اره
اختراع اره
-
-

اره یکی از قدیمی‌ترین اختراعات دست بشر است که هنوز هم توسعه نوآوری‌های مرتبط با آن ادامه دارد؛ وسیله‌ای کاربردی و بسیار ساده که اغلب مردم را به یاد چوب، الوار و حرفه جذاب نجاری می‌اندازد. اره‌های اولیه، از دوران باستان وجود داشته و البته به مرور زمان و با تکیه بر قدرت ذهن و خلاقیت انسان، با پیشرفت‌های زیادی روبرو شده است. این روند، به اره‌های پیشرفته برقی و بنزینی کنونی انجامیده که فرآیند برش چوب و سایر سطوح فلزی را ساده‌تر از قبل نموده است.

از لحاظ تاریخی، قدمت اره‌های دستی فلزی، به ۱۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح باز می‌گردد. آثار به جا مانده از آن زمان در مصر باستان و بین‌النهرین، گواهی بر قدمت قابل توجه اره به‌عنوان یک ابزار کاربردی در جوامع انسانی است. البته باید به این نکته هم اشاره نمود که اگر ابزارآلات ابتدایی ساخته شده از سنگ و استخوان را هم به‌عنوان نوعی اره در نظر بگیریم، قدمت این اختراع را می‌توان به بیش از ۱۴۰۰۰ سال قبل از میلاد نسبت داد.

با کشف و معرفی آهن، ابزارهای ساخت دست انسان هم تا حدی متفاوت شدند. به عنوان مثال، اره‌ها و سایر ابزارهای برنده، به جای سنگ، از فلز ساخته شدند. این را می‌توان نخستین نقطه عطف در فرآیند توسعه و تکامل اره‌های دستی دانست. طی قرن‌ها، شکل و طراحی اره‌ها با تغییرات جدی روبرو شد و کم‌کم کار به جایی رسید که انواع اره، با قابلیت تعویض تیغه و به صورت انبوه تولید گردید. از این منظر، اره‌های دستی را نمی‌توان اختراعی با زمان مشخص تولید و با یک مخترع واحد دانست. به عبارت دیگر، ساخت و توسعه اره به‌عنوان یک ابزار بسیار مهم (حداقل در قرن‌های پیشین)، با همکاری طیف وسیعی از مخترعین و افراد خلاق در حوزه‌های فنی مختلف انجام گرفته و نتیجه آن، اره‌های در دسترس کنونی بوده است.

البته در کنار توسعه تدریجی اره‌های دستی، نوآوری‌های مهم و کلیدی دیگری هم در این صنعت ارائه شده که شاید مهم‌ترین آن‌ها، استفاده از نیروی محرکه‌ای به جز قدرت عضلات و ماهیچه‌های انسان باشد. در حالی که زمانی از نیروی دست برای برش چوب و درخت استفاده می‌شد، امروزه انواع اره‌های برقی و بنزینی در بازار وجود داشته که به سادگی، با سرعت و با کمترین زحمت، می‌توان از آن‌ها استفاده نمود. با در نظر گرفتن تجهیزات سنگین برشکاری فلزات و سنگ‌ها، می‌توان گفت که این اختراع مهم تاریخی، در طول عمر نسبتاً طولانی خود، با تغییر و تحولات قابل توجهی روبرو شده است.

یکی از ابداعات جالب در این حوزه، طراحی و ساخت اره زنجیری (Chain Saw) است. این اره که به اره برقی یا موتوری هم مشهور است، یکی از مهم‌ترین ابزارآلات باغبانی به حساب می‌آید. اره زنجیری، از یک موتور و نوعی زنجیر ریز دندانه‌دار حول یک ورق فلزی تشکیل شده که با چرخش زنجیر، برش انجام می‌گیرد. نکته جالب اینجا است که ایده اولیه اره زنجیری، اواخر قرن هجدهم میلادی، توسط دو پزشک اسکاتلندی به نام‌های جان آیتکن (John Aitken) و جیمز جفرای (James Jeffray) و برای استفاده در جراحی لگن معرفی شد.

