برگزاری المپیک توکیو که با توجه به شیوع اپیدمی کووید-۱۹ با تأخیر یک ساله همراه گردید، باز هم توجه بسیاری از افراد و رسانهها را به ورزش و رقابت ورزشکاران در رشتههای مختلف جلب نمود. جالب است بدانید که اختراع و نوآوری، در بسیاری از رشتههای المپیکی نقش بسزایی دارند. مثال بارز این موضوع، بدمینتون، به عنوان یکی از رشتههای ورزشی مفرح و محبوب است.
احتمالاً شما هم در پیکنیکهای دستهجمعی و دورهمیهای خانوادگی و دوستانه، بدمینتون بازی کردهاید. بر خلاف تصور عموم، بدمینتون صرفاً یک بازی سرگرمکننده خانوادگی نبوده و امروزه در قالب یک ورزش کاملاً حرفهای، از سوی علاقهمندان دنبال میشود. جالب اینجا است که حتی از سال ۱۹۹۲، بدمینتون در رقابتهای المپیک هم حضور داشته و این بیانگر میزان توجه و محبوبیت این رشته در بین ورزش دوستان است.
بدمینتون، سریعترین ورزش راکتی جهان است. برای درک بهتر، این ورزش را با تنیس مقایسه کنید. در حالی که سریعترین سرعت ثبت شده توپ تنیس ۱۵۵ مایل در ساعت است، گفته میشود که راکتهای باریک و سبک بدمینتون، میتوانند توپهای چوبپنبهای چسبانده شده با پر غاز (Shuttlecock) را با سرعت ۲۰۰ مایل در ساعت به پرواز درآورند!
در رابطه با این پرسش که بدمینتون توسط چه کسی و در چه زمانی معرفی شده است، روایتهای گوناگونی وجود دارد. به نظر میرسد که این ورزش، در بازیهای باستانی همچون «Battledore» ریشه دارد. این بازی هم مشابه با بدمینتون، از راکت و توپ تشکیل شده و به نوعی، نمونه اولیه بدمینتون مدرن محسوب میشود. بدمینتون بهعنوان یک ورزش مدرن و شبیه به آنچه امروزه به آن اطلاق میشود، در کشور هند توسعه یافت، جایی که به آن «Poona» یا «Poonah» گفته میشد. در اواسط قرن نوزدهم میلادی، سربازان انگلیسی مستقر در هند، این بازی مهیج را به انگلیس آوردند و همین مسئله، شروعی برای توسعه و تکامل این ورزش در اروپا بود.
دقیقاً مشخص نیست که چرا این ورزش را بدمینتون نام نهادهاند، اما بنا بر اسناد تاریخی، این نامگذاری به واسطه تأسیس «خانه بدمینتون» توسط دوک بیوفورت (Duke of Beaufort) و برگزاری بازی تازه انتقال یافته از هند در این مکان صورت گرفته است. البته روایت دیگری هم وجود دارد که مسئول این نامگذاری را یک فروشنده اسباببازی در لندن، به نام ایزاک اسپرات (Isaac Spratt) معرفی میکند. اسپرات در سال ۱۸۶۰ میلادی، کتابچهای تحت عنوان «Badminton Battledore: A New Game» منتشر نموده و همین کتابچه، نام این بازی مفرح را تعیین نموده است. البته از این کتابچه نسخهای باقی نمانده است.
فارغ از منشأ اصلی شکلگیری بدمینتون بهعنوان یک بازی ورزشی مدرن، این بازی قدیمی هند که اولین قوانین آن در سال ۱۸۷۳ تنظیم شده بود، دو سال بعد از طریق افسران انگلیسی به این کشور منتقل شد. آنها یک باشگاه بدمینتون در «Folkestone» راهاندازی کردند و مسابقاتی با حضور یک تا چهار ورزشکار برگزار شد. در ادامه مشخص شد که حضور دو یا چهار بازیکن، بهترین عملکرد را به همراه خواهد داشت. مجموعه قوانین بازی هم کاملاً منطبق با بازی «Poona» بود، تا اینکه در سال ۱۸۸۷ میلادی، قوانین تا حدی تغییر یافت. در نهایت در سال ۱۸۹۳، انجمن بدمینتون انگلیس قوانین جدید و اصلاح شده را منتشر نمود. نخستین مسابقات رسمی این حوزه که شامل مسابقات انفرادی و دو نفره آقایان، خانمها و مختلط بود، به تدریج طی سالهای ۱۸۹۹ تا ۱۹۰۴ میلادی آغاز گردید.
در کنار اصلاح قوانین و مقررات بازی بدمینتون، نوآوری در توپ و راکت این رشته ورزشی هم از مهمترین عوامل تکامل این رشته ورزشی به حساب میآید. راکت بدمینتون، یک تجهیز بسیار سبک و باریکتر از راکتهای معمول تنیس است که عمدتاً از فیبرهای کربنی ساخته میشود. البته در گذشته این راکتها از فولاد یا حتی چوب ساخته میشدند. امروزه راکتهای فولادی یا آلومینیومی، هنوز هم در حال تولید هستند، اما افراد معدودی از آنها استفاده میکنند، زیرا بسیار سنگین بوده و در انتقال نیرو چندان مؤثر عمل نمیکنند. همین تغییر جنس و استفاده از فیبرهای کربنی را میتوان یکی از مهمترین نوآوریها در بهبود وزن، دوام و عملکرد راکت بدمینتون دانست. از جمله پتنتهای کلیدی مرتبط با راکت بدمینتون، میتوان به گواهی ثبت اختراعی به شماره «US 2932085» اشاره نمود که متعلق به جورج آلوارد (George A Allward) است. پتنت مذکور در سال ۱۹۵۳ به ثبت رسیده و گواهی آن در سال ۱۹۶۰، توسط دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا صادر گردیده است.
دومین تجهیز کلیدی بدمینتون هم توپ منحصربهفرد آن است که به دلیل طراحی خاص و وزن بسیار کم، سرعت بالایی به خود گرفته و در عین حال، دیرتر از حد معمول به زمین مینشیند. در این حوزه هم نوآوریهای متعددی توسط مخترعین مختلف صورت گرفته است. یکی از پیشگامان توسعه و بهبود توپ بدمینتون، ویلیام کارلتون (William Charles Carlton) بوده که در بازه زمانی ۱۹۵۰ تا ۲۰۱۱، بالغ بر ۴۹ پتنت در دفاتر ثبت اختراع آمریکا، کانادا و انگلیس به ثبت رسانده است. از جمله این پتنتها، میتوان به «US 2626806» و «US D163367» بهعنوان نخستین اختراعات ثبت شده توسط وی در سال ۱۹۵۰ و نیز «GB 2476971» بهعنوان یکی از آخرین اختراعات ثبت شده در دفتر مالکیت فکری انگلیس اشاره نمود. لازم به تأکید است که اسناد ثبت اختراع قدیمیتری هم در این حوزه وجود دارد. برای مثال، پتنت شماره «US 227884» که نوعی توپ اولیه بدمینتون را توصیف میکند، در سال ۱۸۸۰ میلادی و توسط فردی به نام ویلیام دوچمین (William duchemin) به ثبت رسیده است.
مجموعه نوآوریهای فنی، چه در بحث طراحی و چه در بحث اجزا و مواد تشکیلدهنده توپ و راکت بدمینتون، بسیار متنوع است. با این حال، دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا، در پست انتشار یافته در صفحه رسمی این نهاد در اینستاگرام که به معرفی پتنتهای متمایز و جالبتوجه میپردازد، دو پتنت خاص شامل یک پتنت طراحی با شماره «US D272934» و یک یوتیلیتی پتنت با شماره «US 5935028» را بهعنوان اختراعات کلیدی این حوزه معرفی نموده است. تفاوت زمانی این دو پتنت (ثبت در سالهای ۱۹۷۹ و ۱۹۹۸) و در عین حال بهروز بودن آنها نسبت به بسیاری از نوآوریهای اولیه در ورزش بدمینتون، بیانگر نقش کلیدی این دو پتنت در توسعه و تکامل این ورزش است. جالبتر اینکه هر دوی این پتنتها، از سوی متقاضیان شرکتی (به ترتیب، شرکتهای Shenly Won Sport Co Ltd و Dunlop Ltd) به ثبت رسیدهاند که سیر تدریجی حرفهای شدن بدمینتون و رقابت شرکتهای فناور در طراحی و ساخت تجهیزات پیشرفته و عرضه آنها به بازار تقاضا را نشان میدهد.