارز این موضوع، بسیاری از وسایل و تجهیزات آشپزخانه است که بهخصوص، خانمهای خانهدار و آشپزهای صنعتی را در امر پختوپز یاری میدهد. اجاقگاز، مایکروفر، یخچالفریزر، ظروف تفلون و مخلوطکن، تنها بخشی از این اختراعات هستند. شاید با خود فکر کنید که اختراع یا توسعه تجهیزاتی همچون یخچالفریزر یا مایکروفر، به دلیل فناوریهای پیشرفته موجود در آنها، کار سختی است و از عهده هر کسی بر نمیآید. نگران این موضوع نباشید، چرا که بسیاری از محصولات نوآورانه مرتبط با آشپزخانه، پیچیدگی کمتری دارند. بهترین مثال برای این موضوع، پوستکن میوه و سبزیجات است!
در خانه نشستهاید و ناگهان دلتان هوس سیبزمینی سرخ شده میکند. ممکن است از سیبزمینیهای خلال شده و نیمه آماده استفاده کنید. شاید هم کمی سنتیتر باشید و سیبزمینی تازه را ترجیح دهید. در این حالت، سختترین مرحله کار، پوست کندن سیبزمینیها است. احتمالاً با خود میگویید که این کار با پوستکن به سادگی انجام میشود. کاملاً درست است. پوستکن میوه و سبزی، یک وسیله کاربردی و بسیار رایج در آشپزخانههای امروزی است که در سالهای میانی دهه ۱۹۳۰ میلادی، توسط آلفرد نیوسرزال (Alfred Neweczerzal) اختراع گردید.
آلفرد در سال ۱۸۹۹ میلادی، در داووس (Davos) متولد شد. وی در سال ۱۹۱۲، به همراه خانواده به زوریخ (Zurich) رفت و از حدود ۱۹۲۵، به تجارت روی آورد. پس از چند سال، بر تولید و فروش ابزارآلات خانه و آشپزخانه متمرکز شد و پس از تولید پوستکن «Rex»، شرکت «Zena» را بنیان نهاد. داستان اختراع این پوستکن بسیار جالب است. پیتر (Peter)، مالک فعلی این شرکت سوئیسی میگوید: «پدربزرگم (آلفرد) هنگامی که در ارتش بود، با پوست کندن سیبزمینی مشکل داشت. برای همین، سعی نمود تا با ساختن ابزاری جدید، زندگی را برای خود آسان سازد». البته وی دقیقاً نمیداند که چگونه آلفرد توانست دستگاه ابداعی خود را تولید کند. با این حال، آنچه مسلم است، موفقیت چشمگیر پوستکن «Rex» میباشد. این موفقیت، احتمالاً مدیون طراحی بینظیر، سادگی کار با آن، قیمت مناسب (۱/۵۳ دلار) و البته، جمله مشهور «ساخت سوئیس» حک شده بر روی آن است.
پوستکن تولید شده در این شرکت، در شش تکه و از جنس آلومینیوم و فولاد کربنی بود. پس از درگذشت آلفرد در سال ۱۹۵۹ میلادی، فرزندش ادامه کار را در دست گرفت. وی در سال ۱۹۷۰ میلادی، نسخه جدید سه تکه پوستکن که از فولاد ضدزنگ ساخته میشد را با نام تجاری «Star» به بازار عرضه نمود. در سالهای بعد، مجموعه متنوعی از محصولات جانبی «Zena» برای پوستکن هم تولید شد که از آن جمله، میتوان به دستگیره پلاستیکی پوستکن با نام «Rapid Peeler» و نوع دندانهدار آن با نام «Soft Skin Peeler» اشاره نمود. جالب اینجا است که ایده تولید پوستکنهای تیتانیومی هم در این شرکت مطرح گردید و حتی به مرحله تولید سفارشی هم رسید. اما از این مدل که «T-Rex» نام داشت، ۳ مورد بیشتر ساخته نشد.
لازم به تأکید است که آلفرد از همان ابتدای فرآیند طراحی و تولید «Rex»، به ارزش تجاری آن واقف بود و از همین رو، حفاظت از اختراعش را در اولویت قرار داد. وی در نوامبر ۱۹۳۵ میلادی، درخواست خود را با شماره «CH186217» در سوئیس و تحت عنوان «ابزار برش دهنده سبزیجات با تیغه قابل تنظیم» به ثبت رسانید. تنها چند ماه بعد و در ژوئن ۱۹۳۶، درخواست دیگری نیز با شماره پتنت «CH190596» ثبت نمود. از آنجا که آلفرد بازار بزرگتر کشورهای اروپایی را در ذهن داشت، درست یک سال پس از ثبت نخستین درخواست خود در سوئیس، اختراع خود را در کشورهای آلمان (DE663166)، فرانسه (FR814348) و انگلیس (GB486118) هم ثبت کرد. همچنین در سال ۱۹۴۷ میلادی، حفاظت از طراحی پوستکن «Rex» هم در دستور کار «Zena» قرار گرفت (Mod. Int. 11002).
محصولات «Rex» و «Star»، تا سالها مورد توجه مشتریان قرار داشتند. تا اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی، تقاضا بیشتر از عرضه بود و همین مسئله، باعث شد تا «Zena» از نوآوری و بازاریابی غافل شود. آنها با زمان حرکت نمیکردند، چرا که نیازی به این کار نمیدیدند. تا اینکه پیتر در سال ۲۰۰۰ میلادی، بهعنوان سومین نسل خانواده نیوسرزال، عنان شرکت را در دست گرفت. وی با مشکلات فراوانی مواجه بود که شاید مهمترین آنها، رکود اقتصادی آن سالها بود. از سوی دیگر، پدرش آنچنان تمایلی به تغییر و نوآوری نداشت. خودش در این خصوص میگوید: «از یک طرف کار آسانی به نظر میرسید. من با این محصول بزرگ شده بودم و حتی در نوجوانی و جوانی، با ساخت همین پوستکنها، پول توجیبی خودم را تأمین میکردم. از سوی دیگر، تغییر در بازاریابی و فرآیندهای شرکت کمی سخت بود. پدرم به این موارد باور نداشت. اما من سعی کردم تا محبوبیت برندمان را افزایش دهم و محصولات را با بستهبندیهای جدید و جذاب به بازار عرضه کنم. تولید ابزارهای جدید، هزینه زیادی در بر دارد و ما باید قیمتی رقابتی با قیمت تولیدکنندگان آسیایی پیشنهاد دهیم».
گفتنی است که این شرکت، یک مدل پوستکن کلکسیونی با روکش طلا هم تولید نموده که برای نخستین بار، در سال ۱۹۹۷ میلادی و به مناسبت پنجاه سالگی حفاظت از «Rex» ساخته شد و تاکنون، حدود ۶۰۰۰ پوستکن «Rex» با روکش طلا هم به فروش رسیده است. این اختراع خانوادگی، آنچنان نزد مردم سوئیس محبوب است که شرکت پست این کشور، در سال ۲۰۰۴ میلادی، اقدام به انتشار یک تمبر یادبود با طرح مدل «Rex» نمود.