امروزه در تمامی خانهها، دفاتر کار و حتی محیطهای عمومی، دستگاهی به نام تلویزیون وجود دارد. شاید این دستگاههای جذاب و سرگرمکننده که در ابعاد مختلف، از بسیار بزرگ برای نمایش در محیطهای عمومی تا کوچکتر برای محیطهای خانگی عرضه میشوند، در ذهن بسیاری از افراد یک دستگاه معمولی و پیشپاافتاده محسوب شوند، اما لحظهای را تصور کنید که تلویزیونی در اطراف شما وجود نداشت. نه فیلمی میتوانستید تماشا کنید، نه مسابقه فوتبالی را جز با حضور در ورزشگاه میتوانستید ببینید و نه حتی اطلاعات مناسبی از دنیای اطرافتان داشتید. تمامی اینها به لطف تلویزیون فراهم است. اما این اختراع ارزشمند چگونه پدید آمده است، چه کسانی در مسیر توسعه آن نقش داشتهاند و تلویزیونهای اولیه چگونه کار میکردند؟
اگر فرایند اختراع تلویزیون را دقیقتر نگاه کنیم، نام مخترعین متعددی به چشم میخورد که هر یک از آنها توانستهاند ایدهای جدید برای توسعه و تکامل دانش پیش از خود معرفی نمایند و عملاً تلویزیونهای هوشمند امروز، مرهون تلاشهای مجموعهای از نوآوران و مخترعین در صد سال گذشته است. این تلاشها را میتوان در دو رویکرد عمده دستهبندی نمود: ۱) مخترعین اولیهای که سعی در ساخت یک تلویزیون مکانیکی مبتنی بر دیسکهای چرخشی اختراع شده توسط پائول نیپکو «Paul Nipkow» داشتند و ۲) سایر مخترعینی که با استفاده از لوله اشعه کاتدی «CRT» که از سوی کارل فرنیناند براون «Karl Ferdinand Braun»، کمپل سوئینتون «Campbell Swinton» و بوریس روزینگ «Boris Rosing» اختراع شده بود، به دنبال طراحی و تولید یک تلویزیون الکترونیکی بودند. گفتنی است که سیستمهای تلویزیون الکترونیکی، دارای عملکرد بسیار بهتری بودند و در نهایت، جایگزین سیستمهای مکانیکی شدند.
انتقال سیگنال در مسافتهای طولانی، یکی از بزرگترین موفقیتهای مخترعین در قرن نوزدهم میلادی محسوب میشود که راه را برای بسیاری از اختراعات و نوآوریهای جدید هموار نمود. اما چالشی دیگر بر سر راه وجود داشت و آن، «انتقال صدا و تصاویر شفاف» بود. در همین راستا، فهرستی طولانی از مخترعین، بهعنوان پیشگامان اولیه اختراع تلویزیون، بر روی این چالش متمرکز شدند که شاید یکی از مشهورترین آنها، جان لاگی بایرد «John Logie Baird» اسکاتلندی بود. وی در ژانویه سال ۱۹۲۶ میلادی، برای نخستین بار توانست انتقال تصاویر در حال حرکت را به نمایش بگذارد و تا سال ۱۹۲۹، مجموعههایی تحت عنوان «Televisor» را عرضه نمود. طراحی بایرد مبتنی بر یک دیسک نخریسی سوراخ شده بود که در سال ۱۸۹۴، از سوی یک مهندس جوان آلمانی به نام پائول نیپکو، برای اسکن تصاویر و انتقال آن به صورت سیگنالهای الکتریکی استفاده میشد.