سال‌ها بعد، یک مخترع آمریکایی به نام رجینالد مویر (Reginald L Muir)، از ایده اره زنجیری برای برش چوب استفاده کرد و به همین دلیل، نام وی به‌عنوان یکی از مخترعین اره زنجیری در منابع تاریخی درج شده است. مویر در سال ۱۹۰۵ میلادی برای اختراع خود درخواست‌هایی در آمریکا و کانادا به ثبت رسانید که گواهی‌های ثبت اختراعی با شماره‌های «US865118A» و «CA96752A» به آن اختصاص یافت. وی در ادامه نیز به توسعه اختراع خود ادامه داد و درخواست‌های ثبت اختراع جدیدی نیز انجام داد. با این حال، دستگاه ابداعی مویر بسیار سنگین بود و برای جابجایی، نیاز به جرثقیل داشت. همین محدودیت، باعث شد تا اره مویر موفقیت تجاری قابل ملاحظه‌ای نداشته و عملاً یک دستگاه کاربردی محسوب نشود.

در سال ۱۹۲۸ میلادی، یک مهندس مکانیک آلمانی به نام آندریاس استیل (Andreas Stihl)، درخواست ثبت اختراعی تحت عنوان اره زنجیری دستی با نیروی برق در سوئیس به ثبت رسانید که در ماه جون ۱۹۲۹، با شماره «CH133857A» گرنت شد. وی در ادامه برای تکمیل درخواست قبلی خود و توسعه ایده اره زنجیری، درخواست‌های متعددی به ثبت رسانید که از آن جمله، می‌توان به گارد محافظ اره زنجیری (DE728639C)، تجهیز سوئیچینگ برای اره زنجیری برقی (CH163953A)، آزاد شدن قفل زنجیرها در اره زنجیری (DE651064C)، تجهیزی برای حمایت از اره زنجیری در برش درختان (DE690453C) و ماشین تیز کردن اره (US2217145A) اشاره نمود. با توجه به این‌که اختراع آندریاس نخستین دستگاه‌ عملی برای اره‌های زنجیری برش چوب محسوب می‌شد، در اغلب متون از وی به‌عنوان مخترع اصلی این اره‌ها یاد شده است.

یکی دیگر از نوآوری‌های صورت گرفته در خصوص طراحی و ساخت اره، مربوط به اره‌های دایره‌ای یا مدور (Circular Saw) بوده که فرآیند برش را با استفاده از یک دیسک فلزی انجام می‌دهند. مخترع این دستگاه منحصربه‌فرد، ساموئل میلر (Samuel Miller) انگلیسی است که در سال ۱۷۷۷ میلادی، اختراع خود را در سیستم پتنت انگلیس ثبت نموده و گواهی ثبت اختراعی به شماره «۱۱۵۲» را دریافت کرد. گفته می‌شود که در آن زمان، استفاده از تیغه‌های دایره‌ای تا حدی رایج بوده و آنچه اختراع میلر را متفاوت می‌ساخت، خود ماشین اره‌ای بود که از این تیغه دایره‌ای برای برش چوب استفاده می‌کرد.

تقریباً سه دهه بعد و در سال ۱۸۱۳ میلادی، یک بانوی آمریکایی به نام تابیتا بابیت (Tabitha Babbitt)، اولین اره دایره‌ای قابل استفاده در کارخانه چوب‌بری را اختراع کرد. وی در یک کارخانه در ماساچوست مشغول به کار بود و هنگامی که دو مرد را در حال تلاش برای برش چوب دید، تصمیم به بهبود و توسعه اره‌های دو نفره گرفت تا زمان و تلاش کمتری صرف فرآیند برش شود. اره‌های مذکور، تنها در یک جهت می‌بریدند و همین باعث می‌شد که فرآیند برش چوب، به یک کار طاقت‌فرسا و خسته‌کننده مبدل شود. بابیت از یک دیسک فلزی شکاف‌دار به‌عنوان تیغه اره استفاده کرد و همین اختراع ساده، زحمت کارگران را به شدت کاهش داد. در ادامه، ایده بابیت برای ایجاد یک دستگاه بسیار بزرگ در کارخانه چوب‌بری مورد استفاده قرار گرفت و اره دایره‌ای، به سرعت به ابزار مورد علاقه بسیاری از فعالان صنعت چوب تبدیل شد. شاید در نگاه نخست، ایده بابیت بسیار شبیه به اختراع میلر بود، اما تفاوت در ابعاد دستگاه و برخی جزئیات طراحی، موجب شد تا اختراع بابیت از نمونه‌های قبلی متمایز شده و به شدت مورد استقبال قرار گیرد.