در کنار ایده تلویزیونهای مکانیکی، ساخت یک دستگاه الکترونیک برای انتقال و نمایش تصاویر متحرک، ذهن بسیاری از مخترعین را به خود مشغول نموده بود. دو فردی که شاید بیشترین اثرگذاری در این زمینه را داشتند، ولادیمیر کوسما زوریکین «Vladimir Kosma Zworykin» روس و فیلو تیلور فارنسورث «Philo Taylor Farnsworth» آمریکایی بودند. آنها طی دهههای ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ میلادی، در دو مکان جغرافیایی متفاوت و دور از هم، بر ایده مشابه تیوب اسکن الکترونها متمرکز شده و پایهگذار تلویزیونهای مدرن امروزی گشتند. زوریکین با وجود اصلیت روسی خود، در آمریکا متولد شده و پس از اتمام تحصیلاتش در شرکت «Westinghouse» که یک شرکت فعال در ساخت تجهیزات برقی، رادارها، نیروگاهها و موتور هواپیما بود، مشغول به کار شد. وی برای نخستین بار تیوب اسکن الکترونی خود را در سال ۱۹۲۳ میلادی و با عنوان «Iconoscope»، در سیستم پتنت به ثبت رسانید که البته کیفیت دستگاهش بسیار ضعیف بود و مورد استقبال قرار نگرفت. با توجه به کاربردی نبودن این اختراع، درخواست وی از سوی دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا رد شد. با این وجود، زوریکین پا پس نکشید و با اصلاح دستگاه خود، در سال ۱۹۲۹ میلادی تیوب کاتدی جدید خود را با نام «Kinescope» اختراع نمود. وی در نهایت در سال ۱۹۳۴ میلادی، موفق به ساخت یک تیوب اسکن عملیاتی و کاربردی گردید و آن را در سال ۱۹۳۸ به ثبت رسانید.
به موازات تلاشهای زوریکین، فارنسورث نیز که یک پسر مزرعهدار از ایالت یوتا بود، سعی در انتقال سیگنالهای تلویزیونی از طریق لوله اسکن ابداعی خود داشت. وی در حالی که هنوز مشغول به تحصیل در دبیرستان بود، به مباحثی همچون نظریه مولکولی، الکترونها و نظریه نسبیت «اینشتین» علاقهمند شد و در ادامه، پس از نیمهکاره رها نمودن دانشگاه، در سال ۱۹۲۶ میلادی به «Crocker Research Laboratories» پیوست. فارنسورث جوان در بیست سالگی موفق به ساخت اولین تصویر تلویزیونی تمام الکترونیک شد و دستگاه خود را که به نظر میرسید عملکرد موفقتری نسبت به اختراع زوریکین دارد، در تاریخ ۷ ژانویه ۱۹۲۷ تحت عنوان «Television System» به ثبت رسانید. گواهی ثبت اختراع این نوآوری ارزشمند، در تاریخ ۲۶ آگوست ۱۹۳۰ با شماره «US1773980»، از سوی دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا صادر گردید. جالب است که اولین تصویر تولیدی توسط فارنسورث، یک عکس از دلار آمریکا و متشکل از ۶۰ خط افقی بود. الهامبخش وی در اسکن دلار حاوی خطوط افقی، حرکت جلو و عقب مورد استفاده در شخم زدن مزرعه بود که با توجه به رشد و نمو در مزارع، طبیعی به نظر میرسید. در پتنت یاد شده، نام «Television Lab» بهعنوان صاحبامتیاز پتنت ذکر شده که عملاً همان آزمایشگاههای تحقیقاتی کروکر است که با سازماندهی مجدد به «Television Lab» و سپس «Farnsworth Television» تغییر نام یافت. سیستم تلویزیونی توسعه یافته از سوی فارنسورث که دارای گیرنده و دوربین بود، طی سالهای ۱۹۳۸ تا ۱۹۵۱ میلادی، بهعنوان یک محصول کاملاً تجاری، از طریق همین شرکت در ایندیانای آمریکا تولید شده و به بازار عرضه میگردید. جالب اینجا است که فارنسورث در سالهای میانی دهه ۱۹۴۰ میلادی، درگیر یک دعوی حقوقی گسترده با شرکت الکترونیکی «RCA» بر سر مالکیت اختراع تلویزیون شد که در نهایت، با پیروزی فارنسورث در دادگاه، حق امتیاز بهرهبرداری از پتنت را از شرکت فوقالذکر دریافت نمود.
فارنسورث مخترع بسیار جسوری بود که ایدههای نابی همچون اشعه کاتد سرد، نخستین میکروسکوپ الکترونیکی، استفاده از امواج رادیویی برای جهتیابی (چیزی که بعدها رادار نامیده شد) و حتی دستگاهی برای تولید انرژی از طریق فرآیند همجوشی هستهای را عرضه نمود. وی در هنگام مرگ، بالغ بر ۳۰۰ پتنت در آمریکا و دیگر کشورها را در کارنامه خود داشت که اغلب آنها در حوزه رادیو و تلویزیون بود. وی در سال ۱۹۸۴ میلادی، وارد تالار مشاهیر مخترعین ملی آمریکا شد و حتی شرکت خدمات پستی آمریکا به پاس تلاشهای ارزشمندش، تمبر یادبودی از وی منتشر ساخت. درست است که بسیاری از مردم، بایرد را به دلیل نمایشی زنده از یک تلویزیون در حال کار، مخترع اصلی تلویزیون میدانند، اما فناوری مورد نیاز برای جلبتوجه جامعه به این اختراع مهم و استقبال گسترده از آن، مرهون تلاشهای فارنسورث بود و میتوان وی را مخترع اصلی تلویزیون دانست، موضوعی که دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا نیز بر آن صحه میگذارد.
با عرضه تلویزیون و استقبال گسترده عموم مردم، تلاشها برای توسعه و تکامل این اختراع ارزشمند ادامه یافت. لوئیس پارکر «Louis W. Parker» در سال ۱۹۴۷ میلادی، سیستمی تحت عنوان «Intercarrier Sound» ارائه نمود که برای همگامسازی صدای تلویزیون قابل استفاده بود، سیستمی که امروزه در تمامی تلویزیونها مورد استفاده قرار میگیرد. در ژوئن سال ۱۹۵۶، کنترل از راه دور برای نخستین بار به خانههای کاربران آمریکایی راه یافت. این ریموتها اصطلاحاً «Lazy Bones» یا «استخوانهای تنبل» نام داشتند و از سوی شرکت «Zenith Electronics» توسعه یافته و تجاریسازی شدند. آنتن «V» شکل، از دیگر اختراعات نوستالژیکی است که در گذشته نزدیک از سوی بسیاری از دارندگان تلویزیونها برای دریافت تصاویر شفافتر بکار گرفته میشد.
تلویزیونهای رنگی ابداعی از سوی شرکت «RCA» که از دسامبر سال ۱۹۵۳ به صورت تجاری عرضه شدند و صفحهنمایش پلاسما که در سال ۱۹۶۴ میلادی توسط دونالد بیزتر «Donald Bitzer»، جن اسلوتو «Gene Slottow»، و رابرت ویلسون «Robert Willson» اختراع شد، از دیگر نقاط عطف مهم در توسعه و تکامل تلویزیون محسوب میشوند. گفتنی است، زوریکین بهعنوان یکی از پیشگامان اختراع تلویزیون، در سال ۱۹۲۵ میلادی یک پتنت با موضوع تلویزیونهای رنگی به ثبت رسانید، اما تقریباً سه دهه طول کشید تا این نوآوری به خانههای مردم راه یابد.
محتوای آنلاین تلویزیونی، یکی از آخرین نوآوریهای عمده در زمینه توسعه تلویزیونها است که در سال ۱۹۹۵ میلادی، از آن رونمایی شد. ساخت تلویزیونهای «LCD» و «LED»، تلویزیونهای دارای صفحات نمایش خمیده و انعطافپذیر و با ابعاد بیسار بزرگ، از دیگر نوآوریهای سالهای اخیر است که با توجه به رقابت فزاینده در این صنعت و سرمایهگذاریهای چشمگیر شرکتهایی نظیر سامسونگ و «LG»، هوشمند شدن هر چه بیشتر تلویزیونها و کیفیت بهینه صفحات نمایش، سرعت گرفته است